|
Ogólna charakterystyka włókien ceramicznych
Włókna ceramiczne obejmują grupę bezpostaciowych lub krystalicznych syntetycznych włókien mineralnych charakteryzujących się właściwościami ogniotrwałymi tzn. stabilnością w wysokiej temperaturze.
Produkowane są dwa rodzaje glinokrzemianowych włókien ceramicznych – ogniotrwałe włókna ceramiczne i ceramiczne włókna tekstylne. Podstawową cechą różniącą te dwa rodzaje włókien są ich wymiary. Tekstylne włókna ceramiczne są dłuższe, a ich długość waha się od 155 do 250 mm, natomiast średnice włókien zawierają się miedzy 11 a 20 µm. Włókna ogniotrwałe są z reguły krótsze i o mniejszych średnicach – długość włókien waha się od 40 do 250 mm, natomiast przeciętna średnica włókien zawiera się od 2,2 do 5,0 µm.
Oprócz dużej odporności termicznej włókna ceramiczne charakteryzuje znaczna odporność chemiczna oraz mała przewodność cieplna, a także elektryczna i akustyczna.
Zastosowanie włókien ceramicznych
Z uwagi na dużą odporność termiczną, odporność chemiczną oraz dobre własności izolacyjne włókna ceramiczne służą, jako zamienniki azbestu do produkcji materiałów termoizolacyjnych, izolacyjnych, uszczelniających i filtracyjnych.
Na rynku jest dostępny różnorodny asortyment tych materiałów, a mianowicie: płyty, tektury, papier, maty, koce, taśmy i sznury. W wielu przypadkach do termoizolacji, izolacji i uszczelnień stosuje się włókna luźne. Użytkownikami wymienionych materiałów są huty metali, huty szkła, zakłady ceramiki, zakłady pieców przemysłowych, zakłady urządzeń domowych, zakłady lotnicze, elektrownie, stocznie, zakłady chemiczne oraz budownictwo przemysłowe i mieszkaniowe.
Narażenie zawodowe na włókna ceramiczne
W Polsce, na działanie włókien ceramicznych są narażeni pracownicy zatrudnieni przy produkcji włókien ceramicznych, produkcji wyrobów z włókien ceramicznych oraz pracownicy zatrudnieni w zakładach stosujących wyroby z włókien ceramicznych.
Wyniki pomiarów przeprowadzonych w ww. zakładach są przedstawione w poniższej tabeli
[wg PiMOŚP, Nr 2 (24), Warszawa, 2000]
Lp. | Rodzaj zakładu, rodzaj produkcji | Średnie stężenie włókien respirabilnych [wł/cm3] | Średnie stężenie pyłu całkowitego [mg/m3] | Produkcja włókien ceramicznych | 1. | Pracownicy bezpośrednio produkcyjni | 0,27 | 2,2 | 2. | Pracownicy utrzymania ruchu | 0,11 | 1,4 | 3. | Pracownicy nadzoru | 0,07 | 0,4 | Produkcja wyrobów z włókien ceramicznych | 4. | Produkcja tektury | 0,37 | 2,7 | 5. | Produkcja taśm | 0,71 | 2,1 | 6. | Produkcja sznurów | 0,23 | 0,6 | 7. | Produkcja płyt | 0,23 | 3,9 | Stosowanie wyrobów z włókien ceramicznych | Huty | 8. | Remont kadzi, pieców; wymiana izolacji | 0,20 | 14,3 | Elektrownie | 9. | Obróbka cieplna spoin; wymiana sznura izolacyjnego; wymiana szczeliw | 0,07 | 1,5 | Zakład Produkcji Pieców Gazowych | 10. | Zakładanie płytek izolacyjnych w piecach gazowych | 1,67 | 5,3 | Zakłady Porcelany | 11. | Remont wózków piecowych i wymiana termoizolacji | 0,51 | 6,0 | 12. | Stanowisko w pobliżu remontu wózków | 0,17 | 0,8 |
Metody badania pyłu włókien ceramicznych
Badanie zawartości pyłu całkowitego zgodnie z normą PN-91/Z-04030/05.
Oznaczanie stężenia liczbowego włókien respirabilnych zgodnie z normą PN-88/Z-04202/02.
Badanie zawartości wolnej krystalicznej krzemionki zgodnie z normami PN-91/Z-04018/02, PN-91/Z-04018/03, PN-91/Z-04018/04.
|
|