Pilarki tarczowe poprzeczne z recznym lub mechanicznym posuwem sluza do pilowania drewna w poprzek wlokien. Stosowane sa najczesciej do przecinania desek lub bali na krotsze odcinki o okreslonej dlugosci.
Sposrod wielu typow konstrukcji tych maszyn do najbardziej popularnych i jednoczesnie stwarzajacych najwieksze zagrozenia naleza:

Pilarki gornowrzecionowe do ciecia poprzecznego z wahliwym ramieniem (zwane popularnie ukosnicami), w ktorych zespol pily, na ramieniu polaczonym ze stolem za pomoca przegubu (zawiasow) jest recznie dociagany do obrotowego stolu. Pila ma mozliwosc przechylania do ciecia ukosnego.

Pilarki dolnowrzecionowe do ciecia poprzecznego (zwane popularnie kapowkami), w ktorych pile, rowniez zamocowana na wahliwym ramieniu, lecz w polozeniu spoczynkowym znajdujaca sie pod stolem, wysuwa sie za pomoca nacisniecia noga pedalu lud rzadziej – pociagniecia reka dzwigni.

Zagrozenia stwarzane przez pilarki tarczowe poprzeczne:
Najwazniejszym zagrozeniem przy obsludze tych maszyn sa urazy rak w wyniku bezposredniego kontaktu z narzedziem lub w trakcie manipulacji obrabianym drewnem. Wynika to z koniecznosci ciaglego operowania rekoma w strefie skrawania pilarki oraz recznego przytrzymywania materialu podczas pilowania.
Zbyt bliskie ulozenie rak lub przypadkowe przemieszczenie zespolu pily z polozenia spoczynkowego moze doprowadzic do ciezkich okaleczen palcow i dloni.

Do urzadzen ochronnych pilarek gornowrzecionowych naleza:

• dwuczesciowa oslona pily, skladajaca sie ze stalej czesci gornej - oslaniajacej niepracujaca czesc pily oraz z samozamykajacej sie dolnej czesci, ktora w gornym, spoczynkowym polozeniu calkowicie oslania pile od dolu a odslania ja podczas ruchu glowicy w dol, w celu umozliwienia pilowania


• mechaniczny rygiel zapobiegajacy przypadkowemu opuszczeniu sie glowicy


• urzadzenie powodujace, po zwolnieniu glowicy, jej samoczynny ruch powrotny do gory

W maszynach tych nie powinno sie pilowac zbyt malych, krotkich przedmiotow, wymagajacych przytrzymania bardzo blisko plaszczyzny ciecia. Niebezpieczne jest zwlaszcza ukosowanie, gdyz pilarz moze ulec zludzeniu, ze jego rece sa oddalone od pily.
Mechanizmy zamykania oslony samoczynnej oraz powrotnego ruchu glowicy musza byc sprawne, tzn. ruch zamykania powinien byc plynny, bez zaciec i w miare szybki. W przeciwnym razie nalezy mechanizm oczyscic lub wymienic sprezyne.

W pilarkach dolnowrzecionowych wystepuja nastepujace urzadzenia ochronne:

• oslona stala pily


• oslona tunelowa z fartuchami ochronnymi, ktora obejmuje strefe pilowania


• oslony pedalu lub dzwigni posuwu, chroniace przed przypadkowym nacisnieciem i przesunieciem pily z polozenia spoczynkowego


• urzadzenie powodujace samoczynny ruch powrotny glowicy do dolu, po zwolnieniu glowicy


• amortyzator – tlumiacy efekt odbicia glowicy i powrotu do strefy pilowania

Nie wolno wygarniac reka obrzynkow ze strefy pilowania. W tym celu nalezy zaopatrzyc sie w drewniana listewke.

Wazne jest rowniez, aby czas hamowania pilarek byl jak najkrotszy. We wspolczesnych obrabiarkach powinien on wynosic mniej, niz 10 sekund. W przeciwnym razie stosowany jest hamulec zatrzymujacy pile w wymaganym czasie.
Pilarki poprzeczne nalezy obslugiwac w okularach ochronnych, gdyz skutecznosc pneumatycznego odpylania obrabiarki, zwlaszcza prze duzych wysiegach pylu, jest mala.
Na pilarkach poprzecznych zabronione jest pilowanie drewna okraglego bez oprzyrzadowania gwarantujacego pewne ustawienie elementu na stole.