Jedną z wielu instytucji, których portale  stanowią ważne źródła informacji w zakresie  europejskiej problematyki bezpieczeństwa  pracy, jest Health and Safety Executive (HSE),  rządowa placówka Wielkiej Brytanii (UK).  

Za egzekwowanie przepisów dotyczących  zdrowia i bezpieczeństwa w pracy w Wielkiej  Brytanii do 1 kwietnia 2008 r. ponosiły odpowiedzialność lokalne władze oraz pełniące  główne funkcje kontroli i nadzoru dwie organizacje: Komisja ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa  (HSC – Health and Safety Commission) oraz  Inspektorat Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy  (HSE – Health and Safety Executive.

W dniu 1 kwietnia 2008 r. nastąpiło połączenie obu instytucji w jedną, stanowiącą  nowoczesną platformę dla dalszego rozszerzania  i unowocześniania zasad bezpieczeństwa  i zdrowia w pracy w Wielkiej Brytanii [1].  Instytucja przyjęła nazwę Health and Safety  Executive (www.hse.gov.uk) [2]. Jej zadaniami  są m.in.: ochrona pracowników przed  zagrożeniami zawodowymi, prowadzenie  kontroli zakładów pracy oraz egzekwowanie  przepisów z dziedziny bhp. Wźród ponad 4000  pracowników HSE są inspektorzy pracy, doradcy  polityczni, technolodzy i naukowcy oraz  specjaliści z zakresu medycyny i technologii.  Wielu specjalistów to wykształceni inspektorzy, którzy często uczestniczą w dochodzeniach  lub prowadzą je w związku z wypadkami przy  pracy i zdarzeniami wypadkowymi. Strukturę  terenową HSE tworzą biura regionalne i lokalne, w których pracują terenowi inspektorzy  pracy.
HSE współpracuje także blisko z ponad  400 organami władz lokalnych w Anglii, Szkocji  i Walii, których obowiązkiem jest m.in. wprowadzanie  w życie przepisów bhp.  HSE realizuje zadania poprzez prowadzenie  badań, działalność informacyjną, doradczą  i wydawniczą, upowszechnianie informacji  o szkoleniach, nowych i zaktualizowanych  wymaganiach prawnych (regulations) i kodeksach  dobrych praktyk, inspekcji, kontroli  i egzekwowaniu, czyli wprowadzaniu w życie  przepisów prawnych z zakresu bhp.  

Mimo że większość badań naukowych  prowadzona jest przez wykonawców zewnętrznych,  HSE utrzymuje swoją ważną agencję  wewnętrzną – Laboratorium ds. Zdrowia  i Bezpieczeństwa Pracy (Health and Safety  Laboratory – HSL). Głównym zadaniem HSL jest  prowadzenie badań naukowych i wykonywanie  zadań związanych np. ze zdarzeniami wypadkowymi.  HSL opracowuje naukowe i techniczne  porady dla innych zespołów działających w ramach  HSE, przygotowuje ekspertyzy potrzebne  w dochodzeniach prowadzonych w związku  z wypadkami i zagrożeniami w pracy.  HSE ma także swoje placówki regionalne,  zlokalizowane w 9 miastach Wielkiej Brytanii.  Health and Safety Executive pełni rolę  Brytyjskiego Krajowego Centrum Informacji  o Bezpieczeństwie i Higienie Pracy CIS, będąc  członkiem międzynarodowej sieci Krajowych,  Współpracujących i Regionalnych Centrów  Informacji CIS.

Portal HSE       www.hse.gov.uk

Rys. 1. Strona główna portalu HSE

Portal HSE  stanowi (wg alexa.com) najczęściej odwiedzane europejskie rządowe  internetowe źródło informacji z zakresu  bezpieczeństwa i zdrowia w pracy. Umożliwia  dostęp do wielu ważnych informacji z zakresu  bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, stanowi też  ważne źródło danych o brytyjskich najnowszych  przepisach prawnych z zakresu bhp,  a także o wprowadzaniu ich i przestrzeganiu  w różnych instytucjach. Portal zawiera ponadto  informacje o prawach i obowiązkach  pracodawców i pracowników. Możliwość  zasięgnięcia informacji w ponad 100 językach,  stała całodobowa infolinia, dostęp do tekstów  poradników, strony portalu w różnych językach,  możliwość różnojęzycznych konsultacji u ekspertów  – wszystko to ułatwia zatrudnionym  w Wielkiej Brytanii pracownikom brytyjskim,  a także cudzoziemcom, wykonywanie zadań  zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy.

HSE utrzymuje i aktualizuje portal internetowy,  który jest wysoko oceniany przez osoby  zainteresowane problematyką bezpieczeństwa  i zdrowia w pracy, czego dowodem jest bardzo  duża liczba wejść na strony internetowe tej  instytucji. Według firmy ALEXA, badającej  wykorzystanie portali i witryn internetowych  na świecie (www.alexa.com) [5] portal Health  and Safety Executive jest na pierwszym miejscu  w grupie europejskich portali instytucji i organizacji  rządowych, zajmujących się problematyką  bezpieczeństwa i zdrowia w pracy (stan na  22.10.08). Według badań tej samej firmy portal  Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego  Instytutu Badawczego (CIOP-PIB)  jest obecnie w europejskiej czołówce.  Portal HSE stanowi nie tylko źródło informacji  o pracach prowadzonych w ramach tej  instytucji, ale także udostępnia wiele danych  i informacji dotyczących różnych aspektów  problematyki bezpieczeństwa i zdrowia w pracy  zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i za granicą. Jest  prowadzony w języku angielskim, szeroko rozpowszechnionym  na całym świecie, co zwiększa  także dostępność zawartych tam informacji.  

Strona główna portalu HSE (rys. 1.) zawiera  pogrupowane hasłowo kategorie, zamieszczone  w paskach informacyjnych oraz kolumnę,  w której wyświetlane są najnowsze wiadomości. Na stronie głównej znaleść można również  odnośniki do podstron o pomocy (help),  indeksu A-Z, wykazu nazw grup tematycznych  portalu (sitemap). Istnieje także możliwość  zadania pytania HSE (feedback) oraz m.in. zadania  pytania ekspertowi, zgłoszenia wypadku  przy pracy przez telefon lub Internet (RIDDOR)  oraz zgłoszenia zażalenia na pracę HSE.

Strona  jest dostępna w kilku wersjach językowych,  w tym po polsku.  HSE prowadzi także usługi informacyjne  w formie infolinii. Odnośniki na stronach  internetowych umożliwiają zasięgnięcie informacji  na temat problematyki bhp w ponad 100  językach, m.in. po polsku.  W lewym menu strony głównej znaleźć  można informacje m.in. o HSE, strategiach  i planach tej instytucji, wydawnictwach, statystykach  wypadków i chorób zawodowych  w Wielkiej Brytanii, o pracach naukowo-badawczych.  Zamieszczono tam m.in. często  poszukiwane podstawowe informacje dla osób  prowadzących własne firmy (businesses), dane  dla pracowników (workers), dla osób zainteresowanych  przepisami prawnymi (legislation),  odnośnik umożliwiający zgłoszenie wypadku  (report an accident), zamówienie wydawnictwa  HSE oraz skorzystanie z infolinii.  

W prawej części strony głównej portalu HSE  zapewniono możliwość wyszukania informacji  w podziale na rodzaje przemysłów oraz tematy  związane z bhp (np. azbest). Można także  zapoznać się z „mitem miesiąca” (myth of the  month – gdzie dementowane są nieprawdziwe  czy wręcz absurdalne informacje na temat bhp,  publikowane w środkach masowego przekazu)  oraz z najnowszymi doniesieniami (hot topics),  w tym – z nagraniami tekstów, np. wywiadów  (podcast), elektronicznym biuletynem, informacjami  o nowych nuklearnych reaktorach  czy unijnym systemie rejestracji substancji  chemicznych REACH.  

Osobna grupa tematów, o których można  uzyskać informacje poprzez ten portal, dotyczy  różnych aspektów bezpieczeństwa pracy  w poszczególnych zawodach. Przewidziano  następujące grupy informacji: catering, produkcja  cementu, ceramiki, substancje chemiczne,  sprzątanie, produkcja betonu, budownictwo  (rys. 2.), rolnictwo, transport lotniczy, wojsko,  biocydy i pestycydy, nurkowanie, praca w dokach,  szkolnictwo, przemysł maszynowy, rozrywka  i wypoczynek, wybuchy, pożary i służby ratownicze, przemysł spożywczy, przemysł  obuwniczy, gazowniczy, szklarski, fryzjerstwo,  transport, służba zdrowia, produkcja cegieł,  pralnie, przemysł skórzany, samorządy lokalne  (local government), przemysł wytwórczy  (manufacturing), górnictwo.  Dostęp do tych grup informacji zapewniono  poprzez specjalną wyszukiwarkę, której okno  znajduje się w górnej prawej części stron  internetowych (Your industry).

Rys. 2. Strona portalu HSE dotycząca budownictwa	Rys. 3. Strona główna witryny HSE dla pracowników migracyjnych w języku polskim

Na stronach  związanych z branżami przemysłu podane są  m.in. odnośniki do najnowszych przepisów  prawnych, do tekstów ważnych dokumentów,  wydawnictw HSE, opisów wypadków, stron  internetowych kampanii związanych z bhp  w danym przemyśle oraz linki do innych portali  związanych z tą tematyką.  Do kolejnej grupy tematów można dotrzeć  poprzez odnośnik „HSE website site map” lub  przez specjalne okno ”Health and safety topics”.  Obecnie jest tam omówionych 69 tematów,  m.in: azbest, syndrom chronicznego zmęczenia,  ergonomia, hałas czy REACH i wiele innych.

Odpowiednie  strony zawierają zamieszczone w trzech  kolumnach odnośniki do najnowszych informacji,  tekstów przepisów prawnych i różnych danych  związanych z ochroną pracowników wykonują-  cych prace w określonej dziedzinie.  W portalu HSE można znaleść także informacje  dotyczące badań naukowych (Science and  research) oraz zagadnień zawiązanych z kontrolą  wprowadzania w życie przepisów prawnych dotycz  ących m.in. bhp (Legal enforcement). W ramach  tej grupy odnośników zapewniono dostęp  m.in. do odpowiednich baz danych (Notices  database and Prosecutions database), a także  do opisów prawdziwych sytuacji wypadkowych  oraz związanych z nimi działań HSE.  Warto podkreślić, że w ramach portalu HSE  w różnych miejscach zamieszczono odnośniki  do opisów prawdziwych wydarzeń, wypadków  przy pracy, wywiadów z osobami (np.  wypowiedzi osób pracujących z azbestem).  Podnosi to wartość informacyjną tego portalu  i zwiększa jego wiarygodność.  

Udogodnieniem dla imigrantów w Wielkiej  Brytanii jest zapewnienie poprzez portal HSE  dostępu do istotnych informacji oraz porad  dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa pracy  w tym kraju. Opracowano je z myślą o pracodawcach  oraz o pracownikach, zarówno  zatrudnionych legalnie, jak i nielegalnie, bez  względu na rodzaj ich zatrudnienia i status  imigracyjny. Strony te opracowano w różnych  językach, w tym po polsku (rys. 3.). Zamieszczono  tu informacje m.in. o obowiązkach  pracowników i pracodawców, o przepisach  prawnych, linki do odpowiednich wydawnictw  HSE w danym języku, często zadawane  pytania, dane adresowe instytucji, które mogą  pomóc w rozwiązywaniu problemów, z jakimi  może się zetknąć pracownik lub pracodawca.  HSE opracowuje i publikuje w różnych  językach (w tym po polsku) wiele użytecznych  bezpłatnych i odpłatnych wydawnictw, związanych z bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy.  W ramach portalu można dotrzeć do pełnych  informacji o tych publikacjach, a także zamówić  potrzebne pozycje – przez telefon lub on-line  poprzez odnośnik „Publications” na stronie  mapy serwisu lub „Order a publication”, który  wraz z numerem telefonu zamieszczony jest na  różnych stronach portalu.  

