Pracodawca wskazuje substancje szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy do wykonania badań i pomiarów, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, które mają wpływ na poziom stężeń tych czynników lub na poziom narażenia, ze szczególnym uwzględnieniem:

• rodzaju tych czynników oraz ich właściwości;
• procesów technologicznych i ich parametrów, mających wpływ na rodzaj lub poziom emisji czynników szkodliwych dla zdrowia;
• wyposażenia technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów;
• środków ochrony zbiorowej i danych dotyczących ich użytkowania;
• organizacji pracy i sposobu wykonywania pracy;
• czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem obowiązującego u pracodawcy systemu i rozkładu czasu pracy.

Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami działania dotyczące:

• rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
• wykonania badań, pomiarów i pobierania próbek powietrza tych czynników na stanowiskach  pracy

Pracodawca zapewnia wykonanie badań i pomiarów substancji chemicznej dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.

Częstotliwość wykonywania pomiarów stężeń substancji chemicznych i pyłów w powietrzu na stanowiskach pracy zależy od poziomów stężeń w ostatnich pomiarach.

W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego lub pyłu, badania i pomiary wykonuje się:

• co najmniej raz na dwa lata – w razie stwierdzenia, podczas ostatniego badania i pomiaru, stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS;
• co najmniej raz w roku – w razie stwierdzenia, podczas ostatniego badania i pomiaru, stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS.

W przypadku występowania czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym badania i pomiary wykonuje się:

• co najmniej raz na sześć miesięcy – w razie stwierdzenia, podczas ostatniego badania i pomiaru, stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS;
• co najmniej raz na trzy miesiące – w razie stwierdzenia, podczas ostatniego badania i pomiaru, stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,5 wartości NDS;

W przypadku narażenia na pyły zawierające azbest badania i pomiary wykonuje się co najmniej raz na trzy miesiące; częstotliwość ta może być zmniejszona do raz na 6 miesięcy, jeżeli wyniki dwóch poprzednich badań i pomiarów nie przekroczyły 0,5 wartości NDS.

W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego, dla którego ustalona została wartość NDSP, pracodawca wykonuje we własnym zakresie pomiary ciągłe stężenia tego czynnika za pomocą urządzeń lub z uwzględnieniem procedur spełniających wymagania określone w Polskiej Normie PN-EN 482 lub normie ją zastępującej.

Badań i pomiarów substancji chemicznych i pyłów nie wykonuje się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0.1 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia.Jeżeli wyniki dwóch ostatnich badań i pomiarów szkodliwych dla zdrowia czynników chemicznych i pyłów, wykonanych w odstępie co najmniej:

• dwóch lat, dla czynników wszystkich czynników chemicznych i pyłów za wyjątkiem czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
• sześciu miesięcy, dla czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

nie przekroczyły 0,1 wartości NDS, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.


(Rozporządzenie Ministra Zdrowia  z dnia 2 luty 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2011 nr 33, poz. 166)