Logo CIOP CIOPMapa serwisu English version
CIOPWsteczPoziom wyżejCIOP
.. | Zbiór informacji na temat substancji chemicznych | Tabela obowiązujących wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych

SUBSTANCJE CHEMICZNE O USTALONYCH WARTOŚCIACH NDS
Zbiór informacji na temat substancji chemicznych z ustalonymi wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń przedstawionych alfabetycznie.  Informacje te obejmują nazwy substancji, ich synonimy, klasyfikację, informacje z zakresu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia inhalacyjnego, zatrucia drogą pokarmową, skażenia skóry, skażenia oczu. Dla każdego związku podano właściwości fizykochemiczne i toksykologiczne. Wykaz wartości NDS i metod oznaczania substancji chemicznych w powietrzu na stanowiskach pracy podano w tabeli w górnym pasku menu.

Butan-2-on

[78-93-3]

Synonimymetyloetyloketon, butanon, keton etylowo-metylowy, butanon-2, metyloaceton, MEK
Klasyfikacja substancjiF; R11
Xi; R36
R66
R67
Pierwsza pomoc
Niezbędne leki: tlen, parafina płynna.
Odtrutki: nie są znane.
Leczenie: postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyprowadzić zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w pozycji dowolnej. Podawać tlen do oddychania. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Postępowanie objawowe; jeżeli objawy lub dolegliwości utrzymują się - transport do szpitala karetką PR pod nadzorem lekarza.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej. Wezwać lekarza. Jeżeli poszkodowany nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka).

Pomoc lekarska
Lekarz powinien uwzględnić prawdopodobieństwo istnienia innej przyczyny utraty przytomności niż zatrucie metyloetyloketonem i udzielić pomocy zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania lekarskiego. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska
Zdjąć odzież, myć skórę dużą ilością letniej, bieżącej wody (z mydłem, jeżeli nie ma zmian na skórze). Na oparzenia założyć jałowe opatrunki.

Pomoc lekarska
W zależności od charakteru i rozległości zmian - transport do szpitala karetką PR lub zapewnienie konsultacji dermatologicznej.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska
Płukać oczy dużą ilością zimnej wody, najlepiej bieżącej, co najmniej 15 minut.
Uwaga: osoby narażone na ryzyko skażenia oczu powinny być pouczone o sposobie i konieczności ich natychmiastowego płukania.

Pomoc lekarska
Zapewnić konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Natychmiast po połknięciu poszkodowany może sam wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Podać do wypicia 150 ml płynnej parafiny. Nie podawać mleka, tłuszczów i alkoholu. Wezwać lekarza.

Pomoc lekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska
Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.

Pomoc lekarska
Postępowanie jak w stanach nieprzytomności.
Właściwości fizykochemiczne
Masa cząsteczkowa: 72,1

Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz

Barwa: bezbarwna

Zapach: podobny do zapachu acetonu

Temperatura topnienia: -86,4°C

Temperatura wrzenia: 79,6°C

Temperatura zapłonu: -6°C

Temperatura samozapłonu: 515°C

Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem:

- dolna: 1,8% obj.

- górna: 11,5% obj.

Stężenie stechiometryczne: 3,68% obj.
Minimalna energia zapłonu: 0,27 mJ

Gęstość w temp. 20°C: 0,80 g/cm3

Gęstość par względem powietrza: 2,48

Prężność par:

- w temp. 20°C: 105 hPa

- w temp. 30°C: 167 hPa

Stężenie pary nasyconej:

- w temp. 20°C: 311 g/m3

- w temp. 30°C: 478 g/m3

Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: 27,5% wag.

Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym i eterze etylowym.
Właściwości dodatkowe
Temperatura krytyczna: 260°C

Ciśnienie krytyczne: 4,33 MPa

Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,3788

Lepkość w temp. 20°C: 0,416 mPa s

Ciepło właściwe: 2,2 J/(g K)

Ciepło parowania:

- w temp. wrzenia: 439,6 J/g

- w temp. 25°C: 443,6 J/g

Ciepło spalania: -33,9 kJ/g

Współczynnik podziału n-oktanol/woda (log POW): 0,29
Właściwości dodatkowe 
Informacje toksykologiczne:
Klasa toksyczności

Substancja drażniąca wg wykazu substancji niebezpiecznych.
Substancja nieumieszczona w wykazie substancji i preparatów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

Substancja nieoceniana pod względem działania rakotwórczego dla ludzi przez IARC.
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne

Próg wyczuwalności zapachu - 6 ÷ 15 mg/m3

LD50 (szczur, doustnie) - 2737 mg/kg

LC50 (szczur, inhalacja) - 23500 mg/m3 (8 h)

LD50 (królik, skóra) - 6480 mg/kg

TCL0 (człowiek, inhalacja) - 300 mg/m3 (5 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja drażniąca, działa słabo depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, skóra, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: w wyniku narażenia na substancję w postaci pary w stężeniu ok. 300 mg/m3 po 5 minutach może wystąpić łzawienie oczu, kaszel, podrażnienie nosa. Przykry zapach par w większym stężeniu może wywołać ból głowy, mdłości, torsje.
W stężeniu ok. 1000 mg/m3 może spowodować oparzenie chemiczne rogówki i spojówek oczu oraz nieosłoniętej skóry. Narażenie na pary mieszaniny metyloetyloketonu z metylo-n-butyloketonem i n-heksanem (często stosowanej) może wywołać pobudzenie psychoruchowe, zawroty głowy, zaburzenia koordynacji ruchów, świadomości.
Skażenie skóry ciekłą substancją w zależności od stężenia może wywołać zaczerwienienie, ból, oparzenie chemiczne. Skażenie oczu ciekłą substancją wywołuje ból, łzawienie, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem uszkodzenia rogówki.
Drogą pokarmową może wywołać mdłości, wymioty, biegunkę.
Następstwem ostrego zatrucia drogą oddechową może być stan zapalny dróg oddechowych.
Objawy zatrucia przewlekłego: przewlekłe stany zapalne skóry.

Na górę strony

Siedziba instytutu
Strona głównaIndeks słówStrona BIPCIOP