Młodzi w wypadkach przy pracy - działania prewencyjne potrzebne natychmiast !

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 5/2006, str. 2 - 3 mgr inż. ELŻBIETA BALASIŃSKA-ŚWITKOWSKA Główny Inspektorat Pracy

Analiza danych statystycznych wskazuje, że dużej liczbie wypadków ulegają młodzi ludzie, nierzadko będąc ich sprawcami. Przedstawiając okoliczności przyczyny kilku wypadków przy pracy z udziałem osób młodych, autorka wskazuje na przyczyny tkwiące zarówno po stronie pracowników w tym wieku, jak również po stronie pracodawcy.

Społeczne koszty wypadków przy pracy w Polsce

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 7-8/2005, str. 34-37 dr JAN RZEPECKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule przedstawiono zasady obliczania społecznych kosztów wypadków przy pracy według metody opracowanej w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym. Na podstawie wyników badań kosztów wypadków ponoszonych przez przedsiębiorstwa, poszkodowanych w wypadkach i ich rodziny oraz kosztów leczenia oszacowano społeczne koszty wypadków przy pracy zaistniałe w Polsce w 2002 r.

Nowa statystyczna karta wypadku przy pracy

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 7-8/2005, str. 15-19 mgr inż. RADOSŁAW BOJANOWSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule omówiono nowe rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy, które obowiązuje od dnia 1 stycznia 2005 r.

Rejestrowanie zdarzeń  potencjalnie wypadkowych

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 3/2005, str. 12-15 mgr inż. GRZEGORZ DUDKA Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

Rejestrowanie wydarzeń wypadkowych bezurazowych ma za zadanie gromadzenie informacji związanych z zagrożeniami wypadkowymi przed ich wystąpieniem, a ich analiza może wspomóc projektowanie skutecznych działań w zakresie prewencji wypadkowej. Przedstawione zasady rejestracji i analizy wydarzeń wypadkowych bezurazowych mogą być elementem funkcjonującego w przedsiębiorstwie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higiena pracy, jak również mogą być wykorzystane w przedsiębiorstwach, które takiego systemu nie wdrożyły.

Zapobieganie wypadkom przy pracach stolarskich

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 1/2005, str. 18-21 mgr inż. ANDRZEJ DĄBROWSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule przedstawiono typowy przebieg oraz przyczyny większości wypadków przy obróbce drewna. Opisano najważniejsze działania prewencyjne w celu uniknięcia wypadków przy pracach stolarskich. Dotyczą one organizacji pracy, szkolenia i zachowań pracowników, wyposażenia stanowisk pracy oraz narzędzi i elementów maszyn, które mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa podczas pracy.

Mechanizm różnicowania składki na ubezpieczenie wypadkowe

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 11/2004, str. 29-31 dr JAN RZEPECKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule omówiono ogólne zasady różnicowania składki na ubezpieczenie wypadkowe w krajach Unii Europejskiej. Przedstawiono obecnie obowiązujący w Polsce mechanizm różnicowania stopy procentowej składek na poziomie działalności gospodarczej oraz zasady różnicowania stopy procentowej składek na poziomie płatników składek, które wejdą w życie od 1 kwietnia 2006 r.

Prewencja i rehabilitacja w ubezpieczeniu wypadkowym w Polsce i w innych, wybranych krajach Unii Europejskiej

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 6/2004, str. 16-20 dr JAN RZEPECKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay mgr ANNA SERAFIŃSKA Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Prewencja oraz rehabilitacja stanowią jedno z podstawowych zadań systemów ubezpieczenia wypadkowego w większości państw Unii Europejskiej (UE), a także m.in. w Australii, Kanadzie i USA. Artykuł przedstawia rolę i zakres działań prewencyjnych i rehabilitacyjnych realizowanych przez ubezpieczenie wypadkowe w Polsce oraz w innych wybranych krajach UE. Szczególną uwagę zwraca na działania prewencyjne realizowane przez ubezpieczenie wypadkowe w stosunku do małych i średnich przedsiębiorstw we Francji oraz w Niemczech. Scharakteryzowano także podjęte przez ZUS działania dotyczące wdrożenia i finansowania programu prewencji wypadkowej oraz działania w zakresie rehabilitacji leczniczej i zawodowej realizowane w ramach prewencji rentowej.

Prace na wysokości – najczęstsze przyczyny wypadków

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 1/2004, str. 2-6 mgr inż. ANDRZEJ DĄBROWSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule wskazano obszary działalności człowieka zagrożone upadkiem z wysokości. Na podstawie danych statystycznych scharakteryzowano przyczyny tych wypadków. Dodatkowo omówiono przyczyny upadków z wysokości, które miały miejsce w gospodarstwach indywidualnych w Polsce. Zwrócono również uwagę na obowiązki pracodawcy wynikające z faktu, że prace na wysokości należą do prac szczególnie niebezpiecznych.

Nowy system ubezpieczenia wypadkowego w Polsce

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 12/2003, str. 2-4 dr JAN RZEPECKI Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay mgr ANNA SERAFIŃSKA Zakład Ubezpieczeń Społecznych

W artykule scharakteryzowano świadczenia z nowego systemu ubezpieczenia wypadkowego oraz zasady finansowania prewencji wypadkowej. Przedstawiono zasady różnicowania stopy procentowej składki w poszczególnych etapach jej wprowadzania z wyszczególnieniem obowiązujących obecnie wysokości stóp procentowych składek.

Modele wypadków przy pracy

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 10/2003, str. 23-26 dr inż. Leszek Pietrzak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

W artykule przedstawiono cechy wybranych modeli wypadku przy pracy. Na podstawie porównania modeli wypadków pokazano cechy, którym powinien odpowiadać model. W oparciu o te cechy zaproponowano uniwersalny model wypadku przy pracy do celów statystycznych i profilaktyki.

Oświetlenie a wypadki przy pracy

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 9/2003, str. 13-15 dr inż. AGNIESZKA WOLSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawcay

Według danych statystycznych niedostateczne oúwietlenie jest w Polsce jednym z częstszych zagrożeń występujących na stanowiskach pracy i z każdym rokiem wzrasta o około 10%. Jednak w praktyce oświetlenie jest pomijane jako czynnik ryzyka oraz wypadków przy pracy. Analiza opisów wypadków przy pracy, których pośrednią przyczyną było niewłaściwe oświetlenie umożliwiła stworzenie czterech różnych modeli drzew zdarzeń i błędów. Wyniki badań wskazują, że oświetlenie powinno być uwzględnianie jako ważny czynnik przy analizie wypadków przy pracy.

Rejestrowanie i analiza wydarzeń wypadkowych bezurazowych

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 5/2003, str. 26 mgr inż. GRZEGORZ DUDKA Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Zwiększająca się liczba przedsiębiorstw wdrażających systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zaowocowała wzrostem zainteresowania rejestrowaniem wydarzeń wypadkowych bezurazowych. System rejestracji takich wydarzeń ma za zadanie gromadzenie informacji związanych z zagrożeniami wypadkowymi przed ich wystąpieniem, a ich analiza może wspomóc projektowanie skutecznych działań w zakresie prewencji wypadkowej.

Harmonizacja statystyk w zakresie wypadków przy pracy w krajach europejskich

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 10/2002, str. 6-9 dr inż. ZOFIA PAWŁOWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy

W celu zapewnienia harmonizacji statystyk wypadkowych Urząd Statystyczny Unii Europejskiej (Eurostat) we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Komisji Europejskiej opracował jednolite zasady europejskich statystyk z zakresu wypadków przy pracy. W artykule przedstawiono podstawowe informacje o wypadku przy pracy, które zgodnie z tymi zasadami mają być rejestrowane w zharmonizowanych statystykach europejskich i porównano je z odpowiednimi informacjami rejestrowanymi w statystykach polskich. Wskazano podobieństwa i różnice w zasadach rejestrowania informacji o wypadkach przy pracy w statystykach polskich i europejskich.

Dyrektywa ramowa - istotny element wdrażania skutecznej strategii zapobiegania wypadkom przy pracy

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 7-8/2002, str. 21-24 LAURENT VOGEL Europejska Konfederacja Związków Zawodowych

Modelowanie wypadków przy pracy (2)

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 5/2002, str. 6-9 dr inż. LESZEK PIETRZAK Centralny Instytut Ochrony Pracy

W drugiej części artykułu przedstawione zostały modele stosowane do badania wypadków przy pracy i ustalania ich przyczyn oraz modele wypadków stosowane do celów statsystycznych. Omówiono podstawowe cechy charakteryzujące poszczególne modele.

Modelowanie wypadków przy pracy (1)

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 4/2002, str. 3-6 dr inż. LESZEK PIETRZAK Centralny Instytut Ochrony Pracy

W artykule przedstawiono podstawowe modele wypadków przy pracy wyjaśniające proces tworzenia wydarzenia wypadkowego, opisujące przebieg wypadku i jego skutki. Przedstawione zostały metody modelowania sekwencji zdarzeń i sytuacji wypadkowych. W drugiej części artykułu zostaną przedstawione modele stosowane do badania wypadków i do celów statystycznych.

