Przy doborze obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego należy brać pod uwagę obok zagrożeń wynikających z rodzaju wykonywanych czynności również wpływ warunków, w jakich jest wykonywana praca. Jest to szczególnie istotne w przypadku prac na otwartej przestrzeni, gdy pracownicy narażeni są w bardzo dużym stopniu na wpływ czynników atmosferycznych takich jak wysoka lub niska temperatura powietrza, opady, wiatr, wilgoć itp. Zasadniczym problemem w środowisku pracy o wysokiej temperaturze jest izolacja obuwia od ciepła. Obuwie to powinno być możliwie lekkie i elastyczne, aby nie powodowało dodatkowych wydatków energetycznych przez organizm. Na określonych stanowiskach pracy można używać obuwia dobrze wietrzonego przez otwory boczne.

Bardzo istotne jest zaopatrzenie obuwia w podpodeszwy i wyściółki charakteryzujące się wysoką absorpcją i desorpcją wody. Wierzch i podszewka powinny się charakteryzować wysoką przepuszczalnością i absorpcją pary wodnej. W przypadkach, kiedy istnieje obawa silnego pocenia się stóp, należy umieścić wewnątrz obuwia odpowiednie wkładki, które podnoszą stopy powyżej miejsca, gdzie zbiera się pot.

Zabezpieczenie stóp przed zimnem jest podstawowym wymogiem w przypadku obuwia jesienno-zimowego przeznaczonego do prac na otwartej przestrzeni. Materiały stosowane do produkcji takiego obuwia oraz jego konstrukcja powinny zapewniać właściwą ciepłochłonność. Jak już wspomniano w rozdziale „Obuwie chroniące przed mikroklimatem zimnym” do prac wykonywanych w temperaturze ujemnej przeznaczone są trzewiki i buty skórzane ocieplane, np. sztucznym futerkiem lub buty filcowo-gumowe lub filcowo-tworzywowe.

W przypadku skórzanych materiałów wierzchnich obuwia użytkowanego w mikroklimacie zimnym niezwykle istotną sprawą jest zapewnienie ochrony przed działaniem wody pochodzącej ze środowiska zewnętrznego. Zawilgocenie materiału zwiększa w istotny sposób jego przewodność cieplną i wpływa na pogorszenie parametrów mikroklimatu wnętrza obuwia. Ostatnie osiągnięcia w technologii wyprawy pozwalają na otrzymanie skór o dużej odporności na przenikanie wody, zachowujących przy tym zdolność do przepuszczania pary wodnej. Natomiast problemem pozostaje nadal wytwarzanie obuwia odpornego na przemakanie, w którym wszelkie połączenia szyte lub klejone są wodoszczelne. Popularnym ostatnio rozwiązaniem jest stosowanie w obuwiu membran polimerowych odpornych na działanie wody i jednocześnie przepuszczalnych dla pary wodnej. Nowoczesne materiały „oddychające” typu Sympatex, Goretex itp., łączą w sposób unikalny najwyższy poziom odporności na wodę z możliwością swobodnego oddychania skóry. Materiały te połączone z tkaniną lub warstwą pianki, tworzą doskonałą podszewkę zapewniającą izolację cieplną i wysoki komfort użytkowania obuwia. Spojone z materiałem wierzchu, głównie skórą, dają efekt nieprzemakalności.

W przypadku, gdy istnieje konieczność ochrony zarówno stóp jak i podudzi i ud przed wodą stosuje się szczelne buty gumowe lub z tworzywa do kolan lub bioder ocieplone podszewką z tkaniny lub dzianiny bawełnianej. Buty te należy nosić z grubymi skarpetami z włókien naturalnych (bawełna, wełna), często zmienianymi.

W zależności od potrzeb stosowane obuwie powinno być zaopatrzone w dodatkowe elementy ochronne, jak np. podnoski bezpieczne lub ochronne, wkładki chroniące przed przekłuciem, elementy chroniące śródstopie, ochrony kostki itp.
Istotnym zagadnieniem dotyczącym obuwia użytkowanego w warunkach ujemnej temperatury jest jego zabezpieczenie przed ewentualnym poślizgiem na oblodzonych lub pokrytych śniegiem powierzchniach. Z doświadczenia wiadomo, że przy kilku stopniowym mrozie oblodzone powierzchnie są szczególnie niebezpieczne zarówno dla pieszych jak i dla pojazdów. Stwierdzono eksperymentalnie, że w takich warunkach współczynniki tarcia gum i tworzyw, z których wykonuje się obecnie podeszwy (materiały olejoodporne) są małe [1, 2]. Poza tym w temperaturze ujemnej wzrasta znacznie twardość niektórych materiałów, wpływając ujemnie na ich odporność na poślizg. Obecność wody na warstwie lodu powoduje dalsze zmniejszenie współczynnika tarcia między obuwiem i podłożem. Z opracowań literaturowych wynika, że do obuwia zimowego są zalecane miękkie materiały podeszwowe z kauczuków termoplastycznych [1, 2]. Poza tym do podłoży zaśnieżonych i pokrytych lodem jest zalecane noszenie dodatkowych, przymocowywanych do obuwia ochraniaczy z kolcami.

Literatura

1. Gronqvist R., Hirvonen M., “Slip resistance of winter shoes on icy surfaces”, Proceedings „Quality and usage of protective clothing”, NOKOBETEF IV, 5-7 February 1992, Finland
2. Aschan C., Hirvonen M., Rajamaki E., Mannelin T., Slip resistance of oil and oil resistant footwear outsoles in winter conditions”, Safety Science 2005, 43,373-389