Wybrany fragment poradnika oceny raportu bezpieczeństwa COMAH
(część 2, rozdział 4: Polityka zapobiegania awariom
i system zarządzania bezpieczeństwem)

Dokument HSE „COMAH Safety Report Assessment Manual” – Poradnik oceny raportu bezpieczeństwa COMAH – stanowi obszerne opracowanie będące narzędziem wspomagającym oceny raportów bezpieczeństwa w Wielkiej Brytanii. Część 2, rozdział 4 tego poradnika zatytułowana: „Major Accident Prevention Policy and Safety Management System” – „Polityka zapobiegania awariom i system zarządzania bezpieczeństwem” – odnosi się do oceny tej części RoB, która, zgodnie z przedstawionym już podejściem UE, stanowi sprawozdanie z wykonania zadań i obowiązków operatora (prowadzącego) zakładu kategorii ZDR w zakresie PZA oraz SZB, które są decydujące z punktu widzenia zapobiegania awariom oraz przygotowania działań w celu ograniczania ich skutków.

Poniżej, w wybranym fragmencie przedstawiono kryteria sprawdzające, dotyczące PZA oraz SZB, zawarte w omawianym dokumencie, zachowując oryginalną ich numerację. Komentarze, wyjaśnienia oraz uzasadnienia, zamieszczone w oryginale pominięto, biorąc pod uwagę przedstawione już w tej publikacji poglądy.

W tekście zachowano także termin „operator” stosowany w Dyrektywie Seveso II i innych dokumentach UE; w polskich przepisach odpowiednikiem tego terminu jest „prowadzący”).

Kryterium 4.1
Raport o bezpieczeństwie powinien wykazać zaangażowanie w procesie osiągania wysokiego standardu ochrony ludzi i środowiska

Kryterium 4.2
Raport o bezpieczeństwie powinien wykazać, że PZA określa ogólne cele i zasady (podstawy) działania w odniesieniu do kontroli zagrożeń poważnymi awariami

Kryterium 4.3
PZA powinien zawierać zobowiązania do zapewnienia i utrzymywania systemu zarządzania ukierunkowanego na następujące zagadnienia:

1. rola i odpowiedzialność członków załogi zaangażowanych w zarządzanie zagrożeniami poważnymi awariami na wszystkich poziomach organizacji, uwzględniając, tam gdzie to właściwe, podwykonawców, oraz przeprowadzenie szkoleń odpowiadających zidentyfikowanym potrzebom
2. rozwiązania odnoszące się do systematycznej identyfikacji zagrożeń poważnymi awariami w warunkach normalnej eksploatacji jak i sytuacjach awaryjnych oraz oceny ich prawdopodobieństwa wystąpienia i ciężkości skutków;
3. rozwiązania inżynieryjne i procedury zapewniające bezpieczne działanie obejmujące procedury remontów i konserwacji procesy, urządzenia oraz czasowe wyłączenia z ruchu;
4. rozwiązania odnoszące się do planowania zmian w istniejących lub projektowania nowych instalacji, procesów lub urządzeń magazynowych;
5. rozwiązania odnoszące się do identyfikacji możliwych do przewidzenia sytuacji awaryjnych na drodze systematycznej analizy, opracowywania, testowania i przeglądu planów operacyjno-ratowniczych na wypadek takich sytuacji;
6. rozwiązania odnoszące się do ustawicznej oceny zgodności z celami określonymi w PZA i SZB oraz mechanizmy kontroli i podejmowania działań korygujących w przypadku niemożności osiągnięcia zamierzonych celów. Powinny one obejmować opracowany przez prowadzącego zakład system raportowania poważnych awarii i stanów awaryjnych (szczególnie takich, które związane są z nieprawidłowym funkcjonowaniem środków zapobiegawczych), sposób określania ich przyczyn oraz działania wynikające z wniosków przeprowadzonych analiz;
7. rozwiązania odnoszące się do okresowej systematycznej oceny PZA i efektywności oraz sprawdzenia czy jest właściwy SZB, udokumentowanego przeglądu jakości PZA i SZB jak również ich aktualizowania przez zarząd zakładu.

Kryterium 4.4
Zagadnienia PZA powinny należeć do kompetencji personelu wysokiego szczebla zarządzania zakładu

Kryterium 4.5
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że PZA został opracowany w formie pisemnej

Kryterium 4.6
Raport bezpieczeństwa powinien zawierać wystarczające wyjaśnienie, w jaki sposób SZB został włączony do ogólnej organizacji zakładu

Kryterium 4.7
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że wszystkie niezbędne zadania dotyczące przeciwdziałania poważnym zagrożeniom zostały jednoznacznie przydzielone

Kryterium 4.8
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że odpowiedzialność personelu włączonego do przeciwdziałania poważnym zagrożeniom została jednoznacznie zdefiniowana

Kryterium 4.9
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, w jaki sposób operator rozdysponował wystarczające środki do wdrożenia PZA

Kryterium 4.10
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że efektywność działania personelu związanego z przeciwdziałaniem poważnym awariom jest oceniana oraz, że są oni z niej rozliczani

Kryterium 4.11
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada w zakładzie system zapewniający i utrzymujący właściwy poziom zarządzania oraz kompetencji pracowników

Kryterium 4.12
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada systemy zapewniające aktywny udział pracowników w przeciwdziałaniu poważnym awariom

Kryterium 4.13
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada rozwiązania dotyczące zapewnienia współpracy z innymi organizacjami

Kryterium 4.14
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator odjął odpowiednie działania służące gromadzeniu informacji na potrzeby przeciwdziałania poważnym awariom ze źródeł zewnętrznych

Kryterium 4.15
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada odpowiednie rozwiązania w celu rozprowadzania ważnych informacji dotyczących przeciwdziałania poważnym awariom wewnątrz zakładu

Kryterium 4.16
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada odpowiednie rozwiązania w celu rozprowadzania istotnych informacji dotyczących przeciwdziałania poważnym awariom organizacjom zewnętrznym

Kryterium 4.17
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada system zapewniający systematyczną identyfikację poważnych zagrożeń, ocenę ryzyka w warunkach normalnej i anormalnej eksploatacji oraz zapewniający określenie niezbędnych środków przeciwdziałania

Kryterium 4.18
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada systemy do identyfikacji obszarów, w których są niezbędne udoskonalenia w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom

Kryterium 4.19
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada systemy służące do określania priorytetów w zakresie osiągania celów PZA oraz określania harmonogramów niezbędnych prac mających na celu poprawę działania w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom

Kryterium 4.20
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył procedury i instrukcje bezpiecznego funkcjonowania, uwzględniając konserwacje w zakładzie, procesy, urządzenia i okresowe wyłączenia

Kryterium 4.21
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył procedury dotyczące planowania zmian oraz projektowania nowych instalacji, procesów albo magazynów

Kryterium 4.22
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator posiada system zapewniający identyfikację możliwych do przewidzenia sytuacji awaryjnych poprzez systematyczne analizy oraz zapewniający sprawdziany i przeglądy planów operacyjno-ratowniczych

Kryterium 4.23
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył procedury bieżącej oceny zgodności z zadaniami ustalonymi w PZA i SZB

Kryterium 4.24
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył system dokumentowania poważnych awarii i sytuacji awaryjnych, szczególnie tych, w których zawiodły środki zapobiegawcze służące przeciwdziałaniu poważnymi awariom

Kryterium 4.25
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył mechanizmy wewnętrznej kontroli, badań i podejmowania czynności korekcyjnych

1. w przypadku niezgodności z zadaniami ustalonymi w PZA, i
2. w odniesieniu do poważnych awarii i sytuacji awaryjnych

Kryterium 4.26
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył procedurę do systematycznej i niezależnej oceny PZA oraz skuteczności i sprawdzenia czy jest właściwy SZB

Kryterium 4.27
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył procedury przeglądów, w których wykorzystywane są informacje z monitorowania efektywności oraz audytu

Kryterium 4.28
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że wyniki przeglądów są udokumentowane

Kryterium 4.29     
Raport bezpieczeństwa powinien wykazać, że operator opracował i wdrożył system, w ramach którego PZA i SZB są uaktualniane przez zarząd (najwyższe kierownictwo).