Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Identyfikacja substancji chemicznych | Jednostki upoważnione do wykonywania pomiarów | Częstotliwość wykonywania pomiarów | Wybór pracowników do oceny narażenia | Kryteria oceny narażenia zawodowego na czynniki chemiczne | Metody oznaczania | Pobieranie próbek powietrza | Obliczenia wskaźników narażenia

Metody oznaczania


Badania i pomiary wykonuje się zgodnie z metodami określonymi w Polskich Normach, a w przypadku braku takich norm, metodami rekomendowanymi i zwalidowanymi przez laboratoria, które uzyskały akredytację lub laboratoria szkół wyższych, instytutów naukowych polskiej Akademii nauk lub instytutów badawczych, które prowadzą badania i pomiary substancji chemicznych w środowisku pracy (Rozporządzenie Ministra Zdrowia  z dnia 2 luty 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2011 nr 33, poz. 166)

Ogólne wymagania odnośnie metod pomiarów stężenia czynników chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w normie PN-EN 482:2012. Norma ta dotyczy również przyrządów z bezpośrednim odczytem.
Zgodnie z jej przepisami procedury pomiarowe powinny charakteryzować się jednoznacznością, selektywnością, a w pomiarach, których celem jest porównywanie wyników z wartościami dopuszczalnymi całkowita niepewność względna powinna wynosić <= 30 % dla zakresu pomiarowego od 0,5 do 2,0 wartości dopuszczalnej oraz <= 50 % dla zakresu pomiarowego od 0,1 do 0,5 wartości dopuszczalnej. Wszystkie opracowywane Polskie Normy dotyczące oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy spełniają wymagania PN-EN 482:2012.


Ogólne wymagania dla metod do oznaczania
Procedury pomiarowe wykorzystywane do oznaczania substancji chemicznych i pyłów powinny charakteryzować się:
  • jednoznacznością,
  • selektywnością
  • zakresem pomiarowym: 0,1-2,0 NDS
  • całkowitą niepewnością względną:
    <= 30 % dla zakresu pomiarowego od 0,5 do 2,0 wartości dopuszczalnej
    <= 50 % dla zakresu pomiarowego od 0,1 do 0,5 wartości dopuszczalnej.


Pomiary za pomocą przyrządów do bezpośredniego odczytu
 
W analizie chemicznych zanieczyszczeń powietrza coraz częściej stosowane są przyrządy pomiarowe, podające wynik pomiaru w czasie rzeczywistym lub z niewielką zwłoką czasową. Są to najczęściej elektrochemiczne wykrywacze gazów, wykrywacze rurkowe czy też mierniki stężeń aerozoli, działające na zasadzie pomiaru rozproszonego światła laserowego.

Pomiary wykonane za pomocą tego typu przyrządów charakteryzują się na ogół gorszą dokładnością i precyzją niż pomiary przeprowadzone z zastosowaniem znormalizowanych metod oznaczania, niemniej w niektórych przypadkach (np. oznaczanie tlenku węgla) stanowią praktycznie jedyną metodę z wyboru ze względu na wysoki koszt i trudną dostępność aparatury wymaganej w metodzie znormalizowanej.

Czas pomiaru, w zależności od urządzenia wynosi od kilku sekund do kilku minut, a zatem do pomiarów, wykonywanych za pomocą urządzeń do bezpośredniego odczytu nie mogą mieć zastosowania postanowienia normy PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004, zgodnie z którymi czas pobierania 1 próbki/ wykonania jednego pomiaru nie może być krótszy od pięciu minut. Z tego względu, dokonując pomiarów stężeń substancji chemicznych za pomocą tego typu analizatorów i urządzeń należy postępować zgodnie z podanymi niżej zaleceniami. Należy podkreślić, że stosowane analizatory, podobnie jak każda inna metoda pomiaru stężenia czynników chemicznych muszą spełniać wymagania normy PN-EN 482:2012.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP