CZTEROCHLOREK WEGLA CCI4 0010
(TETRACHLOREK WEGLA)
1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa i synonimy:
polskie: czterochlorek wegla, czterochlorometan, tetrachlorometan, tetrachlorek wegla, tetra
angielskie: carbontetrachloride, methanetetrachloride, perchloromethane,
tetrachloromethane
niemieckie: Tetrachlorkohlenstoff, Kohlenstofftetrachlorid, Tetrachlormethan,
Chlorkohlenstoff
francuskie: tetrachlorure de carbone, tetrachloromethane
rosyjskie: четырёххлористый углерод, тетрахлорометан, перхлорометан, фреон-10
Nazwa wg IUPAC: tetrachloromethane
Wzor chemiczny: CCI4
2. SKLAD I INFORMACJA O SKLADNIKACH
Czterochlorek wegla – substancja podstawowa
Klasyfikacja substancji: T, N, Rakotw. Kat. 3; R: 40-23/24/25-48/23-52-53-59
Numer CAS: 56-23-5
Numer UN (ONZ): 1846
Numer RTECS: FG4900000
Numer indeksowy: 602-008-00-5
Numer WE (EINECS): 200-262-8
3. IDENTYFIKACJA ZAGROZEN
Substancja toksyczna oraz niebezpieczna dla srodowiska. Ograniczone dowody dzialania rakotworczego. Dziala toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skora i po polknieciu. Dziala toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza powazne zagrozenie zdrowia w nastepstwie dlugotrwalego narazenia. Dziala szkodliwie na organizmy wodne; moze powodowac dlugo utrzymujace sie niekorzystne zmiany w srodowisku wodnym. Stwarza zagrozenie dla warstwy ozonowej.
4. PIERWSZA POMOC
Niezbedne leki: tlen, parafina plynna.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzic zatrutego z miejsca narazenia. Zapewnic spokoj w pozycji dowolnej. Podawac tlen do oddychania, najlepiej przez maske. Wezwac lekarza.
Pomoc lekarska
Bole i zawroty glowy w efekcie narazenia uzasadniaja transport do szpitala karetka PR pod nadzorem lekarza ze wzgledu na ryzyko stopniowego nasilania objawow zatrucia.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyniesc zatrutego z miejsca narazenia. Ulozyc w pozycji bocznej ustalonej. Usunac z jamy ustnej protezy i inne ruchome ciala obce. Odessac przez cewnik strzykawka wydzieline z nosa i jamy ustnej. Jezeli zatruty oddycha, podac tlen przez maske. Jezeli nie oddycha, zastosowac sztuczne oddychanie metoda usta-usta albo aparatem typu AMBU. Zalozyc stala droge dozylna (pielegniarka). Natychmiast wezwac lekarza.
Pomoc lekarska
Nagla utrata przytomnosci moze miec inna przyczyne, poza zatruciem czterochlorkiem wegla. Przy zaburzeniach oddychania zaintubowac, stosowac sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU. Kontrolowac akcje serca (EKG). Nie podawac adrenaliny i innych amin katecholowych. Transport do szpitala karetka reanimacyjna PR.
SKAZENIE SKORY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjac odziez, zmyc skore duza iloscia biezacej letniej wody (z mydlem, jezeli nie ma zmian).
Pomoc lekarska
Oblanie duzej powierzchni skory uzasadnia transport do szpitala ze wzgledu na ryzyko wystapienia objawow zatrucia.
SKAZENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Przemywac duza iloscia chlodnej wody okolo 15 minut. Poszkodowany moze sam wykonac plukanie oczu. Unikac silnego strumienia wody ze wzgledu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogowki.
Pomoc lekarska
Zapewnic pilna konsultacje okulistyczna.
