Wymagania przepisów polskich

Poniżej przedstawiono przepisy prawa polskiego, dotyczące informowania społeczeństwa w odniesieniu do problematyki poważnych awarii.

Art. 19 (dział IV. „Informacje o środowisku” rozdział 1. „Dostęp do informacji”) ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi, co następuje:

1. Organy administracji są obowiązane udostępnić każdemu informacje o środowisku i jego ochronie, znajdujące się w ich posiadaniu.
2. Udostępnieniu, o którym mowa w ust. 1, podlegają:
15. rejestry substancji niebezpiecznych, o których mowa w art. 267 ust. 1,
16. raporty o bezpieczeństwie oraz decyzje, o których mowa w art. 259 ust. 1
17. projekty zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych przed ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeństwa i zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze po ich przyjęciu,


3. Informacje, których mowa w ust. 2 i 3, udostępnia się na pisemny wniosek z zastrzeżeniem ust. 5.
4. Informację niewymagającą wyszukiwania, która może być przekazana w formie ustnej, udostępnia się bez pisemnego wniosku.
5. Organy administracji właściwe w sprawach, o których mowa w ust. 2, są obowiązane do prowadzenia publicznie dostępnych wykazów danych o tych dokumentach oraz mogą zamieszczać w tych wykazach dane o dokumentach, o których mowa w ust. 3.

Art. 21

3. Dokumenty, o których dane zamieszczane są w publicznie dostępnych wykazach, udostępnia się w dniu złożenia wniosku o udostępnienie informacji.

Ponadto, w rozdziale 2. „Państwowy monitoring środowiska oraz rozpowszechnianie informacji o środowisku”, art. 30 zawiera następujące postanowienie:
2a.  W Biuletynie Informacji Publicznej są udostępniane:

1. przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej – rejestr substancji niebezpiecznych, o którym mowa w art. 267 ust. 1.

Art. 261 ustawy POŚ, ustępy  5, 6, 7 oraz 8, wprowadzone przez ustawę z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie  ustawy – Prawo ochrony środowiska (DzU nr 152, poz. 1019), zawierają  następujące postanowienia, dotyczące problematyki informowania społeczeństwa w  przypadku zakładów kategorii ZDR:

  5. Prowadzący zakład  o dużym ryzyku jest obowiązany do:

  1) regularnego, co najmniej raz na 5 lat, dostarczania  informacji na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku  wystąpienia poważnych awarii jednostkom organizacyjnym systemu oświaty i pomocy  społecznej, zakładom opieki zdrowotnej oraz określonym w wykazie zamieszczonym  w wewnętrznym planie operacyjno-ratowniczym zakładu, o którym mowa w art. 260  ust. 1, innym podmiotom i instytucjom służącym społeczeństwu, które mogą zostać  dotknięte skutkami takich awarii, oraz udostępniania tych informacji  społeczeństwu;

  2) weryfikowania informacji, o których mowa w pkt 1, co  najmniej raz na 3 lata i, gdy jest to konieczne, ich uaktualniania, w  szczególności w przypadku dokonania zmian, o których mowa w art. 257 ust. 1.

  6. Obowiązki  określone w ust. 5 realizuje się przez:

  1)  udostępnienie  informacji na stronie internetowej zakładu;

  2)  ogłoszenie  informacji w siedzibie zakładu;

  3)  przekazywanie  informacji wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu  na lokalizację zakładu;

  4) poinformowanie, w szczególności w formie pisemnej lub  elektronicznej, jednostek, podmiotów oraz instytucji, o których mowa w ust. 5  pkt 1, o udostępnieniu, ogłoszeniu i przekazaniu informacji w sposób, o którym  mowa w pkt 1-3.

  7.  Wójt, burmistrz lub prezydent miasta po uzyskaniu informacji, o których mowa w  ust. 5,     pkt 1, podaje je do publicznej wiadomości w  sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

  8. Informacje, o których mowa w ust. 5 pkt 1, powinny być  zrozumiałe dla przeciętnego odbiorcy.

W tytule IV „Poważne awarie” ustawy POŚ (rozdział 3. „Obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową”) zostały zawarte następujące postanowienia, odnoszące się do problematyki informowania społeczeństwa:
Art. 267

1. Komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o aktualizowanym corocznie rejestrze substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładach zlokalizowanych na obszarze jego właściwości miejscowej; rejestr ten prowadzi się w formie elektronicznej.
2. Komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej poza informacją, o której mowa w ust. 1, podaje do publicznej wiadomości także:
   
   1. informacje o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o decyzji, o  której mowa w art. 259 ust. 1,
   2. informacje o zatwierdzonych raportach o bezpieczeństwie lub ich zmianach,
   3. informacje o przyjętych zewnętrznych planach operacyjno-ratowniczych lub ich zmianach,
   4. instrukcje o postępowaniu mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii.
3. Komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej co naj­mniej raz na 3 lata, dokonuje analizy dokumentów zawierających dane, o których mowa w ust. 2 pkt. 4 i art. 259 ust. 2 pkt. 2, co do ich zgodności z wymogami bezpieczeństwa oraz aktualności, a w razie potrzeby wprowadza w nich odpowiednie zmiany.
4. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze roz­porządzenia, szczegółowy zakres informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości, o których mowa w ust. 1 i 2.
5. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, zostaną ustalone:
   
   1. formy prezentacji informacji,
   2. szczegółowy zakres zagadnień, które powinny zostać przekazane w informacji.

Zgodnie z art. 260, ust. 2, pkt. 3 ustawy POŚ (dotyczącym planów awaryjnych), prowadzący zakład jest obowiązany przygotować, jako część wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, określoną informację przeznaczoną dla społeczeństwa.

Art. 263 ustawy POŚ zawiera zapis zobowiązujący prowadzącego zakład kategorii ZDR do dostarczenia komendantowi wojewódzkiemu PSP oraz WIOŚ wykazu substancji niebezpiecznych w zakładzie, wraz z podaniem informacji o ich rodzaju, kategorii (klasie) i ilości. Prowadzący ZDR jest obowiązany dokonywać corocznej aktualizacji tego wykazu według stanu na 31 grudnia - w terminie do końca stycznia roku następnego.

Zgodnie z art. 267, ust. 1, komendant wojewódzki PSP podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o aktualizowanym corocznie rejestrze substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładach zlokalizowanych na obszarze jego właściwości miejscowej.

Zgodnie z art. 267, ust. 2 komendant wojewódzki PSP podaje do publicznej wiadomości:

• informacje o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o decyzji dotyczącej ustalenia grup zakładów kategorii ZZR oraz ZDR zlokalizowanych blisko siebie, na które nałożono tą decyzją dodatkowe obowiązki - zob. rozdział „Efekt domina”,
• informacje o zatwierdzonych raportach o bezpieczeństwie lub ich zmianach,
• informacje o przyjętych zewnętrznych planach operacyjno-ratowniczych,
• instrukcje o postępowaniu mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii.

Ustawa – Prawo ochrony środowiska wprowadziła (art. 267, ust. 3) obowiązek aktualizacji – co najmniej raz na 3 lata – dokumentów dotyczących instrukcji o postępowaniu mieszkańców w razie awarii, informacji niezbędnych do opracowania zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych oraz do opracowania informacji o zagrożeniu awariami przemysłowymi w ZDR lub ZZR, a także wprowadzenia w razie potrzeby odpowiednich zmian.

Szczegółowy zakres informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komendanta wojewódzkiego PSP został ustalony na podstawie delegacji zawartej w ustawie POŚ w rozporządzeniu MŚ z dnia 4 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. Postanowienia tego rozporządzenia przedstawiono poniżej.