MIEDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROZEN ZAWODOWYCH TKACZ

U tkaczy moga wystapic urazy w wyniku wypadkow przy maszynach w ruchu. Praca tkacza wykonywana jest w pozycji glownie stojacej, czesto wymuszonej, wymaga wykonywania czynnosci powtarzalnych. Stwarza to mozliwosc wystapienia u tkaczy bolow plecow, nog, ramion, rak i in.

Czynniki mogace powodowac wypadki	Praca na podestach – mozliwosc urazow w wyniku potkniecia i upadku z wysokosci
	Ruchome, obracajace sie elementy maszyn w wyniku wciagniecia, pochwycenia - mozliwosc urazow np. zmiazdzenia palcow, rak
	Poruszajace sie i/lub spadajace elementy (waly osnowowe, bele tkanin) - mozliwosc urazow w wyniku przygniecenia stop, nog lub calego ciala
	Mozliwosc wystapienia pozaru na skutek zaproszenia ognia, zwarcia w instalacji elektrycznej
	Mozliwosc porazenia pradem elektrycznym, na skutek zle dzialajacej instalacji elektrycznej, przebic na obudowe
Czynniki fizyczne	Wysoka temperatura i wilgotnosc powietrza – mozliwosc dyskomfortu cieplnego, przegrzania organizmu
	Nadmierny halas w przypadku pracy na starych urzadzeniach wytwarzajacych halas niekiedy o poziomach przekraczajacych Najwyzsze Dopuszczalne Natezenie (NDN) – mozliwosc uszkodzenia sluchu
	Drgania mechaniczne wystepujace glownie przy pracy ze starymi maszynami, mozliwosc schorzen kregoslupa
Czynniki chemiczne i pyly	Pyly z przedzy - mozliwosc chorob ukladu oddechowego (w tym uczulen)
	Aerozole klejow - mozliwosc reakcji uczuleniowych i chorob ukladu oddechowego
	Barwniki, utrwalacze, mozliwosc wystapienia alergii, zatruc
Czynniki biologiczne	Plesn, mole w skladowanej przedzy - mozliwosc reakcji uczuleniowych
Czynniki ergonomiczne, psychospoleczne i zwiazane z organizacja pracy	Wymuszona, stojaca pozycja ciala podczas pracy, wykonywanie czynnosci powtarzalnych oraz reczny transport ciezarow - mozliwosc dolegliwosci bolowych wynikajacych z przeciazenia ukladu miesniowo-szkieletowego

	Nalezy stosowac ochronniki sluchu.
	Nalezy stosowac srodki ochrony ukladu oddechowego w celu unikniecia wdychania pylow lub aerozoli.
	Nalezy wprowadzic regularne przerwy podczas dnia pracy w celu zmiany pozycji ciala i wykonania cwiczen relaksujacych. Nalezy stosowac obuwie profilaktyczne przeznaczone dla osob pracujacych w pozycji stojacej. Nalezy przeprowadzac kontrole stanu technicznego maszyn, zwracajac szczegolna uwage na oslony i uszkodzenia maszyn nalezy wykonywac systematyczne pomiary czynnikow szkodliwych, zwlaszcza halas, zapylenie i wibracje mechaniczne lub czynniki chemiczne.

Synonimy	Mistrz tkacki, technik wlokiennik ze specjalnoscia tkactwa, operator maszyn wlokienniczych.
Definicja i/lub opis zawodu	Podstawowym zadaniem tkacza jest przetwarzanie przedzy w tkanine. Jest to dlugotrwaly proces technologiczny, skladajacy sie z wielu etapow, wykonywanych kolejno czynnosci i operacji, realizowany w oparciu o niezbedne srodki produkcji, tzn. maszyny, narzedzia i aparature.Zadaniem tkacza jest obslugiwanie maszyn, urzadzen i aparatury: wlaczanie i zatrzymywanie, regulowanie szybkosci obrotow i tempa pracy, kontrolowanie prawidlowosci procesu technologicznego, czyszczenie, wymiana wrzecion, wiazanie przedzy, klejenie itp.W zawodzie tkacza istnieja specjalizacje, poniewaz poszczegolne etapy procesu technologicznego realizowane sa na roznych stanowiskach pracy – obowiazki i czynnosci pracownikow sa na tych stanowiskach odmienne, mimo, iz wszystkie sa w ramach tego samego zawodu i prowadza do wytworzenia z przedzy tkaniny.Majac krosno z zalozona osnowa i przygotowane nawoje watkowe, moze przystapic do pracy operator krosien. Czynnosci, ktore wykonuje, ich liczba i stopien trudnosci zaleza od tego, jaka tkanina jest produkowana oraz jaki typ krosna – w zwiazku z tym obsluguje. Najistotniejsze roznice konstrukcyjne miedzy poszczegolnymi rodzajami krosien, z ktorych wynikaja roznice w obsludze, polegaja na sposobie wprowadzania watku, gestosci osnowy oraz mozliwosci programowania wzorow i splotow tkackich (na innych typach krosien wytwarzane sa tkaniny welniane lub bawelniane; sa to krosna hydrauliczne lub pneumatyczne). Krosna roznia sie takze stopniem automatyzacji.
Zawody pokrewne	Operator krosien, tkacz tkanin specjalnych, dziewiarz, przedzarz,  snowacz osnow, cewiarz, klejarz osnow, wiazacz osnow, pomoc tkacza, brakarz, arkadownik, tkacz reczny kilimow i wyrobow dywanowych, szwaczka.
Wykonywane czynnosci	Informowanie mistrza o powazniejszych usterkach, kontrola produkowanej tkaniny, kontrolowanie, likwidacja bledow, likwidacja zrywow osnowy i watku, nadawanie osnowie odpowiedniej gestosci oraz sliskosci, obserwowanie, przeciaganie,  przenoszenie, przetaczanie, przewijanie przedzy na cewki (uzyskanie nawoju watkowego), przygotowanie roztworu kleju (klejonki), regulowanie (maszyn), rejestracja produkcji, snucie przedzy (tasmowe lub zespolowe), sprawdzanie, wiazanie odcinanie, wkladanie znakow konczacych zmiane, wymiana czolenka w krosnach klasycznych, wymiana nawojow watkowych i brzegowych, wymiana perlinek, zakladanie osnowy na krosno.
Podstawowy stosowany sprzet	Krosna, snowarki, maszyny wlokiennicze, nozyczki, sznurki, refraktometr, pasy, plocha wahadlowa, grzebien i szczotka (do wyczesywania osnowy), drut do przeciagania perlinek, kostka do wyciagania zerwanego watku, plaskownik do przeciagania nici, tasmy klejace, lupa tkacka, lunometr, linialy krawieckie, wozek, ramy.
Miejsca/obszary, gdzie zawod wystepuje powszechnie	Hale produkcyjne w tkalniach welny, bawelny, lnu lub wlokien sztucznych, zaklady pasmanteryjne, fabryki dywanow.

Pismiennictwo

Rozporzadzenie MPiPS z 26 wrzesnia 1997 r. w sprawie ogolnych przepisow bezpieczenstwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z poz.zm); Rozporzadzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badan lekarskich pracownikow, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczen lekarskich wydawanych do celow przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z poz.zm); Rozporzadzenie RM z 10 wrzesnia 1996 r. w sprawie wykazu prac szczegolnie uciazliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z poz.zm) "Klasyfikacja zawodow i specjalnosci". Warszawa. MPiPS, GUS 1996. Informator - "Srodki ochrony indywidualnej". INFOCHRON CE. Warszawa. CIOP-PIB 2007.