|
Jak planować działania wynikające z oceny ryzyka zawodowego ?
|
Wyniki oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy powinny być podstawą planowania i wdrażania odpowiednich działań, mających na celu ograniczanie ryzyka zawodowego. Powinny być one również być brane pod uwagę przy ustalaniu potrzebnych kompetencji i potrzeb szkoleniowych oraz informacyjnych. Jest to szczególnie istotne w przypadku stanowisk, na których wykonywane są prace wymagające szczególnych predyspozycji fizycznych, psychicznych lub specjalistycznego szkolenia i wynikających z jego odbycia uprawnień. Niekiedy odpowiedni dobór pracownika do pracy stanowi warunek obniżenia ryzyka do poziomu akceptowalnego, zwłaszcza w przypadku prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.
Ogólne zalecenia dotyczące planowania działań wynikających z oceny ryzyka zawodowego podano w tablicy 4 (dla ryzyka zawodowego oszacowanego w skali trójstopniowej) oraz w tablicy 5 (dla ryzyka zawodowego oszacowanego w skali pięciostopniowej).
Tablica 4. Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny tego ryzyka (oszacowanie w skali 3-stopniowej)
OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO | DOPUSZCZALNOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO | NIEZBĘDNE DZIAŁANIA | duże | niedopuszczalne | Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. | średnie | dopuszczalne | Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego. | małe | Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie. |
Tablica 5. Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny tego ryzyka (oszacowanie w skali 5-stopniowej)
OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO | DOPUSZCZALNOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO | NIEZBĘDNE DZIAŁANIA | bardzo duże | niedopuszczalne | Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. | duże | Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. | średnie | dopuszczalne | Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego. | małe | Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. | bardzo małe | Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań. |
Planowane i wdrażane w celu ograniczenia ryzyka zawodowego rozwiązania techniczne i organizacyjne powinny:
- być dostosowane do występujących zagrożeń i związanego z nimi ryzyka zawodowego;
- być konsultowane z pracownikami i/lub ich przedstawicielami;
- być okresowo przeglądane i w razie potrzeby modyfikowane;
- spełniać wymagania krajowych przepisów prawnych oraz być zgodne z dobrą praktyką;
- uwzględniać aktualny stan wiedzy.
Rozwiązania te powinny być wdrażane w trybie natychmiastowym w tych obszarach, w których występuje ryzyko zawodowe uznane za niedopuszczalne. W strefie ryzyka dopuszczalnego stosuje się zasadę jego obniżania do poziomu tak niskiego, jak to jest ekonomicznie i praktycznie uzasadnione.
Planując działania zmierzające do ograniczenia ryzyka zawodowego należy w szczególności uwzględnić potrzebę:
- likwidowania zagrożeń u źródeł ich powstawania;
- dostosowania warunków i procesów pracy do możliwości pracownika, w szczególności przez odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy, dobór maszyn i innych urządzeń technicznych oraz narzędzi pracy, a także metod produkcji i pracy - z uwzględnieniem zmniejszenia uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, oraz ograniczenia negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników;
- stosowania nowych rozwiązań technicznych;
- zastępowania niebezpiecznych procesów technologicznych, urządzeń, substancji i innych materiałów - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi;
- nadawania priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej;
- instruowania pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przed realizacją zaproponowanego planu działań zmierzających do ograniczenia ryzyka zawodowego należy dokonać jego przeglądu w celu stwierdzenia:
- Czy proponowane działania doprowadzą do oczekiwanego obniżenia poziomu ryzyka?
- Czy w wyniku realizacji planu nie powstaną nowe zagrożenia?
- Czy można wybrać inne, bardziej opłacalne rozwiązania?
- Co sądzą pracownicy o potrzebie wprowadzenia i skuteczności planowanych środków?
- Czy planowane środki będą stosowane w praktyce?
Po wdrożeniu tych działań konieczne jest sprawdzanie ich skuteczności i przeprowadzanie w razie potrzeby działań korygujących.
|
|