Problem : Zawalenie się ścian (skarp) wykopu

Pytania / obserwacje	Działania poprawiające stan bhp
Niewłaściwy (zbyt duży) kąt pochylenia skarpy dla danego rodzaju gruntu.	Zapewnienie bezpiecznego kąta pochylenia skarp, odpowiedniego dla danegorodzaju gruntu.
Brak umocnienia skarp, jeśli jest wymagane projektem.	Umocnienie skarp, np. przez: darniowanie, brukowanie, budowę murów oporowych - według projektu.
Brak obudowy ścian pionowych lub zastosowanie obudowy niewłaściwej, np. ażurowej zamiast pełnej.	Zapewnienie obudowy dostosowanej do rodzaju gruntu i warunków geologicznych,zgodnej z dokumentacją techniczną.
Zastosowanie nieodpowiednich materiałów na umocnienie (deskowanie) ścian.	Dobranie właściwych materiałów na umocnienie ścian: bali, rozpór i zakładek.
Niewłaściwa rozbiórka elementów umocnienia ścian wykopu.	Usuwanie elementów umocnienia stopniowo od dna wykopu i przy jednoczesnym zasypywaniu wykopu.
Obciążenie gruntu w pobliżu krawędzi wykopu sprzętem, urobkiem, materiałami.	Składowanie materiałów w bezpiecznej odległości od krawędzi wykopu: poza klinem odłamu gruntu - przy ścianach nie umocnionych, i nie mniejsze] niż l m-jeżeli ściany są umocnione.
Rozmycie skarp wykopów przez wody opadowe lub powierzchniowe.	Sprawdzanie skarp po deszczu, mrozie i dłuższych przerwach w pracy; usunięcie naruszonego gruntu z zachowaniem bezpiecznego pochylenia skarpy.
Sprawdzenie wykonania spadków terenu pod kątem możliwości odpływu wód opadowych w kierunku od wykopu	Wykonanie spadków terenu do odpływu wód opadowych w pasie terenu przylegającego do krawędzi skarpy - na szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu.

Problem : Wpadnięcie pracownika lub innej osoby do wykopu

Pytania / obserwacje	Działania poprawiające stan bhp
Brak ogrodzenia i oznakowania wykopu, brak oświetlenia terenu.	Wygrodzenie terenu, oznakowanie miejsc niebezpiecznych, ustawienie poręczy ochronnych przy wykopie, doświetlenie terenu.
Brak właściwych zejść do wykopu, prawidłowych przejść oraz dojść do stanowisk pracy.	Zapewnienie prawidłowych przejść i dojść do stanowisk, ułożenie kładek na przejściach przez wykopy z obustronnym oporęczowaniem ochronnym; wykonanie zejść do wykopu w postaci drabin lub schodów - w odstępach nie większych niż 20 m.

Problem : Spadanie brył ziemi, materiałów lub sprzętu na pracujących w wykopie

Pytania / obserwacje	Działania poprawiające stan bhp
Niewłaściwe umocnienie ścian, brak deski krawężnikowej przy krawędzi wykopu.	Zapewnienie bali przyściennych wystających ponad teren na wysokość co najmniej 0,15 m -stworzenie zapory krawężnikowej.
Zbyt duża głębokość wykopu do bezpośredniego wyrzutu urobku, brak pośredniego miejsca przerzutu urobku w górę.	Zapewnienie pośrednich pomostów przerzutowych, co l,5 m wysokości.
Napełnianie pojemników urobkiem do górnej ich krawędzi.	Napełnianie pojemników urobkiem najwyżej do 2/3 ich wysokości.

Problem : Zