Podstawowym celem, którym kieruje się projektant, jest zaprojektowanie maszyny możliwie najbardziej efektywnej i wydajnej. Budowa takiej maszyny ma uzasadnienie zarówno ekonomiczne, jak i praktyczne. Jednak,realizując ten cel, nie można zapominać o szczególnie istotnej kwestii, jaką jest bezpieczeństwo operatora maszyny. Postęp techniczny umożliwia budowanie maszyn coraz bardziej bezpiecznych. Pomimo to statystyki wskazują, że wypadki przy obsłudze maszyn nadal stanowią istotny problem zarówno społeczny, jak i ekonomiczny. Tak więc należy założyć, że jeżeli maszyna stwarza zagrożenie, to wcześniej lub później nastąpi wydarzenie, powodujące szkody związane z tym zagrożeniem. Dlatego też istotne znaczenie ma projektowanie i wytwarzanie maszyn, przy obsłudze których zagrożenia są ograniczone tak dalece, jak to jest możliwe w obecnym stanie wiedzy.

Ogólna strategia stosowania środków ochronnych do maszyn – określona w normie PN-EN 12100-1:2005 – pokazana jest na rysunku poniżej. Środki ochronne powinny być stosowane zarówno przez projektanta maszyny, jak i przez jej użytkownika.

Jednak środki stosowane przez projektanta są zazwyczaj znacznie bardziej skuteczne, dlatego też należy im przypisać szczególną wagę. Projektant maszyny dobierając środki ochronne powinien stosować następującą hierarchię postępowania:

Rys. Ogólna strategia stosowania środków ochronnych do maszyn

1. Konstrukcja bezpieczna sama w sobie: przy formułowaniu założeń oraz projektowaniu maszyny należy w miarę możliwości dobierać materiały i rozwiązania techniczne stwarzające możliwie jak najmniej zagrożeń.


2. Stosowanie technicznych i uzupełniających środków ochronnych: zagrożenia, których nie dało się wyeliminować poprzez zastosowanie konstrukcji bezpiecznych samych w sobie, ogranicza się, stosując techniczne środki bezpieczeństwa (osłony,funkcje bezpieczeństwa itp.).


3. Informowanie o ryzyku resztkowym: wszystkie działania projektanta maszyny są ukierunkowane na wyeliminowanie ryzyka w możliwie jak największym stopniu. Jeśli jednak zastosowanie wszelkich zgodnych ze stanem wiedzy środków redukcji ryzyka nie wystarcza do jego wyeliminowania, to pozostanie ryzyko resztkowe (na rysunku powyżej oznaczone obszarem kratkowanym ukośnie), które może wyeliminować jedynie użytkownik maszyny. Użytkownik maszyny powinien być poinformowany o pozostającym ryzyku resztkowym za pomocą sygnałów ostrzegawczych oraz w „Instrukcji obsługi”.

Widać więc, że niezwykle istotne jest właściwe uwzględnienie aspektów bezpieczeństwa przez projektanta maszyny.