|
Informacja o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych w 2005 r.
Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2005 r. zgłoszono 84.402 osoby (w 2004 r. – 87.050) poszkodowane w wypadkach przy pracy (bez rolnictwa indywidualnego) – co stanowi spadek liczby poszkodowanych o 3,0% w stosunku do roku poprzedniego.
Wypadkom ciężkim uległo 960 osób (w 2004 r. – 1.029), tj. o 6,7% mniej niż w roku poprzednim. Wypadki przy pracy spowodowały śmierć 470 osób (w 2004 r. – 490), tj. o 4,1% mniej niż w 2004 r.
Jedną z konsekwencji wypadków przy pracy jest niezdolność do pracy osób poszkodowanych. Zgłoszone wypadki przy pracy spowodowały w 2005 roku 2.840.576 dni niezdolności do pracy (nie są to dane ostateczne, gdyż rzeczywiste skutki mogą być określone dopiero po okresie niezbędnym np. na leczenie i rehabilitację osoby poszkodowanej i są rejestrowane po upływie 6 miesięcy od zaistnienia wypadku). Liczba dni niezdolności do pracy na jednego poszkodowanego zmniejszyła się z 35,5 w 2004 r. do 33,8 w 2005 r.
Największą liczbę osób, które uległy wypadkom przy pracy odnotowano w 2005 r. w następujących sekcjach (wg Polskiej Klasyfikacji Działalności):
• przetwórstwo przemysłowe – 39,2%
• handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego – 10,1%
• ochrona zdrowia i pomoc społeczna – 8,9%
• budownictwo – 7,9%
• transport, gospodarka magazynowa i łączność – 6,9%
• obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – 6,1%
• edukacja – 4,4%
• administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne – 4,2%
• górnictwo – 3,4%
W 2005 r. wskaźnik częstotliwości wypadków przy pracy (mierzony liczbą poszkodowanych na 1.000 pracujących) wynosił 7,99 (w 2004 r. – 8,35), przy czym największą częstotliwość odnotowano w sekcjach: górnictwo (15,82), przetwórstwo przemysłowe (13,03), rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo (12,51), budownictwo (11,26), ochrona zdrowia i pomoc społeczna (10,67), wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę (8,58), transport, gospodarka magazynowa i łączność (8,16) oraz rybactwo (8,05).
Najwyższe wskaźniki częstotliwości wypadków przy pracy ogółem (bez pracowników cywilnych jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony i bezpieczeństwa publicznego) zanotowano w następujących województwach: warmińsko-mazurskim (11,21), dolnośląskim (10,70), lubuskim (10,64), opolskim (9,65), zachodniopomorskim (9,52), pomorskim (8,96), wielkopolskim (8,80), śląskim (8,61) oraz podlaskim (8,30).
Najniższe wskaźniki zanotowano w województwach: mazowieckim (5,85), małopolskim (6,34), świętokrzyskim (6,53) i podkarpackim (6,98).
Z informacji GUS wynika, że w 2005 r. w zakładach pracy sektora publicznego 28.735 osób uległo wypadkom przy pracy, z tego 120 osób poniosło śmierć wskutek tych wypadków, a 179 osób uległo ciężkim wypadkom przy pracy (w 2004 r. odpowiednio – 30.373; 118 i 205). Poszkodowani w wypadkach przy pracy w sektorze publicznym w 2005 r. stanowili 34,0% ogółu poszkodowanych w wypadkach przy pracy, a ich udział w śmiertelnych wypadkach przy pracy wynosił 25,5% oraz w ciężkich wypadkach przy pracy – 18,6% (w 2004 r. odpowiednio – 34,9%; 24,1% i 19,9%).
Natomiast w zakładach pracy sektora prywatnego wypadkom przy pracy uległo 55.667 osób, z tego śmiertelnym – 350, a ciężkim – 781 (w 2004 r. odpowiednio – 56.677; 372 i 824). Poszkodowani w wypadkach przy pracy w sektorze prywatnym w 2005 r. stanowili 66,0% ogółu poszkodowanych w wypadkach przy pracy, a ich udział w śmiertelnych wypadkach przy pracy wynosił 74,5% oraz w ciężkich wypadkach przy pracy – 81,4% (w 2004 r. odpowiednio – 65,1%; 75,9% i 80,1%).
Według informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2005 r. przyznano 1.772 renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej skutkami wypadków przy pracy (finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), tj. o 1,1% mniej niż w 2004 r. (1.791 rent). W 84 przypadkach przyznano renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (w 2004 r. – 69) i w 361 przypadkach renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (w 2004 r. – 397).
Jak wynika z informacji GUS do głównych wydarzeń powodujących powstanie u poszkodowanego urazu fizycznego lub psychicznego spowodowanego przez czynnik materialny, zaliczono w 2005 r.: uderzenie przez obiekt w ruchu – 24,6% ogólnej liczby wydarzeń, zderzenie z/uderzenie w nieruchomy obiekt – 22,8%, kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym – 18,1%, obciążenie fizyczne lub psychiczne – 9,7%, uwięzienie, zmiażdżenie – 6,0%.
