Oświetlenie stanowiska pracy i jego otoczenia wpływa bezpośrednio na szybkość i pewność spostrzegania. Podstawowe funkcje oświetlenia to:

• umożliwienie ludziom bezpiecznego przebywania we wnętrzu


• zapewnienie warunków do wykonywania zadań wzrokowych


• kreowanie odpowiedniego otoczenia świetlnego.

    Ze względu na sposób rozmieszczania opraw oświetleniowych we wnętrzu wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje oświetlenia:

• ogólne: oświetlenie wnętrza bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jego części lub stanowisk pracy; jest to zazwyczaj równomierne oświetlenie całego wnętrza do określonego poziomu natężenia oświetlenia


• miejscowe: oświetlenie niektórych części wnętrza lub stanowisk pracy, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych, w celu zwiększenia natężenia oświetlenia; na przykład są to usytuowane na biurkach oprawy miejscowe, których zadaniem jest doświetlenie pola zadania do wymaganego poziomu natężenia oświetlenia


• złożone: oświetlenie składające się z oświetlenia ogólnego i oświetlenia miejscowego.

Ocena oświetlenia w pomieszczeniach biurowych opiera się na:

• wynikach pomiarów parametrów oświetlenia


• zebranych danych dotyczących źródeł światła i opraw oświetleniowych


• stwierdzeniu braku lub występowania olśnienia i migotania światła


• analizie dokumentacji projektowej (jeśli jest dostępna).

EN-12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.

    Z treści paragrafu 26.2 rozporządzenia o ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy [2] wynika, że pracodawca, niezależnie od oświetlenia dziennego powinien zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z polskimi normami. Brak powołania na konkretne normy oznacza, że zapis ten odnosi się do aktualnych (znajdujących się w wykazie PKN) norm oświetleniowych. Tak więc  od listopada 2004 r. stosuje się wymagania normy PN-EN-12464-1:2004 [4]. Ponadto, zgodnie z §39.1 rozporządzenia [2]:pracodawca jest zobowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe, a w szczególności, m.in.: zapewnić organizację pracy i stanowisk w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości – z uwzględnieniem możliwości psychofizycznych pracowników, a także,  zgodnie z §40.1: pracodawca jest zobowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy. Ze względu na wynikającą z przytoczonych uregulowań konieczność zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz dokonywania oceny ryzyka (również związanej z oświetleniem stanowisk pracy) pracodawca jest zobowiązany do pomiarów i oceny parametrów oświetlenia. Chociaż oświetlenie nie kwalifikuje się do czynników szkodliwych, to jego parametry decydują o uciążliwości pracy wzrokowej. Niespełnienie określonych wymagań oświetleniowych może stwarzać warunki zagrożenia, a nawet w sposób pośredni być przyczyną wypadków przy pracy. Natomiast spełnienie wymagań oświetleniowych nierozerwalnie wiąże się z wykonaniem i realizacją odpowiedniego projektu oświetlenia.

    Należy dodać, że w przypadku stanowisk pracy z komputerami, a obecnie można przyjąć, że większość stanowisk biurowych jest wyposażonych w komputery, obowiązuje również rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe [3]. Zgodnie z §4 tego rozporządzenia: pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. W załączniku do rozporządzenia ustalono m.in., że: poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w polskich normach (p. 9.1.a).

    Sprawdzenie spełnienia wymagań oświetleniowych polega na porównaniu wyników pomiarów i oględzin z wymaganiami zawartymi w normie PN-EN 12464-1:2004  [4].

Więcej informacji w monografii pt.
Zespół Chorego Budynku. Ocena Parametrów Środowiska Pracy, pod redakcją Elżbiety Jankowskiej i Małgorzaty Pośniak, CIOP-PIB, Warszawa 2007.