    |
Dziki są uważane za protoplastów świni domowej. Są to zwierzęta towarzyskie, które prowadzą życie gromadne. W ich watahach obowiązuje hierarchia. Zamieszkują wszystkie środowiska porośnięte roślinnością dostatecznie wysoką, by mogły się w niej ukryć. Prowadzą nocny, osiadły tryb życia (z wyjątkiem odyńców, które wędrują na odległość do 100 km), żywiąc się różnorodnym pokarmem: 90% pokarmu stanowią ziarna i owoce, pozostałe 10% - pędraki, ślimaki, drobne gryzonie i padlina. Dziki mają dosyć słaby wzrok, natomiast słuch i węch są u nich wyostrzone. Świnia domowa jest blisko spokrewniona ze świnią dziką, o czym świadczy możliwość powstawania płodnych krzyżówek. Jak się ocenia, udomowienie dzikiej świni nastąpiło 7–5 tysięcy lat p.n.e. Wpłynęło między innymi na zmiany w jej budowie anatomicznej i zmianę trybu życia z nocnego na dzienny, a także ograniczyło w znacznym stopniu aktywność ruchową, zaś prace hodowlane zmieniły istotnie cykl płciowy. Dzikie świnie są zdolne do rozrodu zazwyczaj raz do roku, natomiast świnie domowe - praktycznie co 21 dni, jednak z uwagi na okres ciąży i karmienia prosiąt uzyskuje się do trzech miotów od jednej maciory w ciągu roku. Maciory Każdy sposób utrzymania macior ma zarówno dodatnie, jak i ujemne strony. Chów stanowiskowy ogranicza możliwość przejawiania naturalnych zachowań zwierząt, powodując dyskomfort psychiczny, który w konsekwencji może prowadzić do zachowań niebezpiecznych zarówno dla ludzi, jak i innych zwierząt Obowiązujące przepisy stanowią, iż prośne maciory muszą być trzymane w grupach najpóźniej od czwartego tygodnia po pokryciu do co najmniej jednego tygodnia przed wyproszeniem. Przestrzeganie tych przepisów pozwala na zapewnienie zwierzętom większej ilości ruchu, niezbędnego do utrzymania właściwej kondycji fizycznej i psychicznej. Prośne maciory trzymane w grupie Skutkiem połączenia zwierząt w grupę jest ustalenie hierarchii, co w takiej sytuacji jest zjawiskiem normalnym. Wspomniany czas przebywania w grupie jest o tyle bezpieczny, że nie wpływa negatywnie na rozwój płodów. Zadaniem hodowcy w tym okresie jest zapewnienie takich warunków, by zwierzęta słabsze miały możliwość ustąpienia przed agresywnymi, a także by uzyskały swobodny dostęp do wody i paszy. Ustalanie hierarchii trwa zazwyczaj około dwóch dni i polega na odstraszaniu rywalek lub frontalnym ataku na nie, szczególnie podczas pobierania pokarmu i wody lub zajmowania miejsc do spania. W przypadku nadmiernej agresji zwierząt, maciory dominujące lub najsłabsze należy wyeliminować z grupy. Najkorzystniejsze jest tworzenie grup w podobnym wieku i o zbliżonej wadze, a jeśli jest to możliwe, również o podobnej psychice. Aktywność związana z rozrodem Okres rui to czas wzmożonej pobudliwości macior i knurów. Zapewnienie możliwości kontaktu zapachowego, dotykowego, wzrokowego i dźwiękowego powoduje wzajemne stymulowanie się zwierząt i zmniejsza problemy związane z rozrodem. Szczególnie w tym okresie obsługą zwierząt powinni zajmować się mężczyźni. Ich zachowanie musi być stanowcze, ale spokojne i zrównoważone. Należy pamiętać, by krycie odbywało się w kojcu knura. Zapobiega to agresywnemu zachowaniu się maciory w dobrze znanym jej miejscu. Ponadto przepędzanie knura może być odebrane przez niego jako przeszkoda w zaspokojeniu instynktu rozrodczego i prowadzić do ataku na człowieka. Zarówno knury, jak i maciory mają bardzo ostre kły, tzw. szable, którymi atakują najczęściej kończyny dolne człowieka, powodując w najlepszym wypadku jego upadek na twarde podłoże, a w skrajnych przypadkach uszkodzenie tętnicy udowej. Przecięcie tętnicy udowej może prowadzić do wykrwawienia człowieka w ciągu kilkudziesięciu sekund. Okres porodu i karmienia prosiąt W celu zapewnienia spokoju w porodówce, obsady w poszczególnych sektorach należy dobierać tak, by maciory miały zbliżony termin wyproszeń. Naturalnym odruchem maciory jest budowa gniazda, dlatego w miarę możliwości należy zapewnić jej dostęp do słomy Budowanie gniazda eliminuje niespokojne zachowanie zwierzęcia i potencjalne komplikacje w przebiegu porodu. Podczas porodu maciora i nowo narodzone prosięta muszą mieć zapewniony bezwzględny spokój. Budowa kojca nie może utrudniać prosiętom dostępu do wymienia, natomiast maciora musi mieć swobodny dostęp do wody. Niezbędne jest także prawidłowe oświetlenie i temperatura w pomieszczeniu. Inwazja much i innych owadów (np. wszy) wywołuje niepokój wśród zwierząt; owady te mogą także przenosić chorobotwórcze drobnoustroje Niezapewnienie warunków zaspokajających instynktowne potrzeby macior wywołuje u nich stres i jest przyczyną nieprawidłowego zachowania wobec potomstwa oraz zachowań agresywnych wobec ludzi, zarówno w tym okresie, jak i później. Maciory i knury traktowane w niewłaściwy sposób mogą stanowić duże zagrożenie dla ludzi. Pozostałe grupy produkcyjne: prosięta, warchlaki i tuczniki, odpowiednio traktowane w zasadzie nie stwarzają bezpośrednich zagrożeń.
|
     |