CYKLOHEKSANON C6H10O 0129
1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa i synonimy:
polskie: cykloheksanon, ketoheksametylen
angielskie: cyclohexanone, keto hexamethylene, sextone, pimelicketone
niemieckie: Cyclohexan, Ketohexamethylen
francuskie: cyclohexanone, sextone, anon, cétone pimélique
rosyjskie: циклогексанол, кетогексаметилен, пимелинкетон
Nazwa wg IUPAC: cyclohexanone
Wzór chemiczny: (CH2)5CO
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Cykloheksan – substancja podstawowa
| Klasyfikacja substancji: | | R10
Xn; R20 |
| | |
| Numer CAS: | 108-94-1 |
| Numer UN (ONZ) | 1915 |
| Numer RTECS | GW1050000 |
| Numer indeksowy: | 606-010-00-7 |
| Numer WE (EINECS): | 203-631-1 |
3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Substancja łatwo palna i szkodliwa. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.
4. PIERWSZA POMOC
Niezbędne leki: tlen, płynna parafina.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w pozycji dowolnej. Chronić przed utratą ciepła. W razie duszności podawać tlen, najlepiej przez maskę twarzową. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe. Kontynuować podawanie tlenu. Transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Jeżeli poszkodowany nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Lekarz powinien uwzględnić prawdopodobieństwo innej przyczyny utraty przytomności niż zatrucie cykloheksanonem i udzielić pomocy zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, myć skórę dużą ilością chłodnej wody najlepiej bieżącej (z mydłem, jeżeli nie ma zmian na skórze). Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Ze względu na łatwość wchłaniania przez skórę – transport do szpitala. W razie potrzeby konsultacja dermatologiczna.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy dużą ilości zimnej wody, najlepiej bieżącej, przez co najmniej 15 minut.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.
Pomoc lekarska
Zapewnić pilną konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Natychmiast po połknięciu (w ciągu 5 minut) poszkodowany powinien sam wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Podać do wypicia 150 ml płynnej parafiny. Nie podawać mleka, tłuszczów i alkoholu. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe. Kontrolować akcję serca (EKG). Transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Klasa temperaturowa: T2
Grupa wybuchowości: IIA
Kod HAZCHEM: 
3
Szczególne zagrożenia
Łatwo palna, szkodliwa ciecz. Pary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych częściach pomieszczeń.
Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o awarii.
Usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidowaniuawarii.
Wezwać Państwową Straż Pożarną i Policję Państwową.
Pożar
Środki gaśnicze: dwutlenek węgla, proszki gaśnicze, piany odpornena alkohol, woda – prądy rozproszone. Nie stosować zwartych strumieni wody napowierzchnię palącej się cieczy.
Mały pożar: gasić gaśnicą proszkową lub śniegową (dwutlenekwęgla).
Duży pożar: palące się zbiorniki lub rozlewiska gasić pianąlub prądami wodnymi rozproszonymi. Zbiorniki narażone na działanie ognia lubwysokiej temperatury chłodzić wodą; jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia.
Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji iwód.
Specjalne wyposażenie ochronne
Nałożyć odzież ochronną i aparat izolujący drogi oddechowe.
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne
Jak podano w punkcie 5.
Wyciek
Uwaga: obszar zagrożony wybuchem.
Usunąć źródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używanianarzędzi iskrzących); nie dopuścić do przedostania się produktu do ścieków iwód; zabezpieczyć kratki i studzienki ściekowe; unikać bezpośredniego kontaktuz uwalniającą się substancją; pary rozcieńczać prądami wodnymi rozproszonymi;jeśli to możliwe, zlikwidować wyciek (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić, uszkodzoneopakowanie umieścić w szczelnym opakowaniu ochronnym); w razie dużego wyciekumiejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebraną ciecz odpompować; małe ilościrozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać do zamykanegopojemnika; zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą.
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Wymagania dotyczące wentylacji
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna, usuwająca pary z miejsc ich emisji, oraz wentylacja ogólna pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji miejscowej przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki wentylacji ogólnej w górnej części pomieszczenia oraz przy podłodze. Instalacje wentylacyjne muszą odpowiadać warunkom ustalonym ze względu na niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu.
Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść, nie pić, nie palić tytoniu, unikać kontaktu z cieczą, unikać wdychania par, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej (jak podano w punkcie 8), pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach; nie używać iskrzących narzędzi; unikać działania na substancję otwartego ognia i wysokiej temperatury.
Magazynowanie: przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym, wyposażonym w instalację elektryczną i wentylacyjną w wykonaniu przeciwwybuchowym, z wykładziną podłogową elektroprzewodzącą.
Przechowywać z dala od źródeł ciepła i zapłonu oraz silnych utleniaczy.
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Najwyższe dopuszczalne stężenia
| NDS | 40 mg/m3 |
| NDSCh | 80 mg/m3 |
| NDSP | nieustalone |
Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-76/Z-04087 Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie zawartości cykloheksanonu w powietrzu na stanowiskach pracy metodą kolorymetryczną.
Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym
DSB – 5,0 mg cykloheksanonu/g kreatyniny
Substancja oznaczana – cykloheksanon
Materiał biologiczny – mocz
Uwagi: pobór materiału do oznaczania powinien następować pod koniec ekspozycji dziennej, w końcu tygodnia pracy.
Wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej
Gdy stężenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej należy dokonywać z uwzględnieniem stężenia substancji występującego na danym stanowisku pracy, czasu narażenia, czynności wykonywanych przez pracownika oraz zaleceń podanych przez producenta środka ochrony indywidualnej.
Stosować odzież ochronną wykonaną z materiałów powlekanych (np. vitonem); rękawice ochronne powlekane (np. vitonem, nitrylem lub z polialkoholu winylowego); obuwie ochronne całotworzywowe lub całogumowe, gogle chroniące przed kroplami cieczy (w przypadku skompletowania z półmaską); sprzęt ochrony układu oddechowego w postaci półmaski lub maski skompletowanej z pochłaniaczem A. Klasę pochłaniacza należy dobierać w zależności od stężenia objętościowego związku: do 0,1% obj. – A1; 0,1 ÷ 0,5% obj. – A2; 0,5 ÷ 1% obj. – A3.
W razie niedoboru tlenu (stężenie poniżej 17% obj.) lub gdy stężenie związku przekracza 1% obj., stosować autonomiczny lub stacjonarny sprzęt izolujący.
W strefie zagrożonej wybuchem stosować odzież, rękawice i obuwie w wersji antyelektrostatycznej.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stężenie substancji na stanowisku pracy nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej izolujące organizm (kombinezon gazoszczelny skompletowany z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego).
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Właściwości podstawowe
| Masa cząsteczkowa: | 98,15 |
| Stan skupienia w temp. 20°C: | ciecz |
| Barwa: | bezbarwna |
| Zapach: | podobny do zapachu acetonu |
| Temperatura topnienia: | -31,2°C |
| Temperatura wrzenia: | 156°C |
| Temperatura zapłonu: | 44°C |
| Temperatura samozapłonu: | 420°C |
| Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: |
| - dolna: | 1,3% obj. |
| - górna: | 9,4% obj. |
| Stężenie stechiometryczne: | 2,56% obj. |
| Gęstość w temp. 20°C: | 0,95 g/cm3 |
| Gęstość par względem powietrza: | 3,4 |
| Prężność par: | |
| - w temp. 20°C: | 4,7 hPa |
| - w temp. 30°C: | 8,3 hPa |
| Stężenie pary nasyconej: | |
| - w temp. 20°C: | 19 g/m3 |
| - w temp. 30°C: | 32 g/m3 |
| Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: | 9% wag. |
| Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: | rozpuszcza się w większości rozpuszczalników organicznych. |
Właściwości dodatkowe
| Temperatura krytyczna: | 356°C |
| Ciśnienie krytyczne: | 3,85 MPa |
| Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: | 1,45097 |
| Lepkość w temp. 15°C: | 2,45 mPa•s |
| Ciepło właściwe: | 2,04 J/(g•K) |
| Ciepło parowania: | |
| - w temp. wrzenia: | 410,4 J/g |
| - w temp. 29,2°C: | 457,3 J/g |
| Ciepło spalania: | -35,88 kJ/g |
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność: w normalnych warunkach substancja stabilna.
Warunki, jakich należy unikać: źródła zapłonu, wysoka temperatura.
Materiały, jakich należy unikać: silne utleniacze.
Niebezpieczne produkty spalania/rozkładu: w środowisku pożaru wydzielają się tlenki węgla.
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Klasa toksyczności
Substancja łatwo palna i szkodliwa wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczymlub mutagennym.
Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego dla ludzi przez IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu – 4 mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) – 1535 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) – 32666 mg/m3 (4 h)
LD50 (królik, skóra) – 948 mg/kg
TCL0 (człowiek, inhalacja) – 306 mg/m3
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja szkodliwa, drażniąca, działa słabo narkotyczniena ośrodkowy układ nerwowy.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, skóra, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci pary w stężeniu około 200 mg/m3 może wywołać łzawienie oczu, kichanie, a w stężeniu ok. 300 mg/m3 – ból oczu, zaczerwienienie spojówek, kaszel, ból gardła, zaburzenia węchu.
Para i mgła w dużym stężeniu może wywołać mdłości, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia koordynacji ruchów. Na podstawie danych eksperymentalnych u zwierząt przypuszcza się, że w bardzo dużych stężeniach może wywołać narkozę u człowieka.
Skażenie skóry ciekłą substancją powoduje miejscowe zaczerwienienie.
Skażenie oczu ciekłą substancją wywołuje ból i zaczerwienienie spojówek; może nastąpić uszkodzenie rogówki.
Drogą pokarmową prawdopodobnie może wywołać ból gardła i przełyku, ból brzucha i inne zaburzenia trawienne (nie opisywano zatruć u ludzi).
Objawy zatrucia przewlekłego: powtarzane narażenie na ciekłąsubstancję wywołuje odtłuszczenie skóry, często z wtórną infekcją.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Dopuszczalne i alarmowe poziomy w powietrzu: nieustalone
Wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach wód powierzchniowych: nieustalone
Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków przemysłowych: nieustalone
Dopuszczalne masy niektórych substancji szczególnie szkodliwych, które mogš być odprowadzane w oczyszczonych ściekach przemysłowych: nieustalone
Stężenia toksyczne dla wodnych organizmów zwierzęcych i roślinnych:
Dane do klasyfikacji
Toksyczność ostra (LC50/96 h) dla ryb – brak danych
Toksyczność ostra (EC50/48 h) dla skorupiaków – brak danych
Hamowanie wzrostu glonów (IC50/72 h) Scenedesmus quadricauda – 370mg/l
Microcystis aeruginosa – 52 mg/l
Hamowanie wzrostu kolonii bakterii: brak danych
Inne dane
Graniczne stężenie toksyczne dla:
– ryb Leuciscus idus melanotus – 329 mg/l
– skorupiaków Daphnia magna – 526 mg/l
Stężenie śmiertelne dla:
– ryb Leuciscus idus melanotus – 564 mg/l
– skorupiaków Daphnia magna – 1240 mg/l
Stężenie toksyczne dla:
– bakterii Pseudomonas putida – 180 mg/l
– pierwotniaków Entosiphon sulcatum – 545 mg/l
Toksyczność ostra (LC50/48 h) dla ryb Leuciscus idus melanotus – 536 mg/l
Toksyczność ostra (EC50/24 h) dla skorupiaków Daphnia magna – 820 mg/l
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Klasyfikacja odpadu: odpowiednia do miejsca wytworzenia na podstawie kryteriów zawartych w obowiązujących przepisach.
Postępowanie z odpadem
Nie usuwać do kanalizacji. Nie składować na wysypiskach komunalnych. Rozważyć możliwość wykorzystania. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zalecany sposób unieszkodliwiania odpadu: przekształcenie termiczne.
Postępowanie z opróżnionymi opakowaniami
Opakowania jednorazowego użytku przekazać do upoważnionego odbiorcy odpadów. Odzysk (recykling) lub unieszkodliwianie przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Opakowania wielokrotnego użytku, jeśli to konieczne po uprzednim oczyszczeniu,mogą być dalej stosowane.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych.
| Numer rozpoznawczy materiału UN(ONZ): | 1915 |
| Prawidłowa nazwa przewozowa: | CYKLOHEKSANON |
| Klasa: | 3 |
| Kod klasyfikacyjny: | F1 |
| Grupa pakowania: | III |
| Instrukcje pakowania: | P001, IBC03, LP01, R001 |
| Numer rozpoznawczy zagrożenia: | 30 |
| Oznakowanie sztuk przesyłki: | "UN 1915”", |
Oznakowanie środków transportu:
pojazdy samochodowe:
wagony:
cysterny:
|
15.INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Oznakowanie opakowania
Identyfikacja: : cykloheksanon
Numer WE (EINECS):203-631-1 Oznakowanie WE
Znaki ostrzegawcze:
Produkt szkodliwy (Xn)
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (R):
R10 – Produkt łatwo palny.
R20 – Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.
Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania (S):
S2 – Chronić przed dziećmi.
S25 – Unikać zanieczyszczenia oczu.
16. INNE INFORMACJE
Wykaz zwrotów R wskazujących rodzaj zagrożenia:
R10 – Produkt łatwo palny.
R20 – Działa szkodliwie przez drogi oddechowe.
| Numer rejestracyjny: | 0129 |
Jednostka zatwierdzajšca: | Rada Programowa |
