CHLOROWODÓR      HCl      0008

1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa i synonimy:
polskie: chlorowodór
angielskie: hydrogen chloride, hydrochloride
niemieckie: Chlorwasserstoff, Hydrogenchlorid
francuskie: chlorure d'hydrogene
rosyjskie: хлористый водород, хлороводород

Nazwa wg IUPAC: hydrogen chloride
Wzór chemiczny: HCl

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Chlorowodór – substancja podstawowa

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja toksyczna i żrąca. Działa toksycznie przez drogi oddechowe. Powoduje poważne oparzenia.

4. PIERWSZA POMOC

Niezbędne leki: atrowent w kapsułkach, deksametazon do inhalacji, hydrokortyzon, furosemid (amp.).
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.

ZATRUCIE INHALACYJNE

Pierwsza pomoc przedlekarska

Pomoc lekarska

SKAŻENIE SKÓRY

Pierwsza pomoc przedlekarska

Pomoc lekarska

SKAŻENIE OCZU

Pierwsza pomoc przedlekarska

Pomoc lekarska

ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ

Pierwsza pomoc przedlekarska

Pomoc lekarska

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Kod HAZCHEM: 2RE

Szczególne zagrożenia
Toksyczny i żrący, niepalny gaz. Jest cięższy od powietrza, gromadzi się przy powierzchni ziemi i w dolnych częściach pomieszczeń. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.

Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o awarii.
Usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii; w razie potrzeby zarządzić ewakuację
Wezwać Państwową Straż Pożarną i Policję Państwową.

Pożar: niepalny gaz.
Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu) do czasu ugaszenia pożaru; jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia
Uwaga: woda nie może się dostać do wnętrza zbiornika.
Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i wód.

Specjalne wyposażenie ochronne
Nałożyć odzież ochronną gazoszczelną z aparatem izolującym drogi oddechowe.
Uwaga: silnie trujący i żrący gaz.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne
Jak podano w punkcie 5.

Wyciek
Unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją.
Nie dopuścić do przedostania się produktu do ścieków i wód; zabezpieczyć kratkii studzienki
kanalizacyjne; usunąć źródła zapłonu; jeśli to możliwe, zlikwidować wyciek (zamknąćdopływ gazu, uszczelnić, uszkodzony pojemnik umieścić w hermetycznej komorzeawaryjnej); uwalniający się gaz rozcieńczać rozproszonymi prądami wodnymi.
Uwaga: nie kierować wody bezpośrednio na miejsce wycieku.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Wymagania dotyczące wentylacji
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna z obudową rejonu emisji gazu do środowiska  powietrznego oraz wentylacja ogólna pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji  miejscowej przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki wentylacji ogólnej  w górnej części pomieszczenia oraz przy podłodze.

Postępowanie z substancją: podczas stosowania nie jeść,   nie pić, unikać kontaktu z gazem, unikać wdychania gazu, przestrzegać zasad   higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej (jak podano w punkcie   8), pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.

Magazynowanie: przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnych zbiornikach w chłodnym, suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu magazynowym, wyposażonym w instalację wentylacyjną, bez ogrzewania.
Przechowywać z dala od źródeł ciepła. Chronić przed działaniem wilgoci.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Najwyższe dopuszczalne stężenia

Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-92/Z-04225 ark. 02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości chlorowodoru. Oznaczanie chlorowodoru na stanowiskach pracy metodą turbidymetryczną z pobieraniem próbek na sączki.
PN-93/Z-04225 ark. 03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości chlorowodoru. Oznaczanie chlorowodoru na stanowiskach pracy metodą turbidymetryczną z pobieraniem próbek do płuczek.

Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym
 DSB – nieustalone

Wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej
Gdy stężenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej  należy dokonywać z uwzględnieniem stężenia substancji występującego na danym  stanowisku pracy, czasu narażenia, czynności wykonywanych przez pracownika  oraz zaleceń podanych przez producenta środka ochrony indywidualnej.
Stosować odzież ochronną wykonaną z materiałów powlekanych (np. vitonem, kauczukiembutylowym lub polichlorkiem winylu); rękawice ochronne i obuwie ochronne (np.z gumy naturalnej); gogle chroniące przed gazami (w przypadku skompletowaniaz półmaską); sprzęt ochrony układu oddechowego: maskę lub półmaskę skompletowanąz pochłaniaczem typu B.
W razie niedoboru tlenu (stężenie poniżej 17% obj.) lub gdy stężenie związkuprzekracza 1% obj., stosować autonomiczny lub stacjonarny sprzęt izolujący.
W strefie zagrożonej wybuchem stosować odzież, rękawice i obuwie w wersji antyelektrostatycznej.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stężenie substancji na stanowisku nie jest znane,stosować środki ochrony indywidualnej izolujące organizm (kombinezon gazoszczelnyskompletowany z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego).

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

Właściwości podstawowe

Właściwości dodatkowe

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność: w normalnych warunkach substancja stabilna. W kontakcie z wilgotnym powietrzem tworzy żrącą mgłę kwasu solnego.

Warunki, jakich należy unikać: wysoka temperatura, działanie wody/wilgoci.

Materiały, jakich należy unikać: woda, wilgoć.
Na metale – w obecności nawet śladowych ilości wody – działa korodująco, z wydzieleniem palnego wodoru.
Niebezpiecznie reaguje z węglikami, acetylenkami, sodem, krzemkiem litu, fluorem.

Niebezpieczne produkty spalania/rozkładu: brak.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Klasa toksyczności
Substancja toksyczna i żrąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczymlub mutagennym.
Substancja nie może być sklasyfikowana jako rakotwórcza dla ludzi wg IARC (grupa3).

Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu – 1,5-53 mg/m3
LD₅₀ (szczur, doustnie) – brak danych
LC₅₀(szczur, inhalacja) – 7146 mg/m3 (30 min); gazowy HCI
LD₅₀ (królik, szczur, skóra) – brak danych
LD₅₀ (królik, doustnie) – 900 mg/kg; wodny roztwór HCI

Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna i żrąca. Przyzwyczajeni pracownicy znoszą stężenie HCI wynoszące 15 mg/m3.

Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, roztwór wodny (kwas solny) – z przewodu pokarmowego.

Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazu lub aerozolu kwasu solnego wywołuje ból oczu, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, piekący ból błony śluzowej nosa, gardła, kaszel. W stężeniach przekraczających wartości pułapowe może spowodować skurcz głośni, obrzęk krtani, obrzęk płuc. Skażenie skóry wywołuje bolesne oparzenie chemiczne. Skażenie oczu powoduje oparzenie powiek, spojówek, rogówki prowadzące do utraty wzroku. Drogą pokarmową wywołuje oparzenie błony śluzowej jamy ustnej, gardła, przełyku, powoduje bóle brzucha, krwawienia z przewodu pokarmowego. Może dojść do zapaści krążeniowej. Następstwem oparzeń są zmiany bliznowate.
Objawy zatrucia przewlekłego: uszkodzenie szkliwa zębów, zapalenie spojówek, przewlekłe zapalenie oskrzeli. Częsty kontakt z roztworem wodnym może wywołać zapalenie skóry.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Dopuszczalne/alarmowe poziomy substancji w powietrzu: nieustalone

Wartości graniczne wskaźników jakości wody w klasach wód powierzchniowych:
 chlorki
 I klasa czystości – 100 mg Cl/l pH = 6,5 ÷ 8,5
 II klasa czystości – 200 mg Cl/l pH = 6,0 ÷ 8,5
 III klasa czystości – 300 mg Cl/l pH = 6,0 ÷ 9,0
 IV klasa czystości – 400 mg Cl/l pH = 5,5 ÷ 9,0
 V klasa czystości > 400 mg Cl/l pH < 5,5 lub > 9,0

Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczonych  ścieków przemysłowych:

chlorki – 1000 mg Cl/l *** (dotyczy wszystkich sektorów i rodzajów ścieków)*

*Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków,  jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w  sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DzU 2004,  nr 168, poz. 1763).
 **W czasie rozruchu nowo wybudowanych lub zmodernizowanych oczyszczalni stosujących  biologiczne metody oczyszczania ścieków najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników  zanieczyszczeń podwyższa się w stosunku do wartości podanych w załączniku maksymalnie  do 30%.
 W przypadku awarii w tych oczyszczalniach urządzeń istotnych dla realizacji  pozwolenia wodnoprawnego najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń  podwyższa się w stosunku do wartości podanych w załączniku maksymalnie do 50%,  przez czas nie dłuższy niż 48 godzin.
 Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń podwyższa się w stosunku  do wartości podanych w załączniku maksymalnie do 30% także w przypadku awarii  urządzeń istotnych dla realizacji pozwolenia wodnoprawnego w oczyszczalniach  stosujących inne niż biologiczne metody oczyszczania ścieków przemysłowych.
 ***Nie dotyczy chlorków zawartych w wodach i ściekach, o których mowa w § 17  rozporządzenia *.

Dopuszczalne masy niektórych substancji szczególnie szkodliwych, które  mogą być odprowadzane w oczyszczonych ściekach przemysłowych: nieustalone

Stężenia toksyczne dla wodnych organizmów zwierzęcych i roślinnych:

Dane do klasyfikacji
Toksyczność ostra (LC₅₀/96 h) dla ryb – brak danych
Toksyczność ostra (EC₅₀/48 h) dla skorupiaków – brak danych
Hamowanie wzrostu glonów (IC₅₀/72 h) – brak danych
Hamowanie wzrostu kolonii bakterii – brak danych

Inne dane
Graniczne stężenie toksyczne (LC₀/48 h) dla ryb Leuciscus idus melanotus – 784 mg/l
Stężenie śmiertelne dla ryb: Leuciscus idus melanotus – 862 mg/l (LC₅₀/48 h),
896 mg/l (LC₁₀₀/48 h)
Stężenie hamujące wzrost korzeni kiełkujących roślin – 6 mg/l.
Substancja szkodliwa dla ryb i planktonu wskutek zakwaszenia wody (zmiana wartości pH):
pH = 3,0-3,5 – żadna ryba nie może przeżyć dłużej niż kilka godzin
pH = 3,5-4,0 – środowisko śmiertelne dla łososiowatych; płoć, lin, okoń i szczupak mogą przeżyć po uprzedniej adaptacji do nieco wyższych wartości pH
pH = 4,5-5,0 – środowisko szkodliwe dla ikry i narybku łososiowatych, może być szkodliwe dla karpia
W wodach o dużej zawartości żelaza, przy pH wynoszącym ok. 5,5 wytrąca się ono na skrzelach ryb, powodując ich śmierć.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Klasyfikacja odpadu: odpowiednia do miejsca wytworzenia na podstawie kryteriów zawartych w obowiązujących przepisach.

Postępowanie z odpadem
Unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zalecany sposób unieszkodliwiania odpadu: fizykochemicznie.
Chlorowodór można pochłaniać w wodzie, a powstały roztwór neutralizować alkaliami (węglan sodowy, mleko wapienne, wodorotlenek sodowy).

Postępowanie z opróżnionymi opakowaniami
Opakowania wielokrotnego użytku.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych.

Numer rozpoznawczy materiału UN(ONZ):	1050
Prawidłowa nazwa przewozowa:	CHLOROWODÓR
Klasa:	2
Kod klasyfikacyjny:	2TC
Grupa pakowania:	nie dotyczy
Instrukcje pakowania:	P200
Numer rozpoznawczy zagrożenia:	268
Oznakowanie sztuk przesyłki:	"UN 1050 CHLOROWODÓR",
Oznakowanie środków transportu: pojazdy samochodowe: wagony: cysterny:dodatkowo wagony cysterny:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Oznakowanie opakowania

Identyfikacja: chlorowodór

Numer WE (EINECS): 231-595-7                          Oznakowanie WE

Znaki ostrzegawcze:

Produkt toksyczny(T) Produktżrący(C)

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (R):
R23 – działa toksycznie przez drogi oddechowe
R35 – powoduje poważne oparzenia

Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania (S):
S1/2 – przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi
S9 – przechowywać pojemnik w miejscu dobrze wentylowanym
S26 – zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilościąwody i zasięgnąć porady lekarza
S36/37/39 – nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednierękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy
S45 – w przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz,niezwłocznie zasięgnij porady lekarza – jeżeli to możliwe, pokaż etykietę

16. INNE INFORMACJE

Wykaz zwrotów R wskazujących rodzaj zagrożenia:
 R23 – Działa toksycznie przez drogi oddechowe.
 R35 – Powoduje poważne oparzenia.