ZATRUCIE DROGA POKARMOWA
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Natychmiast po polknieciu (w ciagu 5 minut) poszkodowany powinien sam wywolac wymioty. Pozniej nie prowokowac wymiotow. Podac do wypicia 150 ml plynnej parafiny. Nie podawac mleka, tluszczow i alkoholu. Wezwac lekarza
Pomoc lekarska
Transport do szpitala karetka reanimacyjna PR ze wzgledu na ryzyko nasilania sie objawow zatrucia.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Postepowanie jak w zatruciu inhalacyjnym
Pomoc lekarska
Postepowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
5. POSTEPOWANIE W PRZYPADKU POZARU
Kod HAZCHEM: 2Z
Szczegolne zagrozenia
Toksyczna, niepalna ciecz. Pary sa ciezsze od powietrza, gromadza sie przy powierzchni ziemi i w dolnych czesciach pomieszczen. Pary dzialaja flegmatyzujaco na wybuchowosc wielu mieszanin palnych gazow lub par z powietrzem. Zbiorniki narazone na dzialanie ognia lub wysokiej temperatury moga eksplodowac.
Zalecenia ogolne
Zawiadomic otoczenie o awarii.
Usunac z obszaru zagrozenia wszystkie osoby niebiorace udzialu w likwidowaniu awarii.
Wezwac Panstwowa Straz Pozarna i Policje Panstwowa.
Pozar: niepalna ciecz.
Zbiorniki narazone na dzialanie ognia lub wysokiej temperatury chlodzic woda; jesli to mozliwe, usunac je z obszaru zagrozenia.
Nie dopuscic do przedostania sie sciekow po gaszeniu pozaru do kanalizacji i wod.
Specjalne wyposazenie ochronne
Nalozyc odziez ochronna z materialow powlekanych i aparat izolujacy drogi oddechowe.
Uwaga: produkty rozkladu sa silnie toksyczne.
6. POSTEPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO SRODOWISKA
Zalecenia ogolne
Jak podano w punkcie 5.
Wyciek
Zabezpieczyc studzienki sciekowe; unikac bezposredniego kontaktu z uwalniajaca sie substancja; usunac zrodla zaplonu; jesli to mozliwe, zlikwidowac wyciek (zamknac doplyw cieczy, uszczelnic, uszkodzone opakowanie umiescic w opakowaniu ochronnym); w razie duzego wycieku miejsce gromadzenia sie cieczy obwalowac, pary rozpraszac rozproszonym strumieniem wody, zebrana ciecz odpompowac; male ilosci rozlanej cieczy przysypac materialem chlonnym, zebrac do zamykanego pojemnika; zanieczyszczona powierzchnie splukac woda.
7. POSTEPOWANIE Z SUBSTANCJA I JEJ MAGAZYNOWANIE
Postepowanie z substancja: podczas stosowania nie jesc, nie pic, unikac kontaktu z ciecza, unikac wdychania par, przestrzegac zasad higieny osobistej, stosowac srodki ochrony indywidualnej (jak podano w punkcie 8), pracowac w dobrze wentylowanych pomieszczeniach; unikac dzialania na substancje wysokiej temperatury i ognia.
Magazynowanie: przechowywac w oryginalnych, wlasciwie oznakowanych, szczelnie zamknietych opakowaniach, w chlodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym; z nienasiakliwa, szczelna i gladka podloga; z wewnetrzna instalacja wodociagowa.
Przechowywac z dala od zrodel ciepla. Chronic przed dzialaniem swiatla.
8. KONTROLA NARAZENIA I SRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Wymagania dotyczace wentylacji
Niezbedna wentylacja miejscowa wywiewna, usuwajaca pary z miejsc ich emisji, oraz wentylacja ogolna pomieszczenia. Otwory zasysajace wentylacji miejscowej przy plaszczyznie roboczej lub ponizej. Wywiewniki wentylacji ogolnej w gornej czesci pomieszczenia oraz przy podlodze.
Najwyzsze dopuszczalne stezenia
| NDS | 20 mg/m3 (tetrachlorek wegla) |
| NDSCh | 100 mg/m3 |
| NDSP | nieustalone |
Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-75/Z-04074 ark. 01 Ochrona czystosci powietrza. Badania zawartosci czterochlorku wegla Oznaczanie czterochlorku wegla na stanowiskach pracy metoda kolorymetryczna.
PN-77/Z-04074 ark. 02 Ochrona czystosci powietrza. Badania zawartosci czterochlorku wegla. Oznaczanie czterochlorku wegla na stanowiskach pracy metoda chromatografii gazowej.
Wymagania dotyczace srodkow ochrony indywidualnej
Gdy stezenie substancji jest ustalone i znane, doboru srodkow ochrony indywidualnej nalezy dokonywac z uwzglednieniem stezenia substancji wystepujacego na danym stanowisku pracy, czasu narazenia, czynnosci wykonywanych przez pracownika oraz zalecen podanych przez producenta srodkow ochrony indywidualnej.
Stosowac odziez ochronna wykonana z materialow powlekanych (np. vitonem); rekawice ochronne (np. z polialkoholu winylowego); gogle chroniace przed kroplami cieczy (w przypadku skompletowania z polmaska); sprzet ochronny ukladu oddechowego: maska lub polmaska skompletowana z pochlaniaczem typu A. W przypadku niedoboru tlenu (stezenie ponizej 17% obj.) lub gdy stezenie zwiazku przekracza 1% obj. stosowac autonomiczny lub stacjonarny sprzet izolujacy.
W strefie zagrozonej wybuchem stosowac odziez, rekawice i obuwie w wersji antyelektrostatycznej.
W sytuacji awaryjnej lub jezeli stezenie substancji na stanowisku nie jest znane, stosowac srodki ochrony indywidualnej izolujace organizm (kombinezon gazoszczelny skompletowany z izolujacym sprzetem ochrony ukladu oddechowego).
9. WLASCIWOSCI FIZYKOCHEMICZNE
Wlasciwosci podstawowe
| Masa czasteczkowa: | 153,8 |
| Stan skupienia w temp. 20?C: | ciecz |
| Barwa: | bezbarwna |
| Zapach: | slodkawy |
| Temperatura topnienia: | -22,95?C |
| Temperatura wrzenia: | 76,8?C |
| Gestosc w temp. 20?C: | 1,59 g/cm3 |
| Gestosc par wzgledem powietrza: | 5,3 |
| Preznosc par: | |
| - w temp. 20?C: | 119,4 hPa |
| - w temp. 50?C: | 411,9 hPa |
| Stezenie pary nasyconej: | |
| - w temp. 20?C: | 757 g/m3 |
| - w temp. 30?C: | 1115 g/m3 |
| Rozpuszczalnosc w wodzie w temp. 20?C: | 0,08% wag. |
| Rozpuszczalnosc w innych rozpuszczalnikach: | rozpuszcza sie w alkoholu etylowym, eterze etylowym, chloroformie, benzenie, solwent-nafcie. |
Wlasciwosci dodatkowe
| Temperatura krytyczna: | 283,15?C |
| Cisnienie krytyczne: | 4,55 MPa |
| Wspolczynnik zalamania swiatla w temp. 20?C: | 1,4607 |
| Lepkosc w temp. 20?C: | 0,969 mPa•s |
| Cieplo wlasciwe w temp. 25?C: | 0,865 J/(g•K) |
| Cieplo parowania: | |
| - w temp. wrzenia: | 194,94 J/g |
| - w temp. 25?C: | 210,86 J/g |
| Cieplo spalania: | -1,01 kJ/g |
| Wspolczynnik podzialu oktanol/woda (log Pow): | 2,64 |
10. STABILNOSC I REAKTYWNOSC
Stabilnosc: w normalnych warunkach substancja stabilna.
Rozklada sie pod wplywem swiatla w normalnej temperaturze.
Rozklad termiczny w temperaturze ok. 400?C przebiega powoli, natomiast w temperaturze 900 ? 1300?C jest intensywny.
Ogrzanie mieszaniny par z powietrzem do temperatury ok. 335?C w obecnosci zelaza prowadzi do powstania znacznych ilosci fosgenu.
Warunki, jakich nalezy unikac: wysoka temperatura, dzialanie swiatla, dzialanie wody/wilgoci – w temperaturze ok. 250?C powstaje dwutlenek wegla i chlorowodor, a przy malych ilosciach wilgoci – fosgen.
Materialy, jakich nalezy unikac: suchy CCI4 nie dziala na wiekszosc metali konstrukcyjnych, powoli reaguje z miedzia i olowiem. W obecnosci wilgoci dziala korodujaco na metale.
Gwaltownie lub wybuchowo reaguje z pylem glinu, pylem cynku, pylem berylu, borem, sodem, potasem, stopami sodu, stopami potasu, trojchlorkiem trojetylodwuglinu, krzemkiem wapnia, trojfluorkiem chloru, dziesiecioborowodorem, etylenem, czterotlenkiem azotu, fluorem, boranami, dimetylofosfamidem w obecnosci zelaza.
Niebezpieczne produkty spalania/rozkladu: w srodowisku ognia lub wysokiej temperatury ulega rozkladowi z wydzieleniem silnie toksycznych produktow: chloru, chlorowodoru, fosgenu.
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Klasa toksycznosci
Substancja toksyczna, rakotworcza (kat. 3) oraz niebezpieczna dla srodowiska wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazach czynnikow rakotworczych i prawdopodobnie rakotworczych dla ludzi (wg rozporzadzenia MZiOS z 11 wrzesnia 1996 r.).
Substancja przypuszczalnie rakotworcza dla ludzi wg IARC (grupa 2B).
Stezenia oraz dawki smiertelne i toksyczne
Prog wyczuwalnosci zapachu – 64 mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) – 2800 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) – 51200 mg/m3 (4 h)
LD50 (szczur, skora) – 5070 mg/kg
LDL0(czlowiek, doustnie) – 43 mg/kg
LCL0 (czlowiek, inhalacja) – 6400 mg/m3
Dzialanie toksyczne i inne szkodliwe dzialanie biologiczne na ustroj czlowieka: substancja toksyczna, dziala depresyjnie na osrodkowy uklad nerwowy; substancja hepatotoksyczna i nefrotoksyczna, drazniaca.
Drogi wchlaniania: przez drogi oddechowe, skore, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: pary w stezeniach nieco przekraczajacych dopuszczalne powoduja bole i zawroty glowy, mdlosci po paru godzinach narazenia; w wyzszych stezeniach wywoluja podraznienie blony sluzowej oczu, nosa, gardla, bol i zawroty glowy, zaburzenia rownowagi, mdlosci, wymioty, sennosc, zaburzenia swiadomosci. Stezenie smiertelne dla czlowieka szacuje sie na 6 g/m3. Nastepstwem ostrego zatrucia – niezaleznie od nasilenia objawow narkotycznych – jest uszkodzenie watroby z zoltaczka oraz nerek z ich niewydolnoscia. Skazenie skory powoduje jej zaczerwienienie, bol. Oblanie duzej powierzchni skory zagraza zatruciem z objawami jak w zatruciu inhalacyjnym. Skazenie oczu cieklym czterochlorkiem wegla powoduje bol, lzawienie oczu, zaczerwienienie spojowek, z ryzykiem uszkodzenia rogowki. Droga pokarmowa wywoluje mdlosci, wymioty, bol brzucha, biegunke, martwice watroby z zoltaczka i spiaczka watrobowa oraz uszkodzenie nerek z ich niewydolnoscia, zaburzenia rytmu serca. Smierc nastepuje po paru dobach. Dawka smiertelna wynosi 3-10 ml.
Objawy zatrucia przewleklego: bole i zawroty glowy. Przewlekle zapalenie skory.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Dopuszczalne/alarmowe poziomy substancji w powietrzu: nieustalone
Dopuszczalne zanieczyszczenie srodladowych wod powierzchniowych: nieustalone
Dopuszczalne zanieczyszczenie w sciekach wprowadzanych do wod i ziemi: nieustalone
Stezenia toksyczne dla organizmow zwierzecych i roslinnych:
Dane do klasyfikacji
Toksycznosc ostra (LC50/96 h) dla ryb Lepomis macrochirus – 125 mg/l
Toksycznosc ostra (EC50/48 h) dla skorupiakow – brak danych
Hamowanie wzrostu glonow (IC50/72 h) – brak danych
Hamowanie wzrostu kolonii bakterii – brak danych
Inne dane
Graniczne stezenie toksyczne dla:
– dla ryb Leuciscus idus melanotus – 5 mg/l (LC0/48 h)
– skorupiakow Daphnia magna – 0,9 mg/l (EC0/24 h)
– bakterii: Pseudomonas putida – 30 mg/l
Microcystis aeruginosa – 105 mg/l
– glonow Scenedesmus quadricauda – 600 mg/l
– pierwotniakow Entosiphon sulcatum – 770 mg/l
Stezenie smiertelne dla:
– ryb Leuciscus idus melanotus – 13 mg/l (LC50/48 h), 33 mg/l (LC100/48 h)
– skorupiakow Daphnia magna – 28 mg/l (EC50/24 h), 159 mg/l (EC100/24 h)
Stezenie nie wplywajace na procesy biologicznego oczyszczania – 50 mg/l
Granica szkodliwosci dla fermentacji beztlenowej – 180 mg/l
13. POSTEPOWANIE Z ODPADAMI
Klasyfikacja odpadu: odpowiednia do miejsca wytworzenia na podstawie kryteriow zawartych w obowiazujacych przepisach.
