Odpowiedzialność społeczna w zarządzaniu BHP

Zgodnie z opublikowaną 1 listopada 2010 roku normą ISO 26 000 „Guidance on Social Responsilility” odpowiedzialność społeczna to odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, wyrażająca się w przejrzystych i etycznych zachowaniach, które:

• przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju, włączając w to zdrowie i dobrobyt społeczeństwa,
• uwzględniają oczekiwania interesariuszy (osób lub grup, które są zainteresowane decyzjami lub działaniami organizacji),
• są zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami zachowania,
• są wprowadzone w całej organizacji i praktykowane w jej działaniach w obrębie jej strefy wpływów.

Zasadniczą charakterystyką koncepcji odpowiedzialności społecznej jest gotowość organizacji do przyjęcia i ponoszenia odpowiedzialności za skutki jej działań i decyzji w społeczeństwie i środowisku.

Każda organizacja może zidentyfikować zakres odpowiedzialności społecznej, zaznajamiając się z kwestiami dotyczącymi odpowiedzialnych społecznie działań w określonych w normie ISO 26 000 siedmiu podstawowych obszarach, do których należą (rys.1):

• nadzór organizacyjny,
• prawa człowieka,
• praktyki zatrudnienia,
• środowisko,
• uczciwe praktyki,
• problemy konsumenckie
• społeczny i ekonomiczny rozwój otoczenia.

Rys.1. Kluczowe obszary odpowiedzialności społecznej a system zarządzania BHP

Wprowadzanie zasad odpowiedzialności społecznej w ramach systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy można realizować, podobnie jak w innych obszarach odpowiedzialności społecznej, zgodnie z zasadami przedstawionymi w normie ISO 26 000 (rys.2). Z analizy wytycznych tej normy wynika, że system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy może służyć jako narzędzie wdrażania zasad odpowiedzialności społecznej przede wszystkim w obszarze nazwanym „Praktyki zatrudnienia”, w którym duża część działań i oczekiwań ma bezpośrednie odniesienie do tego systemu. Również w obszarach takich jak „Prawa człowieka”, „Problemy konsumenckie” oraz „Środowisko” można zidentyfikować działania i oczekiwania, które mają bezpośredni związek z zarządzaniem bezpieczeństwem i higieną pracy. W sposób oczywisty z wdrożeniem i doskonaleniem systemu łączy się umacnianie nadzoru organizacyjnego, który w kontekście odpowiedzialności społecznej pełni rolę zarówno podstawowego obszaru działań, jak i metody zwiększania zdolności organizacji do wdrażania społecznie odpowiedzialnych praktyk w każdym z pozostałych obszarów.

Badania przeprowadzone w projekcie „Badanie wpływu wdrażania zasad odpowiedzialności społecznej w przedsiębiorstwach na jakość życia pracowników, realizowanym w ramach I etapu programu wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” wykazały, że wdrażanie zasad odpowiedzialności społecznej w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy może wpływać korzystnie na jakość życia w pracy, przyczyniając się równoczesnie do ograniczenia absencji chorobowej pracowników.

Decyzji o przyjęciu postawy odpowiedzialnej społecznie w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy powinno towarzyszyć zainicjowanie działań mających na celu dokonanie przeglądu struktur i procedur oraz działań prowadzonych w systemie zarządzania BHP w aspekcie realizacji zasad odpowiedzialności społecznej, a także komunikowanie o prowadzonych działaniach i ich wynikach obejmujące podstawowych interesariuszy, jakimi w tym przypadku są przede wszystkim pracownicy, ale również organy nadzoru nad warunkami pracy. Konieczne jest zapewnienie zaangażowania pracowników w działania związane zarówno z przeglądem, jak i z wdrażaniem działań odnoszących się do wdrażania zasad odpowiedzialności społecznej w systemie zarządzania BHP (rys.2).

Rys.2. Wprowadzanie zasad odpowiedzialności społecznej w organizacji

Przegląd przeprowadzany po podjęciu decyzji o przyjęciu postawy odpowiedzialnej społecznie, a także doskonalenia działań w tym zakresie, może być wspomagany przez listy pytań kontrolnych. Dokonując przeglądu  systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w aspekcie wprowadzania zasad odpowiedzialności społecznej można wykorzystywać przygotowane w tym celu listy pytań kontrolnych.  Listy te mogą również wspomagać planowanie działań zmierzających do doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w aspekcie wdrażania zasad odpowiedzialności społecznej. Zapraszamy do ich wykorzystywania!