Zgodnie z normą PN-EN 689:2002 kryterium oceny narażenia zawodowego na szkodliwe substancje chemiczne są wartości dopuszczalnych stężeń w powietrzu na stanowiskach pracy, zwane również normatywami higienicznymi. W praktyce stosowane są dwa typy normatywów higienicznych:

• dotyczące całej zmiany roboczej i całego okresu aktywności zawodowej pracownika;
• dotyczące krótszych odcinków czasu, mające na celu ochronę przed działaniem drażniącym a także przewlekłym lub nieodwracalnym uszkodzeniem tkanek w wyniku wystąpienia w krótkim okresie wysokich stężeń substancji w warunkach, gdy stężenie średnie ważone nie przekracza wartości dopuszczalnej dla całej zmiany roboczej.

Obowiązujące w Polsce wartości normatywów higienicznych ustanowione są rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz.U. nr 217/2002 poz. 1833 ze zm.).

Aktualny wykaz wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy obejmuje 518 substancji chemicznych (Wykaz A) oraz 19 pyłów (Wykaz B).
W rozporządzeniu tym zawarto i zdefiniowano trzy typy wartości dopuszczalnych:

• najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) – wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinna spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń;
  
  Stężenie średnie ważone dla 8-godzinnego dnia pracy określane jest wzorem
  
  
  
  w którym:
  c1, c2, ... cn - średnie stężenia substancji, oznaczone w poszczególnych okresach
  pomiarowych,
  t1, t2, ... tn - czas trwania poszczególnych okresów pomiarowych (godz.).
  
  W mianowniku ww. wzoru występuje 8 godz., a nie suma czasów trwania poszczególnych okresów pomiarowych. Nie wszystkie bowiem zmiany robocze są 8-godzinne, natomiast NDS dotyczy 8-godzinnego czasu narażenia. Przeliczenie średniego ważonego stężenia substancji na 8-godzin umożliwia zatem interpretację wyników pomiarów w sytuacjach, gdy czas trwania zmiany roboczej odbiega od okresu, którego dotyczy normatyw higieniczny. W sytuacjach takich suma czasów trwania poszczególnych okresów pomiarowych może być odpowiednio mniejsza (zmiany krótsze) lub większa (zmiany dłuższe) od 8 godzin.



• najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh)  – wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina;    
  NDSCh jest traktowany jako dodatkowy, uzupełniający normatyw higieniczny dla tych substancji chemicznych (nie wszystkim substancjom z wykazu NDS przypisano również wartości NDSCh), których działanie toksyczne ma głównie przewlekły charakter, jednakże znane jest również ich działanie ostre.



• najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) – wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.
  NDSP jest jedynym normatywem dla danej substancji i określony jest jako nieprzekraczalny pułap; dla normatywu tego nie ustala się okresu odniesienia, a interpretacje wyników pomiarów oparte są na próbkach powietrza o możliwie krótkim i w zasadzie nie przekraczających 15 minut czasie pobierania. NDSP ustanawiane są najczęściej dla substancji o działaniu drażniącym, blokującym mechanizm oddychania i innych substancji szczególnie niebezpiecznych.  

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń substancji szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU 2002, nr 217, poz. 1833.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 161, poz. 1142.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 105, poz. 1490.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 141, poz. 950.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 274, poz. 1621

PN EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa