Podstawowym założeniem doboru ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas jest zapewnienie wartości poziomu dźwięku A (L’A) pod ochronnikiem słuchu mniejszej niż wartość dopuszczalna (Ldop) dla danych warunków hałasowych:
L’_A < L_dop                         (1)

Wartość L_dop jest zależna od uwarunkowań prawnych danego kraju. W Polsce Ldop oznacza wartość 80 dB równoważnego poziomu dźwięku A dla 8 godzin (próg działania). Równoważny poziom dźwięku A dla 8 godzin odpowiada poziomowi ekspozycji na hałas odniesionemu do 8-godzinnego dobowego wymiaru pracy.

W zależności od rodzaju dostępnych danych pomiarowych wielkości hałasu na rozpatrywanych stanowiskach pracy należy wybrać odpowiednią metodę doboru ochronników słuchu. W jednym przypadku danymi pomiarowymi będą wartości poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych (w przypadku hałasów nieustalonych wartości równoważnych poziomów ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych), w innych wartości poziomów dźwięku C i A.

Metody doboru ochronników słuchu opierają się na średnich wartościach tłumienia dźwięku, mierzonych zgodnie z PN-EN 24869-1 [8] i nie biorą pod uwagę żadnych specyficznych cech określonej osoby. Dlatego też należy pamiętać, że uzyskane wyniki są prawidłowe przy określonym poziomie ochrony x (%). Najczęściej przyjmuje się poziom ochrony równy 84 %. Oznacza to, że w 84 % sytuacji, w których rozpatrywany ochronnik słuchu jest prawidłowo stosowany przez różne osoby w określonym hałasie, wartość poziomu dźwięku A pod ochronnikiem słuchu będzie równa lub mniejsza od wartości obliczonej.

Doboru ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas na stanowisku pracy możemy dokonywać metodą dokładną pasm oktawowych lub metodami przybliżonymi: tzw. metodą HML lub SNR..

Aby zastosować metodę dokładną niezbędna jest znajomość wartości średniego tłumienia dźwięku oraz odchylenia standardowego tłumienia ochronników słuchu oraz: poziomów ciśnień akustycznych w pasmach oktawowych hałasu (w przypadku hałasu nieustalonego równoważnych poziomów ciśnienia akustycznych).

Metoda HML opiera się na znajomości poziomów dźwięku C i A hałasu na stanowisku pracy oraz znajomości wartości parametrów ochronnych: H, M, L ochronnika słuchu (H – tłumienie hałasu wysokoczęstotliwościowego, M – tłumienie hałasu średnioczęstoliwościowego, L – tłumienie hałasu niskoczęstotliwościowego). Ich wartości określają odpowiednio o ile obniży się poziom dźwięku A przy błonie bębenkowej ucha po zastosowaniu ochronnika słuchu w przypadku hałasu :

wysokoczęstotliwościowego H, dla którego Lc-La = -2 dB, średnioczęstotliwościowego M, dla którego Lc-La = 2 dB, niskoczęstotliwościowego L, dla którego Lc-La =10 dB.

Metoda SNR bazuje na znajomości wartości parametru SNR (jednoliczbowej oceny tłumienia) ochronnika oraz zmierzonych wartościach poziomu dźwięku C hałasu na stanowisku pracy..

Szczegółowy sposób szacowania poziomu dźwięku A pod ochronnikami za pomocą wymienionych metod podany jest w normie PN-EN ISO 4869-2 [9].    

Literatura

1. Engel Z.: Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
2. Warunki pracy w 2006 R., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2007
3. Engel Z., Piechowicz J., Pleban D., Stryczniewicz L., Minimalizacja przemysłowych zagrożeń wibroakustycznych – Poradnik, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2005
4. Norma PN-EN 352-1:2005 Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 1: Nauszniki przeciwhałasowe
5. Norma PN-EN 352-2:2005 Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 2: Wkładki przeciwhałasowe
6. Norma PN-EN 352-3:2005 Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 3: Nauszniki przeciwhałasowe mocowane do przemysłowego hełmu ochronnego.
7. Norma PN-EN 458:2006 Ochronniki słuchu. Zalecenia dotyczące doboru, użytkowania, konserwacji codziennej i okresowej. Dokument przewodni
8. Norma PN-EN 24869-1:1999 Akustyka. Ochronniki słuchu. Metoda subiektywna pomiaru tłumienia dźwięku
9. Norma PN-EN ISO 4869-2:2002 Akustyka. Ochronniki słuchu. Część 2: Szacowanie efektywnych poziomów dźwięku A pod ochronnikami słuchu
10. Norma PN-EN 24869-3:2001 Akustyka. Ochronniki słuchu. Część 3: Uproszczona metoda pomiaru tłumienia wtrącenia nauszników przeciwhałasowych do kontroli jakości
11. Norma PN-N-01307:1994 Hałas. Dopuszczalne wartości  hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów