Transport zewnętrzny

Transport zewnętrzny

Transport rolniczy z użyciem ciągników i samobieżnych maszyn wymaga kwalifikacji i doświadczenia. Podczas transportowania zawsze może zdarzyć się najechanie na przeszkodę, na innych użytkowników dróg czy wywrócenie się pojazdu. Zdarza się również ryzyko urazów kończyn, najechania czy przygniecenia podczas sprzęgania maszyny z ciągnikiem.

Poruszając się po drogach publicznych każdy użytkownik, również rolnik, ma obowiązek przestrzegania ogólnie obowiązujących przepisów o ruchu drogowym i dysponowania pojazdem spełniającym określone wymagania techniczne. Ciągnik i przyczepa powinny mieć zawsze sprawną i widoczną sygnalizację świetlną oraz trójkąt wyróżniający pojazd wolno poruszający się (jest on widoczny nawet w nocy). Ciągnik powinien mieć ponadto sprawny układ jezdny, hamulcowy i kierowniczy, instalację elektryczną i zapłonową, sygnalizację dźwiękową i bezpieczną kabinę lub ramę ochronną.



Ustalając trasę przejazdu należy zwrócić uwagę na szerokość drogi i jej nachylenie, a także przewidzieć, czy ze względu na parametry techniczne zestaw nie będzie tamował ruchu drogowego. Prędkość poruszania się  powinna być zawsze dostosowana do warunków panujących na drodze i nie większa niż zaleca producent. Maksymalna szerokość pojazdu rolniczego poruszającego się po drogach publicznych nie może przekraczać 3 m, a jego wysokość mierzona od powierzchni jezdni – 4 m.

Podczas transportu siana, słomy lub innych materiałów zwisających należy sprawdzić widoczność i działanie świateł sygnalizacyjnych. Przy przewozie materiałów długich tylną burtę należy zdjąć lub podwiesić, tak aby nie zasłaniała tylnych świateł (ładunki długie, wystające ponad 1 metr poza tył przyczepy, muszą być na końcu oznakowane zgodnie z przepisami o ruchu drogowym).

Na ładunkach wysokich nie wolno przewozić ludzi i żadnych przedmiotów luzem, gdyż grozi to ich upadkiem, a ponadto może być zagrożeniem również dla innych uczestników ruchu drogowego. Ludzi można przewozić jedynie na przyczepie z podwyższonymi do 110 cm burtami, wyposażonej w przymocowane siedziska i drabinki umożliwiające bezpieczne wejście i zejście. Ładunki objętościowe i transportowane przedmioty muszą być zabezpieczone przed przesuwaniem i przetaczaniem się.



Długa jazda ciągnikiem rolniczym w warunkach ruchu drogowego może powodować u kierowcy uczucie ogólnego zmęczenia i senność, dlatego powinien on, jeśli poczuje znużenie, zaparkować pojazd, oczywiście zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, wyłączyć silnik i odpocząć. Zalecane jest również w tej sytuacji dotlenienie organizmu przez wykonanie kilku prostych ćwiczeń, np. przysiadów, skłonów itp., lub szybki spacer. Ta sama zasada dotyczy kierowców innych pojazdów mechanicznych.

Układ hamulcowy ciągnika rolniczego umożliwia niezależne hamowanie tylnych kół, prawego i lewego. Ta właściwość jest wykorzystywana do zmniejszenia promienia nawrotów w trakcie prac związanych z uprawą. Trzeba jednak pamiętać, że gwałtowne hamowanie, gdy obydwie dźwignie hamulców nie są sprzęgnięte, powoduje nagły skręt i wywrócenie ciągnika lub gwałtowne zajechanie drogi, które może zakończyć się tragicznym wypadkiem.



Podczas prac transportowych obie dźwignie hamulców nożnych muszą być ze sobą sprzęgnięte.

Przed wjazdem na przejazd kolejowy lub wyjechaniem na drogę trzeba upewnić się, że nie nadjeżdża pociąg lub inny pojazd. W razie braku dostatecznej widoczności, należy korzystać z pomocy innej, dorosłej osoby.

Wypadki podczas prac transportowych najczęściej powstają na skutek:

• zjechania z drogi i wywrócenia się ciągnika
• kolizji z innymi pojazdami
• przewożenia osób na ładunku
• braku sprawnego oświetlenia
• nieprawidłowego zaczepienia przyczepy do ciągnika i przyczep między sobą
• niedostatecznego zabezpieczenia ciągnika przed samoczynnym uruchomieniem
• kierowania pojazdem przez osoby nieuprawnione, zwłaszcza małoletnie.

Przepisy kodeksu drogowego nie dopuszczają wydawania prawa jazdy, a tym samym kierowania ciągnikami i motocyklami, osobom poniżej 16. roku życia, a samochodami osobowymi i dostawczymi – osobom poniżej 18. roku życia. Zezwalanie na obsługę pojazdów mechanicznych z własnym napędem osobom, które nie powinny tego wykonywać, może mieć tragiczny finał. Zdarzają się również przypadki nierozważnego postępowania rodziców, którzy pozostawiają ciągnik lub samochód niezabezpieczony przed możliwością uruchomienia go przez małe dzieci.

Z opisu wypadków wynika, że najczęstszymi przyczynami tych zdarzeń są:

• nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego przez rolników, w tym niedostosowanie prędkości jazdy do warunków panujących na drodze
• naruszenie przepisów ruchu drogowego przez innych użytkowników dróg (potrącenia pieszych, rowerzystów, doprowadzenie do kolizji przez kierującego innym pojazdem)
• niezachowanie należytej ostrożności podczas manewrowania pojazdem, przyciśnięcie ciągnikiem do agregowanej maszyny, zsunięcie się pojazdu ze skarpy lub przewrócenie do rowu
• ignorowanie zagrożeń, brak wyobraźni
• niewłaściwy sposób wykonywania pracy, np. jazda na zaczepie ciągnika
• niestosowanie zabezpieczeń przed samoczynnym staczaniem się środków transportu z pochyłości
• praca po spożyciu alkoholu
• zły stan techniczny pojazdu (środka transportu)
• nieznajomość lub nieprzestrzeganie instrukcji obsługi maszyn.

Śliskie produkty, np. ziemniaki, buraki czy marchew, w czasie transportu łatwo przemieszczają się pod własnym ciężarem, łatwo też spadają
z przyczepy. Jeśli na ładunku znajdują się ludzie, zdarza się, że spadają razem z nim. Do wchodzenia na przyczepę i schodzenia z niej można wykorzystać drabiny, które na czas transportu zawiesza się na burcie samochodu lub przyczepy.