Dominującą przyczyną wypadków przy pracy w 2005 roku, tak jak w latach ubiegłych, było nieprawidłowe zachowanie się pracownika (50,5% ogólnej liczby przyczyn). Drugą pod względem liczebności przyczyną była niewłaściwa organizacja (11,8%), z tego niewłaściwa organizacja pracy (6,0%) oraz stanowiska pracy (5,8%). Kolejną pod względem liczebności przyczyną wypadków przy pracy był niewłaściwy stan czynnika materialnego (11,6%), a następnie brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym (8,0%) oraz niewłaściwe samowolne zachowanie się pracowników (8,0%).
Wśród osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w roku ubiegłym kobiety stanowiły 28,1%, a młodociani 0,2% ogółu poszkodowanych. Analizując staż pracy na zajmowanym stanowisku przez osoby, które uległy wypadkom stwierdzono, że prawie połowa (45,6%) spośród nich to osoby ze stażem do 3 lat, a jedna trzecia (30,9%) to osoby o stażu nie przekraczającym 1 roku. Należy jednak zauważyć, że następną najliczniejszą grupą osób poszkodowanych byli pracownicy doświadczeni, o stażu pracy od 6 lat do 10 lat (17,5%) oraz 16 lat i więcej na danym stanowisku (16,7%).
Największą liczbę poszkodowanych w 2005 r. odnotowano wśród osób w przedziale wiekowym 20-49 lat. Osoby te stanowiły aż 81,1% wszystkich poszkodowanych, z tego 28,2% – dotyczyło grupy wiekowej 40-49 lat, 27,0% – dotyczyło grupy w wieku 30-39 lat oraz 26,0% – w wieku 20-29 lat.
Największą liczbę osób poszkodowanych w wypadkach w 2005 r. stwierdzono w grupach zawodowych takich jak: kowale, ślusarze i pokrewni (6,6% ogółu poszkodowanych); robotnicy budowlani – ogółem (5,9%), w tym robót stanu surowego i pokrewni (3,7%) oraz robót wykończeniowych (2,2%); pracownicy obsługi biurowej (4,7%), formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych i pokrewni (4,0%); robotnicy obróbki drewna, stolarze meblowi i pokrewni (3,7%); pomoce domowe, sprzątaczki i praczki (3,6%); sprzedawcy i demonstratorzy (3,6%); robotnicy w przetwórstwie spożywczym (3,5%); kierowcy samochodów ciężarowych (3,3%) oraz mechanicy maszyn i urządzeń (3,0%).
Choroby zawodowe
Jak wynika z opracowania pt. „Choroby zawodowe w Polsce w 2005 roku” przygotowanego przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi – w 2005 r. stwierdzono w Polsce 3.249 przypadków chorób zawodowych.
Roczny współczynnik zapadalności wyniósł 34,8 przypadków na 100 tys. zatrudnionych. Najwyższe współczynniki zapadalności dotyczyły: przewlekłych chorób narządu głosu, pylic płuc, chorób zakaźnych lub pasożytniczych, ubytku słuchu, chorób skóry, astmy, nowotworów, chorób obwodowego układu nerwowego i zespołu wibracyjnego.
Największą zapadalnością odznaczały się przewlekłe choroby narządu głosu, spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym – 681 przypadków, tj. 21,0% wszystkich chorób zawodowych. Dominowały tu niedowłady strun głosowych stanowiąc 63,3% przypadków w tej grupie (431 stwierdzeń) i zmiany przerostowe fałdów głosowych – 26,0% (177 stwierdzeń). Drugą grupą, pod względem poziomu zapadalności w 2005 r., były pylice płuc (672 przypadki, tj. 20,7% ogółu chorób zawodowych). W grupie tej dominowały pylice górników kopalń węgla – 391 przypadków (58,2% w tej grupie), pylica azbestowa – 119 przypadków (17,7%) i pylica krzemowa – 110 przypadków (16,4%). Na trzecim miejscu znalazły się choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa – 615 przypadków, co stanowiło 18,9% wszystkich chorób zawodowych. W grupie tej przeważały: borelioza – 333 przypadki (54,1% tej grupy), wirusowe zapalenia wątroby – 151 przypadków (tj. 24,6% ogółu chorób tej grupy, w 105 przypadkach było to wzw typu C, a w 46 przypadkach typu B) i gruźlica – 91 przypadków (14,8% ogółu chorób zakaźnych). Kolejną grupę stanowił obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego – 338 przypadków, tj. 10,4% ogółu chorób zawodowych. Choroby skóry stwierdzono w 163 przypadkach, co stanowiło 5,0% ogólnej liczby chorób zawodowych. Alergiczne kontaktowe zapalenia skóry, stwierdzone u 143 chorych, stanowiły 87,7% ogółu chorób w tej grupie.
Na przestrzeni lat widoczne jest zróżnicowanie zapadalności na choroby zawodowe ogółem, a także przy uwzględnieniu poszczególnych grup schorzeń. W 2005 r. liczba nowo stwierdzonych chorób zawodowych w porównaniu do 2004 r. zmniejszyła się o 541 przypadków, tj. o 14,3%.
Według informacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2005 r. przyznano 1.275 rent z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej skutkami chorób zawodowych, tj. o 15,3% mniej niż w roku poprzednim (w 2004 r. – 1.506), w tym w 19 przypadkach orzeczono renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (w 2004 r. – 19), a w 81przypadkach – renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (w 2004 r. – 86).
|
|
