MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH KIEROWCA POJAZDU UPRZYWILEJOWANEGO   - KARETKI SANITARNEJ

W pracy kierowcy pojazdu uprzywilejowanego - karetki sanitarnej istnieje zagrożenie wypadkami komunikacyjnymi, wynikającymi z jazdy do nagłych wypadków z dużą prędkością  [patrz: uwaga 1]. Kierowcy często stykają się z osobami chorymi zakaźnie, co stanowi poważne zagrożenie ich zdrowia. Kierowcy często pomagają przy podnoszeniu i przenoszeniu pacjentów, co może prowadzić do urazów lub bólów pleców, ramion i rąk. Kierowcy pracują pod presją czasu, mają nieregularne godziny pracy (system 12-godzinny) i często stykają się z trudnymi sytuacjami życiowymi, co stanowi źródło stresu i wpływa na ich samopoczucie.

Czynniki mogące powodować wypadki	Nierówne, śliskie nawierzchnie, schody, piętra - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia, upadku podczas przenoszenia pacjentów lub noszy
	Prowadzenie karetki z duża prędkością do nagłych wypadków (włączając przecinanie skrzyżowań na czerwonym świetle, prowadzenie po poboczach, pochyłościach, przez uliczne korki) - możliwość urazów w wyniku zwiększonego ryzyka wypadków drogowych
	Różnego typu prace związane z naprawą lub serwisem samochodu - możliwość urazów
	Butle ze sprężonymi gazami pod ciśnieniem wewnątrz karetki (np. z tlenem lub gazami anestetycznymi) - możliwość urazów na skutek wybuchu
Czynniki fizyczne	Nadmierny hałas pochodzący z syreny alarmowej - możliwość uszkodzenia słuchu
	Radioaktywne izotopy (w sytuacji, gdy karetki są używane do transportu radioizotopów do szpitali) - możliwość napromieniowania
Czynniki chemiczne i pyły	Butle z gazami anestetycznymi podawanymi pacjentom w karetce - możliwość zatruć
	Środki czyszczące, myjące, dezynfekujące - możliwość podrażnienia i stanów zapalnych skóry
	Lateks - możliwość reakcji uczuleniowych (astmy, wstrząsu, zapalenia skóry)
Czynniki biologiczne	Mikroorganizmy chorobotwórcze, których źródło stanowią ludzkie wydzieliny i wydaliny (np. krew, ślina, mocz) - możliwość chorób zakaźnych, w tym również w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorymi
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Nadmierny wysiłek fizyczny i wymuszona pozycja ciała podczas podnoszenia i przenoszenia chorych, prowadzenia i naprawy samochodu na drodze - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego
	Prowadzenia pojazdu pod presją czasu, kontakt z ofiarami wypadków, umierającymi pacjentami, zmarłymi, nieregularne godziny pracy, przedłużający się stan gotowości - możliwość stresu psychicznego
	Agresywnie zachowujący się pacjenci, szczególnie chorzy psychicznie - możliwość urazów

	Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.
	W przypadku uczulenia na lateks należy stosować rękawice wykonane z innych materiałów, a także unikać kontaktu z innymi produktami zawierającymi lateks.
	Kierowcy karetki powinni zostać poddani szczepieniu zapobiegającemu zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu B oraz zapoznać się z zasadami postępowania z płynami ustrojowymi.
	Należy stosować bezpieczne sposoby podnoszenia i przenoszenia pacjentów oraz sprzętu medycznego i stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Należy nauczyć pracowników sposobów rozpoznawania i unikania napaści oraz stosowania technik obronnych w razie ataku.
	Należy zapewnić specjalistyczna pomoc dla pracowników narażonych na zespół stresu pourazowego.

Synonimy	Kierowca sanitarki, kierowca karetki pogotowia.
Definicja i/lub opis zawodu	Kierowcy karetki sanitarnej transportują chorych, rannych albo rekonwalescentów, jak również różnego typu materiały medyczne. Pomagają sanitariuszom przy umieszczaniu pacjentów na noszach i wkładaniu noszy do karetki oraz przenoszeniu. Zabierają chore i zranione osoby do szpitala oraz transportują rekonwalescentów do miejsca przeznaczenia. Używają swojej wiedzy i umiejętności, aby zapobiec nagłym manewrom na drodze, które mogą zaszkodzić pacjentom. Organizują pierwszą pomoc, jeżeli taka jest potrzeba. Mogą uspokajać zdenerwowanych pacjentów. Mogą przedstawiać fakty dotyczące wypadku personelowi szpitalnemu lub prawnikom biur ubezpieczeń. Osoby, które prowadzą pojazd pierwszej pomocy medycznej, są odpowiedzialne za utrzymanie samochodu w dobrym stanie technicznym, czystości i gotowości do natychmiastowego wyjazdu (stan paliwa i płynów eksploatacyjnych), prowadzenie rejestru pracy pojazdu, obsługi technicznej i sezonowej, utrzymanie łączności ze stacją pogotowia.
Zawody pokrewne	Kierowca-dostawca, kierowca ciężarówki, pilot karetki powietrznego ratownictwa medycznego, kierowca karetki przewozowej.
Wykonywane czynności	Asystowanie, ciągnięcie i pchanie, czyszczenie, dokumentowanie, dźwiganie, kierowanie pojazdem, komunikowanie, ładowanie, naprawianie, ostrzeganie, pisanie, podtrzymywanie, przenoszenie, raportowanie, transportowanie, trzymanie, umieszczanie.
Podstawowy stosowany sprzęt	Karetka, furgonetka lub podobne samochody, standardowe narzędzia kierowcy, nosze, butle z tlenem i innymi gazami, respirator, defibrylator, aparaty do pomiaru ciśnienia, środki ochrony indywidualnej (maski, rękawice), sprzęt łączności.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Stacje pogotowia ratunkowego, publiczne i prywatne zakłady opieki zdrowotnej, domy starców i rekonwalescentów.

Uwagi	Tylko wykwalifikowani kierowcy, z co najmniej 3-letnią praktyką w kierowaniu pojazdami, dobrym stanem zdrowia i spełniający wymagania psycho-motoryczne mogą być zatrudniani na stanowisku kierowcy karetki sanitarnej. Informacje na temat zagrożeń związanych z kierowaniem i obsługą pojazdów mechanicznych znajdują się także w kartach zawodów pokrewnych, takich jak kierowca-dostawca, kierowca ciężarówki, mechanik samochodowy, itp.
Piśmiennictwo	Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm); Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm); Rozporządzenie MPiP S z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.) USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 1137) ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537); Informator - „Środki ochrony indywidualnej”. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.