Odpowiedzialność i sankcje w przypadku niewykonywania wymagań przepisów POŚ

W podsumowaniu prezentacji i omówienia przepisów polskich dotyczących głównych elementów systemu przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym, celowe wydaje się zwrócenie uwagi na jeszcze jedną grupę postanowień ustawy POŚ. Chodzi o kwestie odpowiedzialności cywilnej, karnej oraz administracyjnej, uregulowane w tytule VI ustawy Odpowiedzialność w ochronie środowiska: art. 322,324 i 325 (odpowiedzialność cywilna), art. 352 – 358, 360 – 361 (odpowiedzialność karna) oraz 362, 373 – 375 (odpowiedzialność administracyjna).

Sankcje ustanowione w POŚ, odnoszące się do niewykonywania obowiązków i procedur systemu przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym, należy rozpatrywać również jako jeden z elementów tego systemu. Liczba postanowień, określających kwestie odpowiedzialności cywilnej, karnej i administracyjnej w odniesieniu do problematyki poważnych awarii, jest znaczna. Szczególnie istotne są sankcje z tytułu odpowiedzialności karnej (art. 352 ÷ 358), przewidzianej za niewykonanie obowiązków lub niedopełnienie omawianych tutaj procedur wymaganych w ustawie POŚ. Są to sankcje bardzo ostre, obejmujące m.in. kary aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Ważne postanowienia dotyczące odpowiedzialności administracyjnej zawiera art. 373 POŚ, zgodnie z którym właściwy organ PSP w razie naruszenia przepisów artykułów 248–269 może wydać decyzję:

1. nakazującą usunięcie w określonym terminie stwierdzonych uchybień, lub
2. wstrzymującą uruchomienie albo użytkowanie instalacji.

W szczególności, należy podkreślić zmiany, dotyczące odpowiedzialności karnej, w przypadku niewłaściwego przeprowadzania zmian w zakłdzie, wprowadzone przez ustawę z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (DzU nr 152, poz. 1019):

Art. 356
Kto przed dokonaniem zmiany, o której mowa w art. 257 ust. 1, nie uzyskuje zatwierdzenia, o którym mowa w art. 257 ust. 2,
podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny.

Art. 357
Kto przed dokonaniem zmiany, o której mowa w art. 258 ust. 1, nie przedkłada komendantowi powiatowemu Państwowej Straży Pożarnej zmian w programie zapobiegania awariom oraz nie przekazuje ich równocześnie do wiadomości wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska,
podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny.

Art. 358
Kto nie dopełnia obowiązków nałożonych decyzją wydaną na podstawie art. 259 ust. 1, podlega karze grzywny.

Art. 360
Kto nie wykonuje decyzji:
4) nakazującej usunięcie w określonym terminie stwierdzonych uchybień lub wstrzymującej uruchomienie albo użytkowanie instalacji, wydanej na podstawie art. 373 ust. 1,
podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo grzywny.

Art. 361
Orzekanie w sprawach o czyny określone w art. 329 - 360 nastę¬puje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Dział III. Odpowiedzialność administracyjna

Art. 362
1. Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie od¬działuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek:
- ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia,
- przywrócenia środowiska do stanu właściwego.

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, określa się:

1. zakres ograniczenia oddziaływania na środowisko lub stan, do jakiego ma zostać przywrócone środowisko,
2. termin wykonania obowiązku.

Art. 373
1. Właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej w razie naruszenia przepisów art. 248-269 może wydać decyzję:

1. nakazującą usunięcie w określonym terminie stwierdzonych  uchybień, lub
2. wstrzymującą uruchomienie albo użytkowanie zakładu, instalacji, w tym magazynu lub jakiejkolwiek ich części.

2. Decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt. 2, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.