Działanie drgań mechanicznych na organizm człowieka jest zjawiskiem złożonym,  związanym zarówno z przewodnictwem nerwowym bodźca wibracyjnego jak i reakcją ciała człowieka jako układu mechanicznego [2, 3, 4]. W przypadku pomieszczeń biurowych,  przebywający w nich pracownicy najczęściej nie mają bezpośredniego wpływu na źródło drgań i są narażeni głównie na drgania stropów, wywołane różnego rodzaju działaniami parasejsmicznymi (np. ruchem ulicznym, pracą urządzeń remontowych, budowlanych itp.); dodatkową grupę źródeł drgań stanowią urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne. Rozpatruje się wtedy uciążliwość drgań mechanicznych odbieranych przez pracowników w sposób bierny [1]. Zaburzenie czynności narządów i ośrodków nerwowych wywołanych ekspozycją na drgania przejawia się  pogorszeniem sprawności funkcji narządów zmysłów  i zmniejszeniem ogólnej wydolności organizmu. Pojawiające się uczucie dyskomfortu i zmęczenia charakteryzuje się obniżeniem natężenia uwagi, wolniejszą reakcją na bodźce świetlne i słuchowe oraz zwiększaniem błędów w wykonywanych zajęciach [4]. Drgania mechaniczne mogą więc stać się przyczyną stresu pogarszającego wydajność i jakość   pracy. Wrażliwość organizmu człowieka zależy od  wielu parametrów, z których zasadnicze to:

• kierunek działania drgań (organizm człowieka inaczej reaguje na drgania pionowe Z – największa wrażliwość na drgania o częstotliwości 4÷8 Hz, a inaczej na drgania poziome X,Y – największa wrażliwość na drgania o częstotliwości 1÷2 Hz)


• częstotliwość drgań (najbardziej uciążliwe dla organizmu drgania mają częstotliwości z zakresu 1÷80 Hz. W tym zakresie znajdują się częstotliwości drgań własnych większości narządów wewnętrznych człowieka. Mechaniczny model ciała człowieka wraz z częstotliwościami drgań własnych poszczególnych narządów przedstawiono na  rysunku 8-1. Drgania o częstotliwościach do 1 Hz uważa się za męczące, powodujące wyczerpanie i nudności. Indywidualne reakcje na te drgania są bardzo różne i zależne od wielu czynników, takich jak m.in. wiek, otaczające zapachy lub wrażenia wzrokowe. Z tego względu ten zakres drgań nie został jeszcze ujęty w normach)


• amplituda przyspieszenia drgań (po przekroczeniu przez amplitudę drgań określonego poziomu – powyżej progu odczuwania drgań,  organizm człowieka odbiera drgania jako zjawisko niekorzystne, pogarszające jego samopoczucie, uciążliwe lub szkodliwe)


• pora dnia/nocy (ze względu na fizjologię człowieka, drgania o określonej amplitudzie są nocą odbierane jako bardziej uciążliwe).

Rys. 8-1.  Mechaniczny model ciała człowieka i częstotliwości drgań własnych  narządów

    Ponadto przy ocenie wpływu drgań mechanicznych na ludzi uwzględnia się także przeznaczenie pomieszczenia w budynku. Na podstawie pomiarów wymienionych parametrów można przeprowadzić ocenę uciążliwości drgań mechanicznych działających na człowieka [1].  

    Badania drgań mechanicznych w pomieszczeniach biurowych prowadzone są pod kątem ich wpływu na zdrowie i samopoczucie przebywających w nich pracowników. Ich celem jest wyznaczenie wielkości charakteryzujących drgania mechaniczne, występujące na stanowiskach pracy, na potrzeby oceny narażenia pracowników na ten czynnik.  

    Zakłada się, że drgania mechaniczne docierające do pracowników przez podłoże – podłogę danego pomieszczenia – oddziałują na nich w sposób ogólny (tzn. na całe ciało w pozycji siedzącej lub stojącej). Badania w pomieszczeniach biurowych wykonywane są w miejscach przebywania pracownika, w punktach przenoszenia się drgań z konstrukcji do jego organizmu. Mierzoną wielkością jest przyspieszenie drgań (dopuszcza się także pomiar prędkości drgań), a preferowanymi, mierzonymi parametrami są widma przyspieszeń drgań w trzech wzajemnie prostopadłych kierunkach. Możliwy jest pomiar wartości skorygowanej przyspieszenia (lub prędkości) drgań, jednak w tym przypadku, ze względu na brak informacji o częstotliwości drgań, trudno jest zidentyfikować źródło drgań. Utrudnione jest też opracowanie skutecznych sposobów redukcji drgań.

Więcej informacji w monografii pt.
Zespół Chorego Budynku. Ocena Parametrów Środowiska Pracy, pod redakcją Elżbiety Jankowskiej i Małgorzaty Pośniak, CIOP-PIB, Warszawa 2007.