FTALAN DWUBUTYLU C16H22O4 0015
(FTALAN DIBUTYLU)
1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa i synonimy:
polskie: ftalan dwubutylu, ftalan dibutylu, ester dwubutylowy kwasu ftalowego, DBF
angielskie: dibutyl phthalate
niemieckie: Dibutylphthalat, Phthalsäuredibutylester
francuskie: phthalate de butyle
rosyjskie: фталеводибутиловыйэфир,дибутилфталат
Nazwa wg IUPAC: di-n-butyl phthalate
Wzór chemiczny: C6H4(COOC4H9)2
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Ftalan dibutylu – substancja podstawowa
| Klasyfikacja substancji: | | T; R61-62
N; R50 |
| | |
| Numer CAS: | 84-74-2 |
| Numer UN (ONZ) | 3082 (numer ogólny dla materiałów zagrażających środowisku, ciekłych,i.n.o.) |
| Numer RTECS | TI0875000 |
| Numer indeksowy: | – |
| Numer WE (EINECS): | 201-557-4 |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja palna, toksyczna, działająca na rozrodczość, niebezpieczna dla środowiska. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Możliwe ryzyko upośledzenia płodności. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
4. PIERWSZA POMOC
Niezbędne leki: tlen, pyralgina do podawania pozajelitowego, parafina płynna.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w dowolnej pozycji. Jeżeli poszkodowany ma uczucie duszności, należy podać tlen do wdychania.
Pomoc lekarska
Postępowanie w zależności od stanu poszkodowanego.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, obmyć skórę bieżącą ciepłą wodą z mydłem.
Pomoc lekarska
W razie wystąpienia zmian skórnych należy skierować do dermatologa
.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy 15 minut dużą ilością chłodnej wody (poszkodowany może sam płukać sobie oczy).
Pomoc lekarska
W razie bólu, pieczenia oczu – konsultacja okulistyczna.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska
Poszkodowany może sam wywołać u siebie wymioty. Podać do picia 150 ml parafiny.
Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe. W razie bólów brzucha należy podać pyralginę pozajelitowo. Wskazane skierowanie do konsultacji internistycznej ze względu na możliwość uszkodzenia nerek.
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Klasa temperaturowa: T2
Grupa wybuchowości: nie określona
Kod HAZCHEM: 2X
Szczególne zagrożenia
Palna, toksyczna ciecz. Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych częściach pomieszczeń.
Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o awarii.
Usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidowaniu awarii.
Wezwać Państwową Straż Pożarną i Policję Państwową.
Pożar
Środki gaśnicze: proszki gaśnicze, dwutlenek węgla, piany gaśnicze, woda – prądy rozproszone. Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy.
Mały pożar: gasić gaśnicą proszkową lub śniegową (dwutlenek węgla).
Duży pożar: palące się zbiorniki lub rozlewiska gasić pianą lub prądami wodnymi rozproszonymi; nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię cieczy. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą z bezpiecznej odległości; jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia.
Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i wód.
Specjalne wyposażenie ochronne
Nałożyć odzież ochronną z materiałów powlekanych i aparat izolujący drogi oddechowe.
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne
Jak podano w punkcie 5.
Wyciek
Nie dopuścić do przedostania się produktu do ścieków i wód; zabezpieczyć kratki i studzienki
ściekowe; unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją; usunąćźródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia); pary rozcieńczaćprądami wodnymi rozproszonymi; jeśli to możliwe, zlikwidować wyciek (zamknąćdopływ cieczy, uszczelnić, uszkodzone opakowanie umieścić w szczelnym opakowaniuochronnym); w razie dużego wycieku miejsce gromadzenia się cieczy obwałować,zebraną ciecz odpompować; małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałemchłonnym, zebrać do zamykanego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnię spłukaćwodą.
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Wymagania dotyczące wentylacji
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna z obudową rejonu emisji par do środowiska powietrznego oraz wentylacja ogólna pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji miejscowej przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki wentylacji ogólnej w górnej części pomieszczenia oraz przy podłodze.
Instalacje wentylacyjne muszą odpowiadać warunkom ustalonym ze względu na niebezpieczeństwopożaru lub wybuchu.
Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej (jak podano w punkcie 8), pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, nie usuwać do środowiska.
Magazynowanie: przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym.
Przechowywać z dala od źródeł ciepła i zapłonu oraz silnych utleniaczy.
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Najwyższe dopuszczalne stężenia
| NDS | 5 mg/m3 (ftalan dibutylu) |
| NDSCh | 10 mg/m3 |
| NDSP | nieustalone |
Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-89/Z-04208 ark. 04 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości estrów kwasu ftalowego. Oznaczanie ftalanu dwubutylu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym
DSB – nieustalone
Wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej
Gdy stężenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej należy dokonywać z uwzględnieniem stężenia substancji występującego na danym stanowisku pracy, czasu narażenia, czynności wykonywanych przez pracownika oraz zaleceń podanych przez producenta środków ochrony indywidualnej.
Stosować odzież ochronną wykonaną z materiałów powlekanych (np.vitonem, kauczukiem butylowym, neoprenem lub hypalonem, antyelektrostatyczną); rękawice ochronne (np. z polialkoholu winylowego); gogle chroniące przed pyłami (w przypadku skompletowania z półmaską); sprzęt ochronny układu oddechowego w postaci maski lub półmaski skompletowanej z filtropochłaniaczem typu A-P2.
W przypadku niedoboru tlenu (stężenie poniżej 17% obj.) lub gdy stężenie związku przekracza 1% obj. stosować autonomiczny lub stacjonarny sprzęt izolujący.
W strefie zagrożonej wybuchem stosować odzież, rękawice i obuwie w wersji antyelektrostatycznej.
W sytuacji awaryjnej lub jeżeli stężenie substancji na stanowisku nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej izolujące organizm (kombinezon gazoszczelny skompletowany z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego).
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Właściwości podstawowe
| Masa cząsteczkowa: | 278,3 |
| Stan skupienia w temp. 20°C: | oleista ciecz |
| Barwa: | bezbarwna |
| Zapach: | słaby |
| Temperatura topnienia: | -35°C |
| Temperatura wrzenia: | 340°C |
| Temperatura zapłonu: | 157°C |
| Temperatura samozapłonu: | 403°C |
| Granice wybuchowości w powietrzu: | |
| - dolna: | 0,1% obj. |
| - górna: | 1,62% obj. |
| Stężenie stechiometryczne: | 1,06% obj. |
| Gęstość w temp. 20°C: | 1,046 g/cm3 |
| Gęstość par względem powietrza: | 9,6 |
| Prężność par w temp. 20°C: | 0,0027 Pa |
| Stężenie pary nasyconej w temp. 20°C: | 0,2 mg/m3 |
| Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: | 0,012% wag. |
| Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: | rozpuszcza się w eterze etylowym, alkoholu etylowym, acetonie, benzenie. |
Właściwości dodatkowe
| Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: | 1,4929 |
| Lepkość w temp. 20°C: | 15,38 mPa•s |
| Ciepło właściwe w temp. 80°C: | 1,867 J/(g•K) |
| Ciepło parowania w temp. 20°C: | 352,0 J/g |
| Ciepło spalania: | -30,92 kJ/g |
| Współczynnik podziału oktanol/woda (log): | 4,72 |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność: w normalnych warunkach substancja stabilna.
Warunki, jakich należy unikać: źródła zapłonu, wysoka temperatura.
Materiały, jakich należy unikać: chlor, azotany, silne utleniacze, mocne kwasy i alkalia.
Niebezpieczne produkty spalania/rozkładu: w środowisku pożaru wydzielają się tlenki węgla.
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Klasa toksyczności
Substancja toksyczna, działająca na rozrodczość, niebezpieczna dla środowiska zgodnie z kryteriami klasyfikacji substancji chemicznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczymlub mutagennym.
Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego przez IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu – brak danych
LD50 (szczur, doustnie) – 8000 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) – 4250 mg/m3
LD50(królik, skóra) > 20000 mg/kg
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca i uczulająca.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: w dużych stężeniach mgły mogą powodować podrażnienie błon śluzowych górnych dróg oddechowych, kaszel oraz bóle i zawroty głowy. Może wystąpić uczucie duszności. Skażenie skóry może wywołać miejscowe zaczerwienienie. Skażenie oczu ciekłą substancją może wywołać ból, zaczerwienienie spojówek. Drogą pokarmową może wywołać nudności, wymioty, biegunkę, przemijające objawy uszkodzenia nerek. Opisano zatrucie po spożyciu 10 g substancji.
Objawy zatrucia przewlekłego: ma właściwości uczulające; może wywołać zapalenie skóry w okolicach pachowych.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Dopuszczalne/alarmowe poziomy substancji w powietrzu: nieustalone
Wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach wód powierzchniowych: nieustalone
Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków przemysłowych: nieustalone
Dopuszczalne masy niektórych substancji szczególnie szkodliwych, które mogą być odprowadzane w oczyszczonych ściekach przemysłowych: nieustalone
Stężenia toksyczne dla wodnych organizmów zwierzęcych i roślinnych:
Dane do klasyfikacji
Toksyczność ostra (LC50/96 h) dla ryb Lepomis macrochirus – 0,73 mg/l
Toksyczność ostra (LC50/96 h) dla ryb Pimephales promelas – 0,85 mg/l
Toksyczność ostra dla Daphnia magna (EC50/48 h) – 3,7 mg/l
Hamowanie wzrostu glonów (IC50/72 h) – brak danych
Hamowanie wzrostu kolonii bakterii – brak danych
Inne dane
Stężenie śmiertelne dla skorupiaków Daphnia magna (LC100/21 dni) – 8 mg/l
Graniczne stężenie toksyczne dla glonów z gatunku Scenedesmus – 15 mg/l (48 h)
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Klasyfikacja odpadu: odpowiednia do miejsca wytworzenia na podstawie kryteriów zawartych w obowiązujących przepisach.
Postępowanie z odpadem
Nie usuwać do kanalizacji. Nie składować na wysypiskach komunalnych. Rozważyć możliwość wykorzystania. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zalecany sposób unieszkodliwiania odpadu: przekształcenie termiczne.
Postępowanie z opróżnionymi opakowaniami
Opakowania jednorazowego użytku przekazać do upoważnionego odbiorcy odpadów. Odzysk (recykling) lub unieszkodliwianie przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Opakowania wielokrotnego użytku, jeśli to konieczne po uprzednim oczyszczeniu, mogą być dalej stosowane.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych.
| Numer rozpoznawczy materiału UN(ONZ): | 3082 |
| Prawidłowa nazwa przewozowa: | MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, CIEKŁY, I.N.O. |
| Klasa: | 9 |
| Kod klasyfikacyjny: | M6 |
| Grupa pakowania: | III |
| Instrukcje pakowania: | P001, IBC03, LP01, R001 |
| Numer rozpoznawczy zagrożenia: | 90 |
| Oznakowanie sztuk przesyłki: | "UN 3082", |
Oznakowanie środków transportu:
pojazdy samochodowe:
wagony:
cysterny: | |
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Oznakowanie opakowania
Identyfikacja: ftalan dibutylu
Numer WE (EINECS): 201-557-4 Oznakowanie WE
Znaki ostrzegawcze:
Produkt toksyczny(T) 
Produkt niebezpieczny dla środowiska(N)
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (R):
R61 – może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki
R62 – możliwe ryzyko upośledzenia płodności
R50 – działa bardzo toksycznie na organizmy wodne
Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania (S):
S61 – unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodniez instrukcją lub kartą charakterystyki
S53 – unikać narażenia – przed użyciem zapoznaćsię z instrukcją
S45 – w przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz,niezwłocznie zasięgnij porady lekarza – jeżeli to możliwe, pokaż etykietę
16. INNE INFORMACJE
Wykaz zwrotów R wskazujących rodzaj zagrożenia:
R61 – Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
R62 – Możliwe ryzyko upośledzenia płodności.
R50 – Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
| Numer rejestracyjny: | 0015 |
Jednostka zatwierdzająca: | Rada Programowa |