Przyczyny wypadków powodowanych przez przenośne pilarki łańcuchowe

„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 2/2001, str. 10-13 mgr inż. ANDRZEJ DĄBROWSKI Centralny Instytut Ochrony Pracy

Wypadki powodowane przez przenośne pilarki z piłą łańcuchową do drewna (pilarki łańcuchowe) są przede wszystkim wynikiem bezpośredniego kontaktu operatora z piłą łańcuchową. Według danych krajowych i zagranicznych ok. 30% urazów występujących przy pracach leśnych powodowanych jest przez pilarki łańcuchowe do drewna, z czego ok. 20% powstaje na skutek odbicia pilarki. O skali problemu mogą świadczyć statystyki podawane w USA, wg których w ostatnich latach rejestruje się ok. 40 000 wypadków rocznie przy pracy pilarkami łańcuchowymi. Bezpieczeństwo użytkowania tych maszyn jest istotne, ponieważ są one uważane za najbardziej niebezpieczne maszyny ręczne sprzedawane na rynku. Ich szeroka dostępność na rynku zwiększa się ciągle, ponieważ wprowadzane są do sieci sprzedaży supermarketów (zwłaszcza tanie pilarki „amatorskie" przeznaczone do użytku nieprofesjonalnego). Nabywcy-amatorzy mogą wykorzystywać taką maszynę do swoich domowych potrzeb bez posiadania jakichkolwiek uprawnień. Nie muszą oni także przechodzić żadnych obowiązkowych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa jej obsługi. Dlatego istotne dla klienta stają się dostępne źródła informacji związane z bezpieczeństwem użytkowania pilarek. Źródłem takich informacji są: - instrukcje obsługi tych maszyn. Użytkownik powinien je przeczytać jeszcze przed rozpoczęciem pracy pilarką, a podczas pracy stosować zalecenia i rady, które są w niej zawarte, - punkty serwisowe producentów i importerów pilarek mających uznaną powszechnie pozycję na rynku sprzętu przeznaczonego do prac leśnych i ogrodniczych, w których klient (także ten początkujący) tuż po ich zakupie uzyskuje niezbędne informacje dotyczące użytkowania, a pilarki są w jego obecności uruchamiane. W niniejszym artykule przedstawiono typowe wypadki występujące podczas pracy przenośnymi pilarkami łańcuchowymi do drewna, które zostały zebrane na podstawie analizy danych zagranicznych i krajowych. Omówiono również czynniki niebezpieczne związane z pracą przenośnymi pilarkami z piłą łańcuchową do drewna i urazy nimi powodowane. (...)

Składka ubezpieczeniowa jako ekonomiczny stymulator poprawy warunków pracy
„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 9/1999, str. 5-8

mgr JAN RZEPECKI
Centralny Instytut Ochrony Pracy

Pracodawcy ponoszą tylko nieznaczną część kosztów wypadków przy pracy i chorób zawodowych natomiast większość tych kosztów ponosi budżet państwa, instytucje ubezpieczeniowe lub sami poszkodowani i ich rodziny. Większość pracodawców nie czuje potrzeby poprawy warunków bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia ponad to, co jest wymagane przez obowiązujące przepisy prawne. Taki stan rzeczy jest spowodowany przeświadczeniem pracodawców, że inwestycje mające na celu poprawę warunków pracy nie zwracają się w przyszłości. Korzyści z tych inwestycji odnoszą bowiem, zamiast pracodawców, głównie pracownicy i ich rodziny, instytucje ubezpieczeniowe oraz cale społeczeństwo. Bezpieczeństwo pracy (podobnie jak ochrona środowiska) stanowi bowiem rodzaj dobra nie podlegającego prawom rynku, co oznacza, iż w gospodarce rynkowej nie działają w sposób automatyczny ekonomiczne stymulatory poprawy warunków pracy. Konieczna jest w związku z tym interwencja państwa w celu uruchomienia zewnętrznych, ekonomicznych stymulatorów poprawy warunków pracy.
W większości krajów Unii Europejskiej mechanizmy bodźców ekonomicznych funkcjonują już od dziesięcioleci w ramach systemów ubezpieczeniowych. Nowoczesne systemy ubezpieczenia wypadkowego, skutecznie realizujące zadania nie tylko w zakresie wypłaty świadczeń pieniężnych poszkodowanym i ich rodzinom, ale także w zakresie prewencji oraz rehabilitacji medycznej i zawodowej przynoszą wielopłaszczyznowe korzyści zarówno ubezpieczonym jak i pracodawcom oraz całemu społeczeństwu. Powodują one w rezultacie obniżenie wysokości procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe co oznacza zmniejszenie obciążenia gospodarki kosztami tego ubezpieczenia (Sokoli, 1992). Ekonomiczne stymulatory poprawy warunków pracy wbudowane są w systemy finansowe ubezpieczenia wypadkowego i polegają na uzależnieniu wysokości składek na to ubezpieczenie od kosztów następstw wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wskaźników częstości ewentualnie ciężkości wypadków w poszczególnych rodzajach działalności oraz przedsiębiorstwach.
W poszczególnych krajach Unii Europejskiej funkcjonują różne metody różnicowania składek na ubezpieczenie wypadkowe. Instytucje ubezpieczeniowe w niektórych krajach Europy Zachodniej (np. Francja, Szwajcaria) oferują bardziej bezpośrednią pomoc finansową tym pracodawcom w małych i średnich przedsiębiorstwach, którzy starają się polepszyć stan bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników w swoich zakładach (Insurance againts Occupational Risks..., 1997). (...)

Uregulowania prawne dotyczące wypadków przy pracy
„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 7-8/1999, str. 2-5

dr WIESŁAW ZARYCHTA
Rada Ochrony Pracy przy Sejmie RP
Politechnika Częstochowska

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym wypadków przy pracy jest obowiązująca do chwili obecnej ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r., o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W związku z transformacją ustrojowo-gospodarczą, zapoczątkowaną w 1989 r., zaistniała potrzeba nowelizacji tej ustawy i Kodeksu pracy oraz wielu innych aktów prawnych z dziedziny ochrony pracy.
Zasady ustalania świadczeń na podstawie ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych odnoszą się także do osób:
- prowadzących działalność twórczą (dotyczy to również ich rodzin),
- prowadzących działalność agencyjną lub zatrudnionych na podstawie umowy
  zlecenia,
- wykonujących działalność gospodarczą,
- duchownych,
- wykonujących pracę nakładczą,
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych.
Na podstawie odrębnych przepisów wymienionym grupom zawodowym przysługują świadczenia z tytułu wypadków i chorób zawodowych. (...)

Koszty wypadków przy pracy w przedsiębiorstwach
„BEZPIECZEŃSTWO PRACY nauka i praktyka” 2/1999, str. 2-4

mgr JAN RZEPECKI
Centralny Instytut Ochrony Pracy

W większości przedsiębiorstw koszty związane z występującymi tam wypadkami są nieznane. Podejmowane próby szacowania tych kosztów obejmują jedynie niektóre ich elementy. Metoda obliczania kosztów wypadków, przedstawiona w nr 9 Bezpieczeństwa Pracy z 1998 r., umożliwia uwzględnienie w obliczeniach wszystkich istotnych składników kosztu wypadku przy pracy, a tym samym obliczenie rzeczywistych strat ponoszonych przez przedsiębiorstwa w związku z wypadkami.
Wykorzystując opracowaną metodę, obliczono koszty wypadków przy pracy w 10 przedsiębiorstwach, w tym w 6 przedsiębiorstwach sektora publicznego oraz w 4 przedsiębiorstwach prywatnych. Reprezentowały one: hutnictwo żelaza, hutnictwo metali nieżelaznych, przemysł metalowy, motoryzacyjny, elektromaszynowy, akumulatorowy, chemiczny, przemysł spożywczy oraz port handlowy. Zlokalizowane były w różnych regionach kraju (województwo bielsko-bialskie, częstochowskie, konińskie, lubelskie, poznańskie, opolskie, szczecińskie i włocławskie).
Obliczono koszty wypadków, które miały miejsce w 1996 r. oraz w okresie trzech kwartałów 1997 roku. W celu zbierania i rejestracji danych o kosztach wypadków w przedsiębiorstwach wykorzystano istniejącą w nich dokumentację powypadkową oraz dostępne źródła informacji (np. bezpośredni nadzór, dział finansowy, dział kadr, ambulatorium zakładowe).
Dokumentacja powypadkowa badanych przedsiębiorstw obejmowała jedynie dane o wypadkach urazowych, w związku z czym brak było danych o wypadkach powodujących wyłącznie straty materialne. W jednym z przedsiębiorstw na dwóch wybranych wydziałach, wprowadzono na bieżąco system zbierania i rejestracji danych o wypadkach zgodny z opracowanymi zasadami. Umożliwiło to badanie kosztów wypadków powodujących wyłącznie straty materialne.
Badane przedsiębiorstwa zatrudniały w 1996 r. łącznie ok. 26 tyś. pracowników, a liczba zatrudnionych wynosiła od 350 osób do 7800 osób. Wszystkie badane przedsiębiorstwa były rentowne. Przy przeciętnym wskaźniku rentowności netto (udział zysku netto w kosztach uzyskania przychodów) wynoszącym 3%, zaobserwowano jego znaczne zróżnicowanie wynoszące od 0,3% w przedsiębiorstwie hutnictwa żelaza (A) do 8,1% w przedsiębiorstwie przemysłu metalowego (G). (...)