 |
NOWA wersja MOBILNA portalu CIOP-PIB 2017-2019 na https://m.ciop.pl |
|
O Instytucie |
|
Problematyka |
|
Oferta |
|
System BHP w Polsce |
|
Przepisy BHP |
|
BHP Online |
|
BHP Info |
|
Biblioteka |
|
FAQ |
|
Kontakt |
|
Bezpieczniej |
   
|
Biblioteka Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (www.ciop.pl) rozpoczęła swoją działalność w rok po powołaniu Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, tj. w 1951 roku. Jest to biblioteka specjalistyczna, która najstarsze wydawnictwa przejęła po Wzorcowni Bezpieczeństwa i Higieny Pracy [1]. W bibliotece Instytutu jest gromadzona literatura polska i zagraniczna w dziedzinie szeroko rozumianej ochrony człowieka w środowisku pracy, w obszarze nauk humanistycznych, technicznych, przyrodniczych i społecznych . Księgozbiór biblioteki według ksiąg inwentarzowych liczy obecnie:
• ok. 28 tys. woluminów wydawnictw zwartych (książki i materiały informacyjne) • ponad 5000 prac naukowo-badawczych • 180 tytułów czasopism polskich • 87 tytułów czasopism zagranicznych W bibliotece są gromadzone wydawnictwa zwarte i ciągłe, materiały informacyjne, edukacyjne, konferencyjne i statystyczne oraz prace naukowo-badawcze prowadzone w Instytucie, a także sprawozdania z udziału w zagranicznych konferencjach, seminariach i szkoleniach pracowników CIOP-PIB. Znaczną większość (ok. 70%) wśród osób korzystających z zasobów tej biblioteki stanowią użytkownicy z zewnątrz – pracownicy naukowi wyższych uczelni i ośrodków naukowych, pracodawcy i pracownicy m.in. małych i średnich przedsiębiorstw, inżynierowie bezpieczeństwa, pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy i związków zawodowych, uczestnicy kursów i słuchacze studiów podyplomowych stacjonarnych i na odległość, studenci i uczniowie. Na co dzień korzystają z niej pracownicy Instytutu. Zakres zbiorów i ich udostępnianie Dominującą część księgozbioru stanowią wydawnictwa specjalistyczne naukowe i popularnonaukowe z następujących dziedzin: • bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy • ergonomia, psychologia i socjologia pracy • organizacja i prawo pracy • pomoc społeczna i ubezpieczenia • zagrożenia przemysłowe • środki ochrony indywidualnej i zbiorowej • inżynieria i techniki bezpieczeństwa. Biblioteka dysponuje również cennymi wydawnictwami archiwalnymi o znaczeniu historycznym [1, 2]. Zbiory są na bieżąco uzupełniane wybranymi krajowymi nowościami wydawniczymi oraz sprowadzanymi z zagranicy publikacjami naukowymi i popularnonaukowymi wiodących ośrodków i stowarzyszeń, oraz coroczną prenumeratą wartościowego merytorycznie zbioru czasopism polskich i zagranicznych. Katalogi i kartoteki Biblioteka prowadzi katalog alfabetyczny i rzeczowy (kartkowy) wydawnictw zwartych wg klasyfikacji UKD, kartotekę akcesyjną czasopism polskich i zagranicznych. W ramach współpracy międzybibliotecznej biblioteka wypożycza wydawnictwa zwarte i realizuje zamówienia innych bibliotek na odbitki artykułów bieżących i odbitki spisów treści wybranych czasopism naukowych oraz specjalistycznych polskich i zagranicznych, które przekazuje zainteresowanym czytelnikom i innym bibliotekom. Prowadzona jest także działalność informacyjna wykorzystująca własne katalogi wydawnictw zwartych, kartoteki czasopism, bibliografie specjalistyczne oraz Centralny Katalog Książek i Czasopism Zagranicznych BN, również katalogi innych bibliotek: Głównej Biblioteki Lekarskiej, BG Politechniki Warszawskiej, Biblioteki UW, GB Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Biblioteki Sejmowej. Duży napływ informacji, szybkie tempo pracy, rosnące wymagania odnośnie do zakresu i aktualności informacji powodują, że tradycyjne narzędzia dostępu do niej nie wystarczają. Niezbędne było więc wprowadzenie nowych form udostępniania zbiorów Biblioteki CIOP-PIB użytkownikom, którzy oczekują szybkiej, aktualnej i trafnej informacji faktograficznej. Do tego celu zostanie wprowadzona komputeryzacja, dostęp do Internetu i korzystanie Katalog elektroniczny Utworzenie komputerowego katalogu elektronicznego specjalistycznego piśmiennictwa polskiego i zagranicznego z dziedziny bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz automatyzację niektórych prac bibliotecznych umożliwił zintegrowany system biblioteczny ALEPH (Automated Library Expanable Program), (rys. 2.). System ten umożliwia zdalny dostęp przez przeglądarkę internetową z każdego komputera pracującego w sieci zarówno w Instytucie jak i poza nim. Równolegle z katalogiem elektronicznym prowadzony jest tradycyjny katalog kartkowy (alfabetyczny i rzeczowy). Użytkownicy korzystający z usług biblioteki oczekują pełnych zestawień bibliograficznych i wyczerpujących informacji na interesujące ich tematy. W związku z tym, aby poszerzyć możliwość dostępu do całości zasobów biblioteki z wykorzystaniem sieci Internet, równocześnie z katalogowaniem nowych nabytków, jest prowadzona retrokonwersja istniejącego katalogu kartkowego z lat 1947- 1972 do bazy danych w systemie ALEPH [3]. W zautomatyzowanym katalogu znajduje się obecnie ok. 75% zbiorów biblioteki i prace te są kontynuowane [4]. Nabytki biblioteki wprowadzane do systemu ALEPH, dodatkowo są zestawiane w comiesięcznych wykazach „Nabytki biblioteki”. Informacje o rekomendowanych wydawnictwach i artykułach („Biblioteka poleca”), są udostępniane na stronie internetowej biblioteki pod adresem: http://www.ciop.pl/395.html. Czytelnicy chcą mieć możliwość sięgania w jednym systemie do zbiorów wszystkich dokumentów – książek, czasopism i zbio- rów specjalnych znajdujących się w bibliotece. Zapewnia to baza danych ALEPH-CIOP-PIB, która składa się z następujących baz odzwierciedlających strukturę zbioru dokumentów gromadzonych w bibliotece [4]: Baza Książki – obejmuje wydawnictwa zwarte polskie i zagraniczne, opisy bibliograficzne nowości pozyskiwane przez bibliotekę od połowy 1997 roku, tworzone z autopsji, na podstawie oryginalnych dokumentów, zawiera ok. 14 tys. rekordów Baza Czasopisma – zawiera opisy bibliograficzne wydawnictw ciągłych polskich i zagranicznych gromadzonych w bibliotece. Baza informuje o lokalizacji danego czasopisma i latach prenumeraty, zawiera 372 tytuły czasopism Baza Artykuły z Czasopism – zawiera opisy bibliograficzne artykułów ze specjalistycznych czasopism krajowych i zagranicznych (w tym czasopism wydawanych przez CIOP-PIB) z analizami dokumentacyjnymi i inne wybrane artykuły z czasopism o tematyce dotyczącej bezpieczeństwa pracy, ochrony pracy, ergonomii, ochrony zdrowia, prawa pracy. Baza zawiera ok. 1300 opisów Baza Prace Naukowo-Badawcze – zawiera ok. 600 opisów prac naukowo-badawczych pracowników Instytutu Baza Sprawozdania – zawiera ok. 600 opisów – (do użytku wewnętrznego) Baza Dokumenty Elektroniczne – zawiera ok. 180 opisów bibliograficznych samoistnych wydawniczo dokumentów elektronicznych w tym nie tylko bazy ale i książki, encyklopedie i słowniki na CD Baza Materiały Informacyjne – zawiera opisy bibliograficzne sprawozdań z działalności instytutów naukowo-badawczych, towarzystw naukowych, materiały z konferencji naukowych i seminariów, bibliografie, roczniki statystyczne, raporty, katalogi , wydawnictwa okolicznościowe i inne, zawiera ok. 8 tys. opisów System ALEPH umożliwia wyszukiwanie dokumentów, których opisy znajdują się w bazie danych. Wyszukiwanie można prowadzić według kilku kryteriów: przez dowolne słowa z poszczególnych pól rekordów (tj. autor, tytuł, fragment tytułu, wydawca), wyrażenie z opisu bibliograficznego lub można zawęzić wyszukiwanie do roku, języka, daty, bazy itp. Kartoteki wyszukiwawcze stanowią istotny element bibliotecznych systemów informacyjnych. Służą do ustalania ujednoliconych form haseł, zgodnie z obowiązującym wzorcem, dzięki czemu stanowią narzędzie kontroli poprawności danych wprowadzanych do katalogu. Tylko katalog elektroniczny zapewnia różnorodność wyszukiwania i tym samym możliwość dotarcia do danej publikacji przy ograniczonej informacji na dany temat, czego nie dawał tradycyjny katalog kartkowy. Czytelnicy biblioteki mają obecnie do dyspozycji trzy samodzielne stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu, systemu ALEPH oraz baz danych na nośnikach CD-ROM. Bazy danych Biblioteka udostępnia informacje o posiadanych dokumentach elektronicznych poprzez system ALEPH i bazę 06-Dokumenty Elektroniczne. Obejmuje ona opisy baz danych bibliograficznych, tekstowych i faktograficznych, opisy książek, encyklopedii, słowników językowych, katalogi wydawnictw firm wydawniczych i księgarskich. Nośnikami tych dokumentów są w większości płyty CD-ROM, rzadziej dyskietki czy serwer Instytutu. Baza obejmuje dokumenty elektroniczne polskie i zagraniczne. Bazy zagraniczne dostępne w bibliotece, to między innymi [5]: JUSTIS CELEX – zawierająca przepisy prawne Unii Europejskiej OSH-ROM – obejmuje kilka baz danych o tematyce bhp, ergonomia, inżynieria bezpiecznej pracy, medycyna pracy TOXLINE – międzynarodowa baza bibliograficzna zawierająca informacje dot. toksykologii, zatrucia środowiska pracy i życia, medycyny pracy, zagrożeń chemicznych CISDOC-Text – zawiera pełne teksty dokumentów, których opisy zamieszczane są na bieżąco w bazie OSH-ROM i Biuletynie ILO-CIS NIOSH – Pocket Guide to Chemical Hazards and other Databases – zawiera bazy danych I teksty publikacji związane z bezpieczeństwem chemicznym, m.in. Międzynarodowe karty substancji niebezpiecznych CHEM-BANK – zawiera bazy danych dot. niebezpiecznych substancji chemicznych. Bazy i programy opracowane w CIOP-PIB, to m.in.: STER – komputerowy system wspomagający zarządzanie ezpieczeństwem i higieną pracy INFONORM – baza danych z zakresu bezpieczeństwa pracy i ergonomii, zawiera dane bibliograficzne o polskich, europejskich i międzynarodowych normach, projektach norm oraz przepisach prawnych Baza informacji do KART Charakterystyk Substancji Niebezpiecznych – baza danych zawierająca zbiór informacji pomocnych do sporządzania kart charakterystyk substancji niebezpiecznych, ich właściwości fizykochemiczne, zagrożenia pożarem i wybuchem, kody działań ratowniczych, dane o toksyczności związków SINDBAD – System Informacji Dowolnych Baz Danych, umożliwia integrację (np. jednoczesne przeszukiwanie) wielu baz danych: wykazu norm, wykazu patentów, wykazu wzorów użytkowych, wykazu środków ochrony indywidualnej. Część baz danych rejestrowanych w Dokumentach Elektronicznych obejmuje tematykę ogólną i popularną przeznaczoną dla większości użytkowników, jak: przepisy prawne, książki telefoniczne, słowniki językowe, encyklopedie, roczniki statystyczne, wykazy leków. Są to m.in. bazy: Przewodnik bibliograficzny, Informator Nauki Polskiej, Przedsiębiorstwa, Klasyfikacja Polska Wyrobów i Usług i inne dokumenty na CD-ROM [5]. Działalność informacyjna Najbardziej znane i przydatne adresy wykorzystywane przy poszukiwaniu informacji z zakresu bhp i ergonomii znajdują się na stronie www biblioteki. Są to:
Na stronie www biblioteki CIOP-PIB można znaleźć informacje o strukturze i stanie ilościowym księgozbioru, informacje dotyczące nabytków biblioteki, o polecanych wartościowych wy wydawnictwach i artykułach wprowadzonych do systemu ALEPH, o dostępie do baz zawierających pełne teksty czasopism zagranicznych, do których istnieje bezpośredni dostęp w godzinach pracy biblioteki. Aby ułatwić i rozszerzyć dostęp do światowej literatury naukowej, biblioteka bierze udział w Krajowym Konsorcjum Bibliotek Naukowych, które gwarantuje nieograniczony sieciowy dostęp on-line do 11 baz czasopism – w większości pełnotekstowych, oferowanych przez firmę EBSCO Publishing. Są to m.in. bazy: Academic Search Premier – największa na świecie wielodziedzinowa baza czasopism naukowych, zawierająca ok. 4,5 tys. czasopism pełnotekstowych oraz cytowania i abstrakty z zakresu nauk humanistycznych, społecznych, biomedycznych, ścisłych i technicznych Business Source Premier – z zakresu zarządzania, ekonomii, biznesu i finansów, zawiera ok. 3,7 tys. czasopism pełnotekstowych Medline – wiodąca na świecie baza z zakresu medycyny, pielęgniarstwa, stomatologii, weterynarii, ochrony zdrowia Health Source – z zakresu ochrony zdrowia, medycyny ogólnej, medycyny stosowanej, żywienia. Biblioteka CIOP-PIB przystąpiła również do Konsorcjum Użytkowników Bazy Danych PROQUEST Medical Library + Medline with Full Text – bazy czasopism medycznych (rys. 3.). Czasopisma mogą być wyszukiwane w obu bazach przez tytuł publikacji, numer tytułu w bazie, nr ISSN, nazwę wydawcy. Wyszukiwanie tekstu artykułu może się odbywać przez autora, tytuł artykułu lub frazę z tytułu, zdań i słów znajdujących się w bliskim sąsiedztwie, roku publikacji czy numeru woluminu. Rezultatem wyszukiwania jest lista zawierająca wszystkie artykuły znalezione według podanych kryteriów. Czytelnicy mają również możliwość korzystania z wyszukiwarki (SCIRUS for scientific information only) – polecanej dla pracowników naukowych (rys. 4.). W celu uproszczenia dostępu istnieje możliwość bezpośredniego wejścia do baz ze strony internetowej biblioteki Instytutu: http://www.ciop.pl/395.html. Bazy są udostępnione wszystkim pracownikom CIOP-PIB z ich komputerów, bez ograniczania liczby czytelników, są dostępne również ze stanowisk komputerowych w czytelni biblioteki. Czytelnicy kontaktują się z biblioteką bezpośrednio lub korzystając z poczty – tradycyjnej oraz elektronicznej. Bibliotekarze pomagają w przeszukiwaniu baz, informują o czasopismach wychodzących wyłącznie w wersji elektronicznej, o linkach do dostępu do e-czasopism dostępnych na Politechnice Warszawskiej, czy zdalnym dostępie do portalu księgarskiego i systemu Azymut, które informują o nowościach księgarskich, czy wreszcie przypominają o zwrocie wypożyczonych wydawnictw. Bibliotekarze udzielają bezpośrednich informacji czytelnikom, prowadząc wyszukiwania z katalogu własnego ALEPH, z katalogów komputerowych innych bibliotek naukowych w kraju przez Internet na takie tematy, jak: ryzyko zawodowe, wypadki i choroby zawodowe, prawo pracy, społeczeństwo informacyjne, mobbing, wypalenie zawodowe, rehabilitacja zawodowa, ludzie starsi a rynek pracy, ochrona pracy kobiet i młodocianych, europejski system ochrony praw człowieka. PIŚMIENNICTWO
|
     |