Na stanowiskach pracy, na których występuje narażenie oczu i twarzy na działanie czynników chemicznych i pyłów, szczególnie o działaniu drażniącym lub stwarzającym ryzyko poważnego uszkodzenia oczu, wskazane jest stosowanie sprzętu ochrony oczu i warzy. Zagrożenia te mogą występować w postaci:

substancji ciekłych jednorodnych, roztworów rozpuszczalnych w wodzie lub w    rozpuszczalnikach organicznych, gazów, ciał stałych (np. granulatów w postaci granulek wytwarzanych ze sproszkowanych substancji), mieszanin z powietrzem par substancji chemicznych, aerozoli przemysłowych w postaci pyłów (mineralnych, zwierzęcych, roślinnych i z tworzyw sztucznych), aerozoli ciekłych – układów koloidalnych (cieczy rozproszonych  w powietrzu).

W zależności od stopnia toksyczności i stężenia czynniki chemiczne i pyły mogą działać drażniąco na błonę śluzową oczu i twarz oraz mogą w drastycznych przypadkach prowadzić do oparzenia gałki ocznej i skóry, a także do urazów chemicznych.
W zależności od formy występowania czynników chemicznych i pyłów powinny yć stosowane gogle ochronne lub osłony twarzy. Do ochrony przed czynnikami chemicznymi i pyłami nie można używać okularów ochronnych.

Konstrukcja gogli ochronnych i osłon twarzy

Gogle ochronne wyposażone są w sztywną ramkę, umożliwiającą montaż szybki ochronnej oraz miękką oprawę przylegającą na obwodzie twarzy, osłaniającą oczy i obszar oczny [1]. Gogle mogą być wyposażone w jedną panoramiczną szybkę lub dwie szybki ochronne. Gogle mocowane są na głowie lub hełmie ochronnym za pomocą taśmy elastycznej. Taśma ta ma możliwość regulacji długości oraz powinna umożliwiać dobre przyleganie oprawy  gogli  do twarzy (patrz  rysunek 1). Z uwagi na możliwość zaparowania szybek ochronnych, szczególnie podczas wykonywania prac wymagających intensywnego wysiłku fizycznego lub w środowisku o znacznej wilgotności powietrza wskazane jest stosowanie gogli wyposażonych w niezaparowujące szybki ochronne.  Zaparowane szybki ochronne mogą stwarzać dodatkowe zagrożenie spowodowane pogorszeniem odbioru bodźców wzrokowych, a tym samym być przyczyną pośrednią wypadku przy pracy.
Większość gogli jest przystosowana do jednoczesnego noszenia ich z okularami korekcyjnymi.

Gogle, w zależności od konstrukcji oprawy, mogą być przeznaczone do ochrony przed:

kroplami cieczy; „grubymi” pyłami, o średnicy  ziarna większymi niż  5 μm; „drobnymi” pyłami, o średnicy  ziarna mniejszymi niż  5 μm oraz gazami.

Rysunek  1. Gogle ochronne stosowane do ochrony oczu przed niebezpiecznymi lub szkodliwymi  dla zdrowia gazami, aerozolami, dymami i pyłami o wymiarze cząstek mniejszych od 5 m

Osłony twarzy chronią całą twarz z przodu, z boków. Mogą być one  wyposażone w dodatkowe elementy zapewniające również ochronę twarzy z góry oraz ochronę szyi i uszu (patrz rysunek 2) [1]. Osłony twarzy mogą być montowane na nagłowiu (umożliwiającym ich bezpośrednie zamocowanie na głowie użytkownika) lub na hełmie ochronnym. Więźba hełmu oraz nagłowie umożliwiają indywidualne dopasowanie osłony od obwodu oraz wysokości głowy użytkownika.

Rysunek 2. Osłona twarzy stosowana do ochrony oczu i twarzy przed rozbryzgami cieczy

W tabeli 1 podano zakres stosowania gogli ochronnych i osłon twarzy, chroniących przed czynnikami chemicznymi i pyłami.

Tabela 1 Obszar stosowania gogli ochronnych i osłon twarzy, chroniących przed czynnikami chemicznymi i pyłami

Rodzaj zagrożenia	Sprzęt ochrony oczu i twarzy
	gogle	osłony twarzy
Rozbryzgi cieczy	-	+a)
Krople cieczy	+	-
Grube cząstki pyłu	+	-
Gaz i drobne cząstki pyłu	+	-

^a)”+” oznacza, że dla danego zagrożenia należy stosować gogle lub osłony twarzy.

Materiały, z których wykonywane są oprawy oraz szybki gogli i osłon twarzy odporne są na działanie większości substancji oraz preparatów chemicznych. Ponadto z uwagi na jedynie krótkotrwały, przypadkowy kontakt opraw i szybek z substancjami oraz preparatami chemicznymi i pyłami brak jest konieczności uwzględniania odporności szybek i opraw na ich działanie.

Znakowanie

Na oprawie gogli lub korpusie osłony twarzy, chroniących przed czynnikami chemicznymi i pyłami powinny być umieszczone symbole:

numer normy - PN-EN 166, symbol odporności na penetrację cieczy – liczba „3” (stosowany do gogli – ochrona przed kroplami cieczy i do osłon twarzy – ochrona przed rozbryzgami cieczy); symbol odporności na grube cząstki pyłu – liczba „4” (stosowany tylko do gogli); symbol odporności na gaz i drobne cząstki pyłu (gazy, pary, aerozole, dymy i pyły o rozmiarze cząstek mniejszych niż 5 μm) – liczba „5” (stosowany tylko do gogli); znak certyfikacji – litery „B” lub „B” i „CE”.

Dodatkowo mogą być umieszczone symbole: klasy optycznej, odporności na zamglenie (zaroszenie) i odporności na uszkodzenie powierzchni szybki przez drobne cząstki.

Literatura
1. PN-EN 166:2005 Ochrona indywidualna oczu. Wymagania.