Portal Health and Safety Executive umożliwia  dostęp do wielu innych informacji, np. elektronicznego  biuletynu tej instytucji, do filmów, opisów  zaistniałych wypadków przy pracy, różnych baz  danych, materiałów statystycznych, portali innych  instytucji związanych z bhp w Wielkiej Brytanii  i poza jej granicami, informacji o prowadzonych  kampaniach (np. prowadzonej obecnie kampanii  uświadamiającej o zagrożeniach azbestem).  Umożliwia także dostęp do informacji związanych  z bezpieczeństwem społeczeństwa (Communities).  Opracowano także osobne strony internetowe  dla Szkocji.  

PIŚMIENNICTWO
[1]:
http://www.dwp.gov.uk/mediacentre/pressreleases/2008/apr/emp070-010408.asp
           oraz: http://www.hse.gov.uk/aboutus/furtherinfo/merger.htm
           oraz: http://www.hse.gov.uk/aboutus/hseboard/index.htm
[2] Portal Health and Safety Executive (HSE): http://hse.gov.uk
[3] Witryna Międzynarodowego Centrum CIS, w ramach portalu Międzynarodowej Organizacji Pracy ILO: http://www.ilo.org/cis
[4] Witryna Polskiego Krajowego Centrum CIS w ramach portalu CIOP-PIB: http://www.ciop.pl/1568.html
[5] Portal firmy ALEXA:   http://alexa.com

W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej do problematyki bezpieczeństwa i dobrego zdrowia w pracy przywiązuje sie wielką wagę i wiele instytucji na poziomie lokalnym i krajowym prowadzi prace związane z ochroną człowieka w procesie pracy. Jedną z nich jest National Institute for Occupational Safety and Health – NIOSH (Krajowy Instytut Bezpieczeństwa i Higieny Pracy) [1]. Instytut ten pełni role rządowej agencji federalnej, odpowiedzialnej za prowadzenie badan i opracowywanie ekspertyz i rekomendacji dotyczących ochrony pracownika przed zagrożeniami, wypadkami i chorobami zawodowymi. Instytut NIOSH jest jedną z instytucji, funkcjonujących w ramach Ministerstwa Zdrowia i Służb Socjalnych (United States Department of Health and Human Services – HHS) [2].

Głównymi celami strategicznymi Instytutu są:

• prowadzenie badan w celu redukowania liczby wypadków i chorób zawodowych


• promowanie bezpiecznych i zdrowych miejsc pracy poprzez interwencje, zalecenia i budowanie zdolności instytucjonalnej do prowadzenia niezbędnych działań.

Szerzej zadania Instytutu NIOSH zostały sformułowane w akcie założycielskim w następujący sposób:

• opracowywanie rekomendacji dla norm dot. bezpieczeństwa i zdrowia w pracy


• wykonywanie wszystkich zadań zlecanych przez Secretary of Health and Human Services, w tym – wykonywanie badan, szkolenie i edukacja pracowników


• opracowywanie informacji nt. bezpiecznych poziomów narażenia na materiały toksyczne oraz niebezpieczne czynniki i substancje


• prowadzenie badan naukowych w dziedzinie nowych zjawisk związanych z bezpieczeństwem pracy


• prowadzenie w zakładach pracy badań (ocena zagrożen zdrowia) w celu określania toksyczności materiałów używanych na stanowiskach pracy


• finansowanie badań prowadzonych przez inne agencje rządowe lub prywatne organizacje poprzez kontrakty, granty i inne formy finansowania.

Ten zakres zadań w 1997 r. rozszerzono poprzez kolejny akt prawny (Federal Mine Safety and Health Amendments Act of 1977) o problematykę związaną z przemysłem górniczym.

Uważa sie, że NIOSH jest jedną z wiodących w kraju i na świecie instytucją pomagającą w ochronie przed chorobami zawodowymi, uszkodzeniami ciała, inwalidztwem czy wypadkami, w tym – śmiertelnymi, m.in. dzięki gromadzeniu informacji, prowadzeniu badan naukowych i przekształcaniu zgromadzonej informacji w produkty i usługi informacyjne. Instytut NIOSH jest ogromną instytucją liczącą ponad 1400 specjalistów z wielu dziedzin, zlokalizowaną w kilku miastach. Główna siedziba jest w Waszyngtonie, a laboratoria badawcze i biura znajdują sie w Cincinnati, Morgantown, Pittsburgh, Spokane i Atlancie. Organem doradczym Instytutu NIOSH jest Rada Naukowa (Board of Scientific Counsellors). Instytut ten pełni także role Amerykańskiego Krajowego Centrum Informacji o Bezpieczeństwie i Higienie Pracy CIS, działając w ramach jednego z największych i najważniejszych systemów informacji o bhp [7]. Instytut NIOSH jest jednym z największych i najaktywniejszych Centrów CIS działających w sieci, nieodpłatnie udostępnia wiele bardzo ważnych i przydatnych materiałów informacyjnych, wydawnictw, baz danych, współpracuje z innymi Centrami CIS w różnych krajach [8]. Bardzo ważnym źródłem informacji naukowych i praktycznych opracowywanym przez ten Instytut, w tym także przez biblioteki i ośrodki informacji NIOSH, jest jego portal internetowy.


Portal NIOSH   www.cdc.gov/niosh

Rys. 1. Strona główna portalu NIOSH

Z działaniami Instytutu NIOSH najłatwiej zapoznać sie poprzez portal (www.cdc.gov/niosh) [1]. Stanowi on nie tylko  źródło informacji o pracach prowadzonych w ramach tej instytucji, ale także udostępnia wiele danych i informacji dotyczących wszelkich aspektów problematyki bezpieczeństwa i zdrowia w pracy oraz dziedzin pokrewnych. Mogą one stanowić pomoc w pracach zarówno teoretyków jak i praktyków z tego zakresu. Ważnym atutem tego portalu jest fakt, że jest on dostępny w języku angielskim, a także w języku hiszpańskim (przy zmniejszonym zakresie zawartych w nim informacji). Strony internetowe portalu są skonstruowane w bardzo prosty, przejrzysty sposób, nie są przeładowane treścią czy ilustracjami. Struktura portalu opiera sie na bardzo wielu odnośnikach, przez co jest czytelny i klarowny. Charakterystyczną cechą tego portalu jest też zapewnienie dostępu do tych samych informacji z wielu stron, co jest wygodne dla użytkowników. Stanowią one odnośniki do Ważnego amerykańskiego źródła informacji o bezpieczeństwie i zdrowiu w pracy w USA i na świecie – portalu CDC, zawierającego wiele wiarygodnych i najnowszych informacji z omawianej dziedziny (www.cdc.gov) [3]. Ważną cechą portalu CDC, który wart jest osobnego omówienia, jest zamieszczenie niektórych materiałów na poszczególne tematy w 10 językach, które najczęściej są używane w USA. Strony zawierają także linki do portali m.in. Ministerstwa Zdrowia i Służb Socjalnych USA (Department of Health and Human Services) (www.hhs.gov) [2] oraz do portalu rządu amerykańskiego (www.usa.gov/) [9]. Druga powtarzająca sie na wielu stronach portalu Instytutu NIOSH (rys. 1.) grupa informacji to nazwa i symbole Instytutu wraz z odnośnikami do: strony z wyszukiwarką (Search NIOSH), strony głównej Instytutu (NIOSH Home), strony zawierającej wykaz tematów omawianych w portalu (NIOSH Topics), indeksu alfabetycznego haseł w portalu (Site Index), baz danych i źródeł informacji (Databases and Information Resources), produktów (NIOSH Products) oraz strony z danymi kontaktowymi (Contact us). Strona główna portalu NIOSH (www.cdc.gov/niosh), bardzo przejrzysta i krotka, zajmująca jedynie poł strony, zawiera odnośniki do innych stron, pogrupowane w następujący sposob: Źródła informacji (Information Resources), Programy (Programs), W centrum uwagi (Spotlights), Główne zasoby informacji (Key Resources), Szybkie linki (Quick Links).

W ramach działu: Źródła informacji w ramach poddziału: Co nowego zamieszczono wykaz wszystkich dokumentów z lat 2004 – 2009 w układzie wg miesięcy. Udostępniono tu także osobny link do opracowywanej przez NIOSH bazy danych NIOSHTIC-2, która obejmuje bibliograficzne informacje na tematy związane z problematyką bhp: m.in. publikacje, ważne raporty i artykuły z czasopism, finansowanych w pełni lub częściowo przez NIOSH.

Kolejny wykaz obejmuje dane zgrupowane wg kategorii tematycznych.

1. Wydawnictwa typu alertowego, zawierające informacje o najnowszych zagrożeniach, chorobach, wypadkach śmiertelnych.


2. Wydawnictwa typu ”Criteria Documents”, opracowywane i polecane przez NIOSH.


3. Wydawnictwa CIBs (Current Intelligence Bulletins), oceniające nowe informacje o zagrożeniach zawodowych.


4. Bazy danych i inne źródła informacji, w tym Karty Bezpieczeństwa Chemicznego i NIOSH Guide to Chemical Hazards.


5. Wydawnictwa: ”Fact Sheets”, zawierające informacje i rekomendacje z prowadzonych w Instytucie badan dotyczących wypadków i chorób zawodowych.


6. Wydawnictwa: ”FRNs (Federal Register Notices) zawierające oficjalne dokumenty rządowych agencji i organizacji.


7. Raporty i publikacje związane z pożarami i wynikającymi z nich wypadkami, w tym -  śmiertelnymi.


8. Wydawnictwa: ”HCs (Hazard Controls)”, krótkie materiały, opisujące w przystępny sposób techniki kontroli narażeń zawodowych w poszczególnych przemysłach i procesach.


9. Wydawnictwa typu HIDs (Hazard IDS), krótkie materiały podsumowujące rezultaty badań NIOSH na konkretnych stanowiskach w zakładach pracy.

Na tej stronie portalu znajdują sie także: dane o wynikach badań zagrożeń w miejscach pracy; wykaz publikacji związanych z zagrożeniami w kopalniach; podręcznik metod analitycznych instytutu; teksty wydawnictw: ”Press Releases” z podsumowaniami m.in. najważniejszych konferencji, nowych wydarzeń w NIOSH; wykaz opracowanego przez Instytut softwaru; filmy wideo, wydawnictwa: ”Workplace Solutions” pisane przystępnym językiem porady w zakresie zastosowania wyników badań Instytutu w praktyce bhp; wydawnictwa: ”Workplace Survey Reports”, zawierające raporty z wizyt ekspertów Instytutu w miejscach pracy.

Więcej informacji nt. portalu NIOSH  ...PDF

PIŚMIENNICTWO

[1] Portal Instytutu NIOSH – http://www.cdc.gov/niosh
[2] Portal Ministerstwa Zdrowia i Służb Socjalnych – http://www.hhs.gov
[3] Portal agendy: Centra Zwalczania i Prewencji Chorób – http://www.cdc.gov
[4] Portal Administracji Bezpieczeństwa i Higieny Pracy – http://www.osha.gov
[5] Portal Krajowego Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy – http://www.osha.gov/dop/nacosh/nacosh.html.
[6] Portal Ministerstwa Pracy – http://www.dol.gov.
[7] Witryna Miedzynarodowego Centrum CIS – http://www.ilo.org/cis
[8] Witryna Krajowego Centrum CIS – http://www.ciop.pl/1568.html
[9] Portal Rządu Amerykańskiego – http://www.usa.gov/