Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Etanodinitryl

[460-19-5]

Synonimydicyjan; cyjanogen; dinitryl kwasu szczawiowego
Klasyfikacja substancjiF; R11

T; R23
N; R50-53
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, hydrokortyzon, diazepam (Relanium) w amp. po 10 mg do podawania pozajelitowego, węgiel aktywny (Carbo med.).
Odtrutki: azotyn amylu (Amylium nitrosum) w amp. - prep. Nitramyl; azotyn sodu (Natrium nitrosum) w amp. lub 4-DMAP (4-dimetyloaminofenol) w amp. po 250 mg; tiosiarczan sodu (Natrium thiosulphuricum) 30% w amp.
Leczenie przyczynowe: odblokowanie oksydazy cytochromu przez kompetycyjne związanie rodnika cyjanowego z methemoglobiną wywołaną podaniem środków methemoglobinotwórczych oraz związanie go z siarką tiosiarczanu.
Uwaga: osoba udzielająca pomocy poszkodowanemu musi nosić odpowiednią odzież ochronną (w tym rękawice).
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen, najlepiej przez maskę. Jeżeli nie ma wątpliwości, że poszkodowany uległ zatruciu cyjankiem, rozgnieść ampułkę azotynu amylu zawiniętą w gazę lub watę i podać do wdychania przez 1/2 minuty. Kontrolować ciśnienie tętnicze krwi.
Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Kontynuować podawanie tlenu i pod kontrolą ciśnienia tętniczego krwi podawać dożylnie kolejno: 2-procentowy roztwór azotynu sodu - 15 ml (300 mg) w ciągu 2-4 minut (albo 1 ampułkę 4-DMAP), następnie 30-procentowy roztwór tiosiarczanu sodu - 50 ml (15 g) powoli przez 10 minut. Można powtórzyć po 5 minutach w razie braku ewidentnej poprawy.
W razie spadku ciśnienia tętniczego krwi należy podać dożylnie 300-500 mg hydrokortyzonu.
W razie wystąpienia drgawek podać dożylnie 10 mg Relanium (1 amp.)
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej protezy i inne ruchome ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej.
Jeżeli zatruty oddycha, podać tlen przez maskę.
Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU.
Jeżeli zatruty oddycha i nie ma wątpliwości, że uległ on zatruciu cyjankiem, rozgnieść ampułkę azotynu amylu zawiniętą w gazę lub watę i podać tuż pod nos do wdychania przez 1/2 minuty. Kontrolować ciśnienie krwi. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Kontynuować podawanie tlenu. Jeżeli zatruty nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU.
Kontynuować podawanie tlenu i pod kontrolą ciśnienia tętniczego krwi podawać dożylnie kolejno: 2-procentowy roztwór azotynu sodu - 15 ml (300 mg) w ciągu 2-4 minut (albo 1 ampułkę 4-DMAP), następnie 30-procentowy roztwór tiosiarczanu sodu - 50 ml (15 g) powoli przez 10 minut. Można powtórzyć po 5 minutach w razie braku ewidentnej poprawy.
W razie spadku ciśnienia tętniczego krwi należy podać dożylnie 300-500 mg hydrokortyzonu.
W razie wystąpienia drgawek podać dożylnie 10 mg Relanium (1 amp.)
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, myć skórę dużą ilością wody, najlepiej bieżącej o temperaturze pokojowej. Na oparzenia założyć jałowy opatrunek
Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR ze względu na ryzyko wystąpienia objawów ogólnych zatrucia. Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
W razie zmian skórnych konieczna konsultacja dermatologiczna lub/i chirurgiczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej, około 15 minut (unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki). Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR ze względu na ryzyko stopniowego nasilania się objawów zatrucia. Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
Zapewnić konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
Właściwości fizykochemiczne
Właściwości podstawowe
Masa cząsteczkowa: 52,04

Stan skupienia w temp. 20 °C: gaz

Barwa: bezbarwny

Zapach: charakterystyczny

Temperatura topnienia: -34 °C

Temperatura wrzenia: -21 °C

Temperatura zapłonu: palny gaz

Temperatura samozapłonu: brak danych

Granice wybuchowości w powietrzu:

- dolna: 6,6% obj.

- górna: 42,6% obj.

Stężenie stechiometryczne: brak danych

Gęstość względem wody w temp. -21 °C: 0,95

Gęstość par względem powietrza: 1,8

Prężność par w temp. 20 °C: 606,54 kPa

Stężenie pary nasyconej: brak danych

Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20 °C: 450 ml/100 ml

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w etanolu, eterze dietylowym
Właściwości dodatkowe
Współczynnik podziału n-oktanol/woda (log Pow): 0,07
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności
Substancja toksyczna wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego na ludzi przez IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - brak danych

LD50 (szczur, doustnie) - brak danych

LC50 (szczur, inhalacja) - 700 mg/m3/1 h

LD50 (królik, skóra) - brak danych
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna o działaniu duszącym chemicznie, wskutek hamowania oddychania tkankowego powoduje niedotlenienie tkanek, zwłaszcza ośrodkowego układu nerwowego, oraz działa drażniąco.
Drogi wchłaniania: skóra; układ oddechowy.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazu powoduje ból, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, zaczerwienienie skóry twarzy oraz bóle i zawroty głowy, podrażnienie błony śluzowej nosa, gardła, kaszel, mdłości i wymioty, ból za mostkiem, przyspieszenie czynności serca, duszność, drgawki, utratę przytomności, zatrzymanie oddechu, zapaść i zgon.
Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie, ból, owrzodzenia oraz objawy jak w zatruciu inhalacyjnym.
Skażenie oczu powoduje ból, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, owrzodzenia z ryzykiem trwałego uszkodzenia rogówki.
Objawy zatrucia przewlekłego: zaczerwienie i stany zapalne skóry, nieżyt górnych i dolnych dróg oddechowych.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP