MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH PRODUCENT DROBIU

Producenci drobiu narażeni są na kontakt ze zwierzętami, od których mogą zarazić się wieloma chorobami zakaźnymi. Powietrze na fermach drobiu zwykle zawiera dużą ilość pyłu i toksycznych gazów pochodzenia organicznego, stwarzających zagrożenie dla zdrowia pracowników. Niektóre preparaty chemiczne stosowane na fermach drobiu (do dezynfekcji itp.) mogą być również szkodliwe dla zdrowia. Praca producenta drobiu jest ciężką pracą fizycznie, związaną z przenoszeniem ciężarów i wykonywaną w wymuszonej pozycji ciała. Może to być przyczyną urazów, a także powodować bóle pleców, ramion i rąk.

Czynniki mogące powodować wypadki	Śliskie nawierzchnie zanieczyszczone odchodami zwierząt - możliwość urazów w wyniku potknięcia, poślizgnięcia i upadku zwłaszcza podczas przenoszenia ciężkich ładunków (worki z karmą)
	Gorące powierzchnie (np. wylęgarnie, narzędzia do odcinania dziobów) - możliwość poparzenia
Czynniki fizyczne	Nadmierny hałas, zwłaszcza w pomieszczeniach zamkniętych - możliwość uszkodzenia słuchu
	Zmienne warunki atmosferyczne podczas wykonywania pracy na zewnątrz (zróżnicowana temperatura i wilgotność) - możliwość udaru cieplnego, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
Czynniki chemiczne i pyły	Pył organiczny pochodzenia roślinnego i zwierzęcego np. pióra, puch, mikroorganizmy itp. oraz pył nieorganiczny zawierający krzemionkę krystaliczną w pomieszczeniach zamkniętych - możliwość chorób układu oddechowego, w tym chorób uczuleniowych (katar sienny, astma, "płuco farmera") [patrz: uwaga 1]
	Gazy toksyczne i duszące występujące w pomieszczeniach zamkniętych, w tym amoniak uwalniany podczas bakteryjnego rozkładu nawozu, dwutlenek węgla będący produktem oddychania drobiu a także wydostający się do atmosfery w czasie fermentacji nawozu i z wadliwie działających grzejników oraz inne gazy takie jak tlenek węgla, metan, dwutlenek siarki i tlenki azotu (rozkład nawozu i spalanie paliwa) - możliwość ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego oraz zatruć
	Substancje o działaniu drażniącym, alergeny stosowane np. podczas szczepienia, podawania w karmie lub wodzie, znajdujące się w mieszance pokarmowej lub transportowanej karmie, w lekach, rozpylanych szczepionkach, środkach dezynfekujących i środkach do odymania - możliwość podrażnienia oczu i skóry, chorób układu oddechowego
	Formaldehyd, czynnik prawdopodobnie rakotwórczy często stosowany jako środek dezynfekcyjny w wylęgarniach i kurnikach - możliwość rozwoju chorób nowotworowych [patrz: uwaga 2]
	Środki dezynfekujące, detergenty, roztwory amoniaku, węglan sodowy i podchloryn sodowy - możliwość zatrucia, zapalenia skóry i reakcji uczuleniowych
Czynniki biologiczne	Mikroorganizmy chorobotwórcze (wirusy, bakterie, grzyby m.in. histoplazma, riketsje i inne drobnoustroje) i ich endotoksyny pochodzące od zwierząt - możliwość chorób zakaźnych
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Nadmierny wysiłek fizyczny, wymuszona pozycja ciała podczas podnoszenia i przenoszenia zwierząt i worków z karmą, usuwanie zanieczyszczeń - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego

	Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi.
	Należy stosować środki ochrony oczu oraz odzież ochronną.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, stosować kremy ochronne.
	Należy zainstalować skuteczną wentylację wywiewną i klimatyzację w celu zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza i stresowi cieplnemu.
	Należy stosować środki ochrony układu oddechowego przy pracy w obecności dużej ilości pyłów, gazów i aerozoli.
	Należy zastąpić formaldehyd (stosowany jako środek dezynfekujący) mniej szkodliwymi środkami zastępczymi.
	Należy utrzymywać wysoki poziom higieny osobistej - brać prysznic i zmieniać odzież po zakończeniu pracy i przechowywać ją w wydzielonym pomieszczeniu w miejscu pracy, nie zabierać brudnej odzieży do domu.
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.

Synonimy	Drobiarz, pracownik fermy drobiarskiej.
Definicja i/lub opis zawodu	Zawód producenta drobiu związany jest z hodowlą ptactwa domowego i pozyskiwaniem z niego produktów drobiarskich. Drobiarz wykonuje następujące związane z tym obowiązki: przenosi kurczęta z kartonów (pojemników) transportowych i umieszcza je w kurniku, czyści i dezynfekuje kurniki, klatki i gniazda, rozkłada ściółkę, usuwa z podłogi nieczystości. Napełnia karmniki i poidła. Podaje szczepionki w wodzie do picia, w formie zastrzyków lub rozpyla je w powietrzu. Sprawdza stan zdrowia ptactwa i usuwa ze stada osobniki słabe, chore lub martwe. Rozdziela młode kurczęta na grupy i pomieszczenia, wybiera i waży. Rejestruje liczbę zapakowanych, sprzedawanych (wysyłanych) sztuk i sporządza raporty dotyczące hodowli. Zbiera, bada i pakuje jaja. Nadzoruje dopływ wody do picia, oświetlenie i systemy wentylacyjne. Czyści, usuwa i wymienia części urządzeń. Zależnie od zajmowanego stanowiska, może pracować jako: kierownik fermy, pracownik sektora obsługi inkubatorów czy hodowli.
Zawody pokrewne	Hodowca zwierząt, hodowca ptactwa, inseminator, robotnik w gospodarstwie rolnym, robotnik hodowli zwierząt, robotnik wylęgarni, rolnik upraw polowych i produkcji zwierzęcej.
Wykonywane czynności	Czyszczenie klatek i pomieszczeń kurnika, hodowanie drobiu, karmienie, konserwowanie urządzeń, monitorowanie systemu wentylacji oraz oświetlenia, naprawianie różnych urządzeń, pakowanie drobiu i jaj, podawanie (szczepionek, leków i wody), pomaganie przy pracach związanych z chowem drobiu, prowadzenie dokumentacji, rozkładanie i wymiana ściółki, sortowanie drobiu i jaj, transportowanie, usuwanie odchodów, zbieranie jaj.
Podstawowy stosowany sprzęt	Klatki (skrzynie kratowe), rozpylacze (szczepionek), wózki paszowe i transportowe, zgarniacze ściółki, karmniki, wagi, urządzenia do znakowania, poidła, urządzenia grzewcze, wentylacyjne i świetlne, wylęgarki (inkubatory).
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Fermy drobiu, wylęgarnie, zakłady drobiarskie.

Uwagi	U producentów drobiu występuje potencjalne synergiczne, szkodliwe działanie gazów, pyłów i palenia tytoniu na układ oddechowy. U producentów drobiu występuje podwyższone ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów w tym warg, żołądka, trzustki, zatok przynosowych, prostaty oraz układu krwiotwórczego (np. białaczka, chłoniak nieziarniczy, choroba Hodgkina, szpiczak mnogi). Miejsce pracy i zamieszkania często znajdują się blisko siebie, tak więc zagrożenia zdrowia dotyczą nie tylko pracowników ale również ich rodzin. Często warunki sanitarne mieszkań są nieodpowiednie. Gorsze zabezpieczenia przed czynnikami szkodliwymi zauważa się wśród pracowników z niższym wykształceniem i nie przestrzegających higieny osobistej.
Piśmiennictwo	Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm); Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm); Rozporządzenie MPiPS z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.) Rozporządzenie RM z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z póź.zm) ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537); Informator - „Środki ochrony indywidualnej”. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000. "Zagrożenia biologiczne w rolnictwie". - praca zbiorowa pod red. prof. dr Jacka Dutkiewicza IMW Lublin. 1998. "Zagrożenia fizyczne w rolnictwie". - praca zbiorowa pod red. dr Leszka Soleckiego IMW Lublin. 1999.