Awarie przemysłowe - Porównanie Dyrektywy Seveso II i Dyrektywy Seveso III. Zakres stosowania.

Artykuł określający zakres zastosowania dyrektywy Seveso III – artykuł 2 – został podzielony na dwie części: ustęp pierwszy definiuje, jakiego typu zakłady zostały objęte wymaganiami, z odesłaniem do definicji zawartych w odrębnym artykule, drugi zaś ustęp określa wyłączenia, czyli obszary nie podlegające wymaganiom dyrektywy (w Dyrektywie Seveso II wykluczenia zostały wskazane w odrębnym artykule – artykule 4).

Zakłady, w odniesieniu do których dyrektywa ma zastosowanie, zostały zdefiniowane w artykule 3 Definicje ustęp 1. I tak, w rozumieniu dyrektywy zakład do którego stosuje się Dyrektywę Seveso III to cały obszar znajdujący się pod kontrolą prowadzącego zakład, gdzie substancje niebezpieczne znajdują się w co najmniej jednej instalacji, w tym we wspólnych lub powiązanych infrastrukturach lub procesach; zakłady dzielą się na zakłady o zwiększonym ryzyku oraz zakłady o dużym ryzyku. Warto zaznaczyć, że Dyrektywa Seveso III wprowadza siedem definicji zakładów, które zostały opisane w zakładce Definicje. Termin występowanie substancji niebezpiecznych, określony w Dyrektywie Seveso II w artykule dotyczącym zakresu obowiązywania przepisów, został przeniesiony do artykułu 3 Definicje i w tym miejscu serwisu zostanie wyjaśniony (punkt 3).

W odniesieniu natomiast do ustępu 2 artykułu 2 Dyrektywy Seveso III – działalności nie objętej zakresem dyrektywy, tzn. wyłączeń, to już w preambule do dyrektywy znalazł się zapis: Niektóre rodzaje działalności przemysłowej powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy, pod warunkiem objęcia ich innymi przepisami na szczeblu unijnym lub krajowym, zapewniającymi równoważny poziom bezpieczeństwa. Przechodząc do treści samego aktu, część wyłączeń została utrzymana w stosunku do Dyrektywy Seveso II. I tak, Dyrektywa Seveso III, analogicznie jak Dyrektywa Seveso II, nie ma zastosowania do:

W odniesieniu do transportu drogowego, kolejowego, wodnego śródlądowego, morskiego lub powietrznego substancji niebezpiecznych i związanego z nim ich tymczasowego składowania poza obrębem zakładów objętych zakresem obowiązywania dyrektywy doprecyzowany został rodzaj składowania substancji niebezpiecznych poprzez dodanie wyrazu bezpośrednio, czyli całość zapisu obecnie brzmi: dyrektywa nie ma zastosowania do transportu drogowego, kolejowego, wodnego śródlądowego, morskiego lub powietrznego substancji niebezpiecznych i bezpośrednio związanego z nim tymczasowego ich składowania poza obrębem zakładów objętych niniejszą dyrektywą, z uwzględnieniem załadunku i rozładunku oraz transportu do i z doków, nabrzeży i stacji rozrządowych.

W przypadku wyłączenia z obszaru zastosowania wymagań dyrektywy eksploatacji minerałów w kopalniach, a także w odniesieniu do składowisk odpadów nastąpiły zmiany zarówno w samej konstrukcji zapisu, jak i jego zakresu. W celu uniknięcia wszelkich wątpliwości odnośnie objęcia podziemnego magazynowania gazu zakresem zastosowania dyrektywy, informacje te zostały doprecyzowane i zamieszczone odrębnie pod punktami, a właściwie literami, stosując poprawne nazewnictwo jednostek redakcyjnych tekstu prawnego. Dyrektywa Seveso III nie ma zastosowania tylko do eksploatacji, to jest poszukiwania, wydobycia oraz przetwarzania kopalin w kopalniach oraz kamieniołomach, w tym za pomocą odwiertów oraz do składowisk odpadów, w tym magazynowania odpadów pod ziemią. Natomiast poniżej wszystkich wyłączeń, w postaci odrębnego tekstu, została zamieszczona informacja: Niezależnie od akapitu pierwszego lit. e) (eksploatacja kopalin – przypis autora) i h) (składowiska odpadów – przypis autora) zakresem niniejszej dyrektywy objęte jest podziemne magazynowanie gazu na lądzie w warstwach naturalnych, wodonośnych, kawernach solnych i nieeksploatowanych kopalniach oraz chemiczne i cieplne procesy przetwarzania i składowania powiązane z tymi operacjami, które dotyczą substancji niebezpiecznych, jak również instalacje unieszkodliwiania odpadów z procesów flotacji, w tym stawy osadowe lub obwałowania, zawierające substancje niebezpieczne.

Podziemne magazynowanie gazu na lądzie w warstwach naturalnych, wodonośnych, kawernach solnych i nieeksploatowanych kopalniach zgodnie z powyższym zapisem jest objęte zakresem obowiązywania dyrektywy, natomiast wyłączone jest magazynowanie gazu w podziemnych obiektach morskich, obejmujących zarówno przeznaczone do tego obiekty magazynowe, jak i obiekty, w których prowadzi się również poszukiwania i eksploatację kopalin, w tym węglowodorów.

Zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i bezpieczeństwa eksploatacji podmorskich złóż ropy naftowej i gazu ziemnego stanowi bardzo istotny problem, szczególnie w świetle awarii na platformie wiertniczej w Zatoce Meksykańskiej. Zagadnienia te zostaną jednak wprowadzone innymi przepisami prawnymi, niezbędnymi w celu uzupełnienia obecnego prawodawstwa środowiskowego pod kątem kontroli zanieczyszczeń, kontroli oraz zapobiegania awariom i zarządzania nimi w odniesieniu do poszczególnych instalacji morskich [7].

Ustęp 2 artykułu 2 Zakresu stosowania Dyrektywy Seveso II nie został zamieszczony w Dyrektywie Seveso III. Tak więc, w samej treści aktu dotyczącego przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym brak jest odniesienia do dyrektywy Rady 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 roku o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy. Zapis ten został zamieszczony jednak w preambule do dyrektywy: Przepisy niniejszej dyrektywy powinny mieć zastosowanie bez uszczerbku dla przepisów prawa Unii dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy oraz środowiska pracy, w szczególności bez uszczerbku dla dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (punkt 7 preambuły).