Postepowanie z odpadem
Nie usuwac do kanalizacji. Nie skladowac na wysypiskach komunalnych. Rozwazyc mozliwosc wykorzystania. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzac zgodnie z obowiazujacymi przepisami.
Zalecany sposob unieszkodliwiania odpadu: przeksztalcenie termiczne lub fizykochemiczne.
Niewielkie ilosci czterochlorku wegla mozna hydrolizowac w podwyzszonej temperaturze za pomoca 20-procentowego roztworu wodorotlenku sodu.
Duze ilosci czterochlorku wegla nalezy niszczyc przez spalanie w specjalnym piecu, po zmieszaniu z palnymi rozpuszczalnikami.
Postepowanie z oproznionymi opakowaniami
Opakowania jednorazowego uzytku przekazac do upowaznionego odbiorcy odpadow. Odzysk (recykling) lub unieszkodliwianie przeprowadzac zgodnie z obowiazujacymi przepisami.
Opakowania wielokrotnego uzytku, jesli to konieczne po uprzednim oczyszczeniu, moga byc dalej stosowane.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Substancja podlega przepisom dotyczacym przewozu towarow niebezpiecznych.
| Numer rozpoznawczy materialu UN(ONZ): | 1846 |
| Prawidlowa nazwa przewozowa: | CZTEROCHLOREK WEGLA |
| Klasa: | 6.1 |
| Kod klasyfikacyjny: | T1 |
| Grupa pakowania: | II |
| Instrukcje pakowania: | P001, IBC02 |
| Numer rozpoznawczy zagrozenia: | 60 |
| Oznakowanie sztuk przesylki: | "UN 1846", nr 6.1 |
Oznakowanie srodkow transportu:
pojazdy samochodowe:
wagony:nr 6.1
cysterny: nr 6.1 | |
15. INFORMACJE DOTYCZACE PRZEPISOW PRAWNYCH
Oznakowanie opakowania
Identyfikacja: czterochlorek wegla
Numer WE (EINECS): 200-262-8 Oznakowanie WE
Znaki ostrzegawcze:
Produkt toksyczny 
Produkt niebezpieczny dla srodowiska
Zwroty wskazujace rodzaj zagrozenia (R):
23/24/25 – dziala toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skora i po polknieciu
40 – ograniczone dowody dzialania rakotworczego
48/23 – dziala toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza powazne zagrozenie zdrowia w nastepstwie dlugotrwalego narazenia
52/53 – dziala szkodliwie na organizmy wodne; moze powodowac dlugo utrzymujace sie niekorzystne zmiany w srodowisku wodnym
59 – stwarza zagrozenie dla warstwy ozonowej
Zwroty okreslajace warunki bezpiecznego stosowania (S):
1/2 – przechowywac pod zamknieciem i chronic przed dziecmi
23 – nie wdychac par
36/37 – nosic odpowiednia odziez ochronna i odpowiednie rekawice ochronne
45 – w przypadku awarii lub jezeli zle sie poczujesz, niezwlocznie zasiegnij porady lekarza – jezeli to mozliwe, pokaz etykiete
59 – przestrzegac wskazowek producenta lub dostawcy dotyczacych odzysku lub wtornego wykorzystania
61 – unikac zrzutow do srodowiska. Postepowac zgodnie z instrukcja lub karta charakterystyki
Przepisy krajowe
Jak podano w zalaczniku 6.
16. INNE INFORMACJE
| Numer rejestracyjny: | 0010 |
| Data opracowania karty: | 15.10.1993 r. |
| Data aktualizacji karty: | 2004 r. |
Jednostka zatwierdzajaca: | Rada Programowa |
