Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Prawna ochrona pracy | Obowiązki pracodawcy | Prawa i obowiązki pracownika | Środowisko pracy - miejsce - środki - zagrożenia | Wypadki przy pracy i choroby zawodowe | Szkolenie w zakresie BHP | Środki ochrony indywidualnej | Służba BHP i Komisja BHP | Przepisy BHP poza stosunkiem pracy

Prawna ochrona pracy - Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy,
inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
dr Barbara Krzyśków - Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy


Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami ( art. 2376 § 1),  (Tab. nr 12).


Środki ochrony indywidualnej


Kodeks pracy

DZIAŁ DZIESIĄTY

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Rozdział IX. Środki ochrony indywidualnej

Art. 2376. § 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika

Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany [...]: 4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem.
Tab. nr 12

Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach (art. 2376  § 3).

Pracodawca jest obowiązany ponadto dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w polskich normach:

-  jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu

-   ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zabronione jest dopuszczenie pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 2379 § 1).

Pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 2377 § 1 i 2). Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca dokonuje takich ustaleń w porozumieniu z przedstawicielami pracowników, wybranymi przez załogę w trybie przyjętym w zakładzie pracy.

Przepis art. 2377  § 3 wyklucza możliwość wykonywania pracy we własnej odzieży pracownika na stanowiskach, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego (zgodnie z postanowieniem art. 2377  § 2) pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

Znowelizowany kodeks pracy nie przewiduje wydania przepisu wykonawczego, dotyczącego zasad przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz dostarczania odzieży roboczej. Oznacza to, że wszystkie obowiązki pracodawcy w tej dziedzinie oraz uprawnienia pracowników wynikają z treści przepisów ustawy.

Rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, a także przewidywane okresy użytkowania tej odzieży i obuwia, pracodawca ustala w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli organizacja taka nie działa w zakładzie pracy, to ustaleń takich dokonuje z pracownikiem, przedstawicielem załogi wybranym w trybie przyjętym w zakładzie pracy (art. 2378 § 1).
Zarówno środki ochrony indywidualnej, jak i odzież oraz obuwie robocze stanowią własność pracodawcy (art. 2378  § 2).

Pracodawca ma obowiązek zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie (art. 2379  § 2 i 3). W przypadku gdy pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, może powierzyć te czynności pracownikowi, za jego zgodą, wypłacając jednocześnie ekwiwalent pieniężny w wysokości poniesionych przez pracownika kosztów (art. 2379  § 3).

Nie wolno powierzyć pracownikowi prania odzieży, która w wyniku stosowania w procesie pracy uległa skażeniu środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Pracodawca powinien ponadto zadbać, aby skażone: odzież, obuwie oraz środki ochrony indywidualnej były przechowywane wyłączne w miejscach przez niego przeznaczonych do tego celu.

Niedopuszczalne jest powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów skażonych, o których mowa wyżej (art. 23710  § 1 i 2).

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP