Diagnostyk samochodowy rozpoznaje stan techniczny pojazdow bez ich demontazu lub tylko z demontazem czesciowym bez naruszenia podstawowego funkcjonowania polaczen elementow, z wykorzystaniem specjalnej aparatury techniczno-pomiarowej i metod badan diagnostycznych. Ocenia on stan techniczny poszczegolnych ukladow i zespolow pojazdow mechanicznych na podstawie porownania wartosci parametrow stanu z wartosciami parametrow okreslonych przez producenta. Kontroli na wydzielonych stanowiskach moga podlegac miedzy innymi:

• hamulce (nozny i reczny),
• geometria ukladu kierowniczego i zawieszenia,
• uklady przenoszenia napedu (np. paski rozrzadu, klinowe itd.),
• uklady wtryskowe i zaplonowe silnika,
• sklad spalin,
• cisnienie sprezania silnika i podcisnienie w rurze dolotowej,
• amortyzatory,
• ustawienia swiatel,
• sygnalizacja swietlna i dzwiekowa,
• stan instalacji elektrycznej,
• akumulator.

Celem prac diagnostycznych jest okreslenie stanu technicznego pojazdu oraz kwalifikowanie jego lub jego zespolow do dalszych czynnosci regulacyjnych, naprawczych lub nawet kasacyjnych.

Wyposazenie do prowadzenia prac

Diagnostyk samochodowy wykorzystuje w swojej pracy szereg wyspecjalizowanych urzadzen, takich jak:

• stetoskopy (do osluchiwania silnika),
• cisnieniomierze i mierniki podcisnienia,
• stanowiska do wykrywania i usuwania uszkodzen w instalacji elektrycznej, w tym testery elektronicznych urzadzen sterujacych np.: do pomiarow ukladow zaplonowych i wtryskowych,
• urzadzenia do badania sprawnosci i szybkosci dzialania ukladu hamulcowego np.: stanowiska rolkowe,
• urzadzenia do badania stanu technicznego amortyzatorow z wykorzystaniem metody drgan swobodnych lub wymuszonych,
• wywazarki do elementow wirujacych samochodu,
• przyrzady do kontroli geometrii podwozi samochodowych,
• urzadzenia do kontroli i regulacji geometrii zawieszenia,
• urzadzenia do badania ukladow napedowych,
• urzadzenia do analizy spalin (pomiar skladu spalin, przestawne odsysacze spalin),
• testery akumulatorow,
• urzadzenia do kontroli i ustawiania swiatel,
• przyrzady do kontroli cisnienia sprezania silnikow, do diagnostyki ukladow wtryskowych oraz gaznikowych,
• suwmiarki, mikrometry, srednicowki, szczelinomierze
• urzadzenia do wykrywania nadmiernego zuzycia lozysk w kolach pojazdow
• testery swiec zarowych do silnikow Diesel`a.

Oprocz tego diagnostyk samochodowy w swojej pracy wykorzystuje:

• narzedzia reczne np.: klucze oczkowe i nasadowe, wkretaki, klucze dynamometryczne
• narzedzia reczne zmechanizowane (pneumatyczne i elektryczne) np.: klucze, wkretarki, pistolety do przedmuchiwania
• kanaly
• urzadzenia wentylacyjne (np. odciagi)
• dzwignice np.: hydrauliczne dzwigniki kanalowe, podnosniki hydrauliczne, elektrowciagi i suwnice

Typowe zagrozenia zwiazane z diagnostyka samochodowa

• zagrozenia potluczeniem, zgnieceniem przez poruszajace sie na terenie warsztatu pojazdy
• upadki na powierzchni na skutek poslizgniecia sie na rozlanych olejach i potkniecia sie o przedmioty
• potluczenia, zlamania i inne urazy na skutek upadku na nizszy poziom, np. do kanalu
• zagrozenie porazeniem pradem elektrycznym
• zatrucie szkodliwymi spalinami
• oparzenia zracymi substancjami, np. pochodzacymi z akumulatorow, ukladow hamulcowych i silnikowych
• poparzenie goracymi czesciami np. silnika
• urazy rak i ciala na skutek uzywania narzedzi recznych prostych i z napedem, a takze na skutek kontaktu z obracajacymi sie elementami pojazdow
• uderzenie lub zmiazdzenie spadajacymi przedmiotami, np. podczas przebywania pod pojazdem, a takze wskutek opadniecia podnosnika z pojazdem
• zagrozenie pozarem i wybuchem, ze wzgledu na wystepowanie oparow paliw

Zalecenia bezpieczenstwa podczas wykonywania prac:

Bezpieczne wprowadzanie i ustawianie samochodow na stanowisku

• Wprowadzanie pojazdow na stanowiska przez osoby niepelnoletnie i nieposiadajace aktualnego prawa jazdy wlasciwej kategorii, jest zabronione. Poza prowadzacym, nikt nie powinien znajdowac sie wewnatrz pojazdu.
• Wprowadzajacy pojazd na stanowisko powinien stosowac sie do obowiazujacych przepisow ruchu drogowego i nie przekraczac predkosci 15 km/h.
• Pojazd, ktory ma uszkodzony uklad hamulcowy lub kierowniczy powinien byc wciagniety na stanowisko przy uzyciu specjalnego wozka, samochodu z podnosnikiem lub zurawikiem albo sztywnego holu lub w inny bezpieczny sposob.
• Wpychanie lub wciaganie pojazdu na stanowisko za pomoca drugiego pojazdu i przy uzyciu sztywnego holu dopuszczalne jest tylko wtedy, kiedy hol w obu pojazdach jest prawidlowo i pewnie zalozony na haki.
• Wprowadzanie pojazdu na stanowisko musi koordynowac inny pracownik, znajdujacy sie z boku przed samochodem, aby uniknac potracenia przez ten pojazd lub przycisniecia do sciany w razie np. awarii ukladu hamulcowego.
• Nikomu nie wolno znajdowac sie na drodze pojazdu, ani w kanale, na ktory wjezdza pojazd.
• Przedmioty, np. narzedzia, czesci, odpadki metalowe, przewody elektryczne i pneumatyczne itp. powinny byc usuniete z drogi pojazdu.
• Pojazd ustawiony nad kanalem powinien miec 1,5 m wolnej przestrzeni z przodu lub z tylu, umozliwiajacej pracownikom swobodny dostep.
• Nalezy zachowac odleglosci umozliwiajace pracownikom swobodne poruszanie sie i wykonywanie robot. Odleglosc pojazdu od stanowiska pracy powinna wynosic, co najmniej 1,2 m.
• Po wprowadzeniu pojazdu nalezy natychmiast wylaczyc silnik. W razie koniecznosci uruchomienia silnika na stanowisku diagnostycznym, na rure wydechowa pojazdu nalezy zalozyc przewod odprowadzajacy gazy spalinowe na zewnatrz.
• Po wylaczeniu silnika trzeba zaciagnac reczny hamulec lub wlaczyc bieg. Nastepnie podklada sie pod kola kliny, uniemozliwiajac przetaczanie sie pojazdu do przodu i do tylu. Po zabezpieczeniu pojazdu klinami nalezy wylaczyc sie reczny hamulec, a dzwignie zmiany biegow ustawic w polozeniu biegu jalowego.
• Nie wolno podkladac pod kola samochodu przypadkowych przedmiotow, np. kamieni, cegiel, zuzytych czesci pojazdow itp.

Podnoszenie samochodu

• Przed podniesieniem samochodu trzeba sprawdzic stan podnosnika
• W przypadku podnosnikow recznych nalezy skontrolowac stan zapadki, gwintu, podstawki i glowki.
• Przy recznych podnosnikach hydraulicznych trzeba sprawdzic, czy nie ma wyciekow plynu.
• Nie wolno poslugiwac sie podnosnikami uszkodzonymi, nie w pelni sprawnymi i niekompletnymi. Ich udzwig powinien byc dostosowany do masy pojazdu. W razie dysponowania podnosnikiem o niewystarczajacym udzwigu, nalezy podnosic tylko przednia lub tylna czesc pojazdu.
• Na stanowiskach kanalowych nalezy uzywac specjalnych podnosnikow kanalowych, pamietajac, aby pojazd po podniesieniu zachowal pelna statecznosc.
• Po podniesieniu pojazdu trzeba go zabezpieczyc przed samoczynnym opadnieciem
• Nie wolno wykonywac zadnych prac diagnostycznych przy samochodzie uniesionym tylko na podnosniku.
• Podnoszony jednostronnie samochod trzeba zabezpieczyc przed zmiana polozenia, wlaczajac reczny hamulec i podkladajac kliny pod niepodnoszone kola.
• Podnosnik i podstawki powinny byc zawsze ustawione pionowo.

Praca w kanale

• Kazdy kanal musi miec prowadzace do niego schodki (bez ubytkow i nierownosci), a jego dlugosc powinna zapewniac swobodne wejscie i wyjscie z niego.
• Podlogi kanalow powinny byc zmywalne, rowne i wykonane tak, aby zapobiegac poslizgnieciu sie, a jego sciany powinny byc latwozmywalne.
• Zarowno sam kanal, jak i spod samochodu, powinny byc odpowiednio oswietlone, nie powodujac przy tym olsnienia
• Lampy w kanalach powinny byc zasilane pradem elektrycznym o napieciu nieprzewyzszajacym 24 V, a ich klosze zabezpieczone sztywna druciana siatka lub „koszem" z drutu.
• Uzywanie lamp przenosnych zasilanych pradem o nieobnizonym napieciu jest niedozwolone.
• Transformatory obnizajace napiecie, uzywane do oswietlenia powinny byc uziemione lub zerowane.
• Lampy przenosne musza miec szklany klosz, osadzony na gumowej uszczelce oraz przewod elektryczny dobrze zamocowany w lampie i zaopatrzony w tzw. odgietke.
• Przewody lamp trzeba tak prowadzic, aby nie deptali po nich ludzie i nie jezdzily po nich pojazdy.
• W poblizu otwartych kanalow nalezy zachowywac ostroznosc, aby do nich nie wpasc.
• Kanaly podczas przerw w korzystaniu nalezy przykrywac deskami.
• Kanaly nalezy utrzymywac w czystosci, z podlogi usuwac rozlane oleje, jak najczesciej ja myc, woda lub srodkami czyszczacymi.
• Pracownik powinien przygotowac sobie przed zejsciem do kanalu wszystkie potrzebne narzedzia i czesci. Narzedzia i czesci trzeba klasc na brzegu kanalu, tak, aby znajdowaly sie one pod samochodem.
• Nie wolno klasc na podlodze kanalu zadnych narzedzi, czesci ani porzucac odpadkow, gdyz moga one spowodowac potkniecie sie albo przewrocenie pracownikow.

Uruchamianie silnika

• Uruchomienie silnika dozwolone jest na stanowisku dopiero po sprawdzeniu, ze nie spowoduje to zagrozenia.
• Gazy spalinowe z silnika musza byc odprowadzane specjalnym przewodem poza pomieszczenie warsztatu.
• Przed uruchomieniem silnika po naprawie nalezy sprawdzic, czy wszystkie jego czesci sa prawidlowo przykrecone oraz czy nie leza na nim zapomniane narzedzia lub czesci.
• Zabronione jest wlewanie paliwa do gaznika w chwili, gdy uruchamia sie silnik oraz gdy silnik juz pracuje. Nie wolno tez nalewac paliwa przez filtr powietrza, gdyz moze to byc przyczyna pozaru.

Prowadzenie prac diagnostycznych

• Narzedzia i przyrzady powinny byc dobierane do wykonywanej pracy. Przed uzyciem nalezy je sprawdzic a uszkodzone lub zuzyte wymienic na sprawne.
• Diagnostyk powinien pracowac w kombinezonie, butach na podeszwach antyposlizgowych i w nakryciu glowy.
• Stanowisko pracy nalezy utrzymywac w porzadku i czystosci, a wymontowane czesci odkladac w okreslone miejsca na wozkach, stojakach lub pojemnikach w poblizu stanowiska pracy. Nie wolno rozrzucac czesci samochodowych i narzedzi wokol stanowiska pracy,
• Podczas prac przy podwoziu samochodu, ustawionego na podlodze lub nad kanalem albo podniesionego, nie wolno uruchamiac silnika ani sprawdzac instalacji elektrycznej i rozrusznika.
• Przy demontazu silnika nalezy usunac olej oraz wode lub plyn chlodzacy.
• Do ciezkich i niewygodnych do uchwycenia zespolow nalezy uzywac przystosowanych do tego podnosnikow i wozkow podnosnikowych lub urzadzen dzwignicowych. Zespolow tych nie wolno podtrzymywac i ukladac na podlodze rekami.
• Do demontazu czesci samochodu nalezy uzywac specjalnych sciagaczy. Niedopuszczalne jest zdejmowanie ich za pomoca np. uderzania mlotkiem, podwazania metalowymi narzedziami itp.
• Wymontowanych z pojazdu zespolow i czesci nie nalezy gromadzic na stanowisku pracy. Powinny byc one po wymontowaniu przeniesione na inne stanowiska naprawcze lub diagnostyczne.
• Wozki do transportu powinny byc zaopatrzone w odpowiednio profilowane podstawki, zapobiegajace przewroceniu sie i spadnieciu przewozonych zespolow.
• Do nakladania na wozek i zdejmowania z niego ciezkich zespolow nalezy uzywac wciagnikow, itp. urzadzen.