Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. |


Baza informacji o właściwościach niebezpiecznych substancji chemicznych - przykłady

n-HEPTAN      C7H16      0098

(HEPTAN)

1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa i synonimy:
polskie: n-heptan, heptan
angielskie: n-heptane, dipropyl methane
niemieckie: n-Heptan, n-Dipropylmethan
francuskie: n-heptane
rosyjskie: н-гептан

Nazwa wg IUPAC: n-heptane
Wzór chemiczny: CH3(CH2)5CH3

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

n-Heptan – substancja podstawowa

Klasyfikacja substancji: F; R11
Xn; R65
Xi; R38
R67
N; R50-53
  
Numer CAS:142-82-5
Numer UN (ONZ)1206
Numer RTECSMI7700000
Numer indeksowy:601-008-00-2
Numer WE (EINECS):205-563-8

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja wysoce łatwo palna, szkodliwa, drażniąca i niebezpieczna dla środowiska. Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Działa drażniąco na skórę. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.

4. PIERWSZA POMOC

Niezbędne leki: tlen, parafina płynna, diazepam (np. relanium w amp. po 10 mg).
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.

ZATRUCIE INHALACYJNE

Przytomny

Pierwsza pomoc przedlekarska

Wyprowadzić poszkodowanego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w pozycji dowolnej. Podawać tlen do oddychania. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska

Postępowanie objawowe. Transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.

Nieprzytomny

Pierwsza pomoc przedlekarska

Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska

W przypadku zaburzeń oddychania zaintubować, prowadzić sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU, z podawaniem tlenu. Kontrolować akcję serca (EKG). W przypadku znacznego pobudzenia można podać dożylnie relanium. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.

SKAŻENIE SKÓRY

Pierwsza pomoc przedlekarska

Zdjąć odzież, myć skórę dużą ilością letniej bieżącej wody z mydłem. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska

Transport do szpitala zależnie od wskazań lekarskich, wynikających z ewentualnego ryzyka zatrucia parami przez drogi oddechowe.

SKAŻENIE OCZU

Pierwsza pomoc przedlekarska

Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej, około 15 minut.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska

Zapewnić konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami okulisty.

ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ

Przytomny

Pomoc przedlekarska

Postępowanie objawowe. Transport do szpitala w pozycji siedzącej pochylonej (ze względu na ryzyko wymiotów) karetką PR pod nadzorem lekarza.

Nieprzytomny

Pierwsza pomoc przedlekarska

Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

Pomoc lekarska

Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Klasa temperaturowa: T3
Grupa wybuchowości: IIA

Kod HAZCHEM: 3E

Szczególne zagrożenia
Wysoce łatwo palna, szkodliwa i drażniąca ciecz. Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych częściach pomieszczeń.

Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o awarii.
Usunąć z otoczenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidowaniu awarii; w razie potrzeby zarządzić ewakuację.
Wezwać Państwową Straż Pożarną i Policję Państwową.

Pożar
Środki gaśnicze: dwutlenek węgla, proszki gaśnicze, piany średnie lub ciężkie, woda – prądy rozproszone. Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy.
Mały pożar: gasić gaśnicą proszkową lub śniegową (dwutlenek węgla).
Duży pożar: palące się zbiorniki lub rozlewiska gasić pianą lub prądami wodnymi rozproszonymi. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą z bezpiecznej odległości; jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia.
Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i wód.

Specjalne wyposażenie ochronne
Nałożyć odzież ochronną i aparat izolujący drogi oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne
Jak podano w punkcie 5.

Wyciek
Uwaga: obszar zagrożony wybuchem.
Usunąć źródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących); pary rozcieńczać prądami wodnymi rozproszonymi; zabezpieczyć kratki i studzienki ściekowe; unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją; jeśli to możliwe zlikwidować wyciek (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić, uszkodzone opakowania umieścić w szczelnym opakowaniu ochronnym); w razie dużego wycieku miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebraną ciecz odpompować; małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać do zamykanego pojemnika; zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Wymagania dotyczące wentylacji
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna, usuwająca pary z miejsc ich emisji,  oraz wentylacja ogólna pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji miejscowej  przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki wentylacji ogólnej w górnej  części pomieszczenia oraz przy podłodze. Instalacje wentylacyjne muszą odpowiadać  warunkom ustalonym ze względu na niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu.

Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść,   nie pić, nie palić tytoniu, unikać kontaktu z cieczą, unikać wdychania par,   przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej   (jak podano w punkcie 8), pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach,   nie używać iskrzących narzędzi; unikać wyładowań elektrostatycznych; unikać   działania na substancję otwartego ognia i wysokiej temperatury.

Magazynowanie: przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym, wyposażonym w instalację elektryczną i wentylacyjną w wykonaniu przeciwwybuchowym, z wykładziną podłogową elektroprzewodzącą.
Przechowywać z dala od źródeł ciepła i zapłonu oraz utleniaczy.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Najwyższe dopuszczalne stężenia

NDS1200 mg/m3 (heptan)
NDSCh 2000 mg/m3
NDSP nieustalone

WE-IOELV 2085 mg/m3
WE-STEL nieustalone

Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
Mańkowska W.: n-Heptan. Metody oznaczania wybranych substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1994.

Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym
 DSB – nieustalone

Wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej
Gdy stężenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej  należy dokonywać z uwzględnieniem stężenia substancji występującego na danym  stanowisku pracy, czasu narażenia, czynności wykonywanych przez pracownika  oraz zaleceń podanych przez producenta środka ochrony indywidualnej.
Stosować odzież ochronną wykonaną z materiałów powlekanych (np. vitonem); rękawiceochronne powlekane (np. vitonem, nitrylem lub neoprenem); obuwie ochronne całotworzywowelub całogumowe; gogle chroniące przed kroplami cieczy (w przypadku skompletowaniaz półmaską); sprzęt ochrony układu oddechowego: półmaskę lub maskę skompletowanąz pochłaniaczem A. Klasę pochłaniacza należy dobierać w zależności od stężeniaobjętościowego związku: do 0,1% obj. – A1; 0,1 ÷ 0,5% obj. – A2; 0,5 ÷ 1% obj.– A3. W razie niedoboru tlenu (stężenie poniżej 17% obj.) lub gdy stężenie związkuprzekracza 1% obj., stosować autonomiczny lub stacjonarny sprzęt izolujący.
W strefie zagrożonej wybuchem stosować odzież, rękawice i obuwie w wersji antyelektrostatycznej.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stężenie substancji na stanowisku nie jest znane,stosować środki ochrony indywidualnej izolujące organizm (kombinezon gazoszczelnyskompletowany z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

Właściwości podstawowe

Masa cząsteczkowa:100,2
Stan skupienia w temp. 20°C:ciecz
Barwa:bezbarwna
Zapach:podobny do zapachu benzyny
Temperatura topnienia:-90,6°C
Temperatura wrzenia: 98,4°C
Temperatura zapłonu:-4°C
Temperatura samozapłonu:223°C
Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:
- dolna: 1,1% obj.
- górna:6,7% obj.
Stężenie stechiometryczne: 1,87% obj.
Minimalna energia zapłonu:0,24 mJ
Gęstość w temp. 20°C:0,68 g/cm3
Gęstość par względem powietrza:3,46
Prężność par: 
- w temp. 20°C:48 hPa
- w temp. 30°C:78 hPa
Stężenie pary nasyconej: 
- w temp. 20°C:197 g/m3
- w temp. 30°C:310 g/m3
Rozpuszczalność w wodzie w temp. 25°C:0,0003% wag.
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach:rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym, acetonie, chloroformie, eterze naftowym.

Właściwości dodatkowe

Temperatura krytyczna:267°C
Ciśnienie krytyczne:2,74 MPa
Współczynnik załamania światła w temp. 20°C:1,3876
Lepkość w temp. 20°C:0,42 m Pa•s
Ciepło właściwe:1,66 J/(g•K)
Ciepło parowania: 
- w temp. wrzenia:316,6 J/g
- w temp. 25°C:365,0 J/g
Ciepło spalania:-48,1 kJ/g

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność: w normalnych warunkach substancja stabilna.

Warunki, jakich należy unikać: źródła zapłonu, wysoka temperatura.

Materiały, jakich należy unikać: silne utleniacze.

Niebezpieczne produkty spalania/rozkładu: w środowisku pożaru wydzielają się tlenki węgla.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Klasa toksyczności
Substancja wysoce łatwo palna, szkodliwa, drażniąca i niebezpieczna dla środowiska  wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczymlub mutagennym.
Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego dla ludzi przez IARC.

Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu – 200-900 mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) – brak danych
LC50 (szczur, inhalacja) – 103000 mg/m3 (4 h)
LD50 (królik, szczur, skóra) – brak danych
TCL0 (człowiek, inhalacja) – 4100 mg/m3 (6 min)

Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja szkodliwa, drażniąca, działa depresyjnie (narkotycznie) na ośrodkowy układ nerwowy.

Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, przewód pokarmowy, prawdopodobnie skóra.

Objawy zatrucia ostrego: w postaci pary może wywołać niewielkie podrażnienie oczu. W stężeniu powyżej 4000 mg/m3 po paru minutach mogą wystąpić zawroty głowy, zaburzenia równowagi (chodu), nieskoordynowane ruchy; następnie mdłości, uczucie duszenia się, halucynacje, senność, utrata przytomności, zaburzenia rytmu serca.
Skażenie skóry ciekłą substancją może wywołać zaczerwienienie skóry, rzadko oparzenie chemiczne.
Skażenie oczu ciekłą substancją może wywołać ból i zaczerwienienie spojówek.
Drogą pokarmową wywołuje mdłości, wymioty z ryzykiem zachłyśnięcia się, które może spowodować aspirację do dróg oddechowych, co prowadzi do zapalenia płuc lub obrzęku płuc.
Objawy zatrucia przewlekłego: przewlekłe zapalenie skóry w następstwie powtarzanego kontaktu skóry z ciekłą substancją.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Dopuszczalne/alarmowe poziomy substancji w powietrzu: nieustalone

Wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach wód powierzchniowych:  nieustalone

Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych  ścieków przemysłowych: nieustalone

Dopuszczalne masy niektórych substancji szczególnie szkodliwych, które  mogą być odprowadzane w oczyszczonych ściekach przemysłowych: nieustalone

Stężenia toksyczne dla wodnych organizmów zwierzęcych i roślinnych:

Dane do klasyfikacji
Toksyczność ostra (LC50/96 h) dla ryb – brak danych
Toksyczność ostra (EC50/48 h) dla skorupiaków – brak danych
Hamowanie wzrostu glonów (IC50/72 h) – brak danych
Hamowanie wzrostu kolonii bakterii – brak danych

Inne dane
Graniczne stężenie toksyczne dla ryb Leuciscus idus melanotus – 1370 mg/l
Stężenie śmiertelne dla ryb Leuciscus idus melanotus – 3420 mg/l
Stężenie toksyczne dla glonów Scenedesmus quadricauda > 200 mg/l
Toksyczność ostra (LC50) dla ryb Leuciscus idus melanotus – 2940 mg/l
Toksyczność ostra (LC50) dla skorupiaków Daphnia magna > 50 mg/l

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Klasyfikacja odpadu: odpowiednia do miejsca wytworzenia na podstawie kryteriów zawartych w obowiązujących przepisach.

Postępowanie z odpadem
Nie usuwać do kanalizacji. Nie składować na wysypiskach komunalnych. Rozważyć możliwość wykorzystania. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zalecany sposób unieszkodliwiania odpadu: przekształcenie termiczne.

Postępowanie z opróżnionymi opakowaniami
Opakowania jednorazowego użytku przekazać do upoważnionego odbiorcy odpadów. Odzysk (recykling) lub unieszkodliwianie przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Opakowania wielokrotnego użytku, jeśli to konieczne po uprzednim oczyszczeniu, mogą być dalej stosowane.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych.

Numer rozpoznawczy materiału UN(ONZ):1206
Prawidłowa nazwa przewozowa:HEPTANY (n-HEPTAN)
Klasa:3
Kod klasyfikacyjny:F1
Grupa pakowania:II
Instrukcje pakowania:P001, IBC02, R001
Numer rozpoznawczy zagrożenia:33
Oznakowanie sztuk przesyłki:"UN 1206",
Oznakowanie środków transportu:
pojazdy samochodowe:
wagony:
cysterny:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Oznakowanie opakowania

Identyfikacja: n-heptan

Numer WE (EINECS): 205-563-8                         Oznakowanie WE

Znaki ostrzegawcze:

Produkt wysoce łatwo palny(F) Produkt  szkodliwy(Xn)

Produkt niebezpieczny dla środowiska(N)

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (R):
Zamieszczanie zwrotu R11 nie jest wymagane, ponieważ powtarza on znaczenie  znaku ostrzegawczego.
   R38 –działa drażniąco na skórę
   R50/53 –działa bardzo toksycznie na organizmy wodne;    może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym
   R65 –działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie    płuc w przypadku połknięcia
 R67 –pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty  głowy

Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania (S):
S2 – chronić przed dziećmi
S9 – przechowywać pojemnik w miejscu dobrze wentylowanym
S16 – nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu – niepalić tytoniu
S29 – nie wprowadzać do kanalizacji
S33 – zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniomelektrostatycznym
S60 – produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny
S61 – unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodniez instrukcją lub kartą charakterystyki
S62 – w razie połknięcia nie wywoływać wymiotów; niezwłoczniezasięgnąć porady lekarza i pokazać opakowanie lub etykietę

16. INNE INFORMACJE

Wykaz zwrotów R wskazujących rodzaj zagrożenia:
 R11 – Produkt wysoce łatwo palny.
 R38 – Działa drażniąco na skórę.
 R50 – Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
 R53 – Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku  wodnym.
 R65 – Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia.
 R67 – Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy.

Numer rejestracyjny:0098

Jednostka zatwierdzająca:

Rada Programowa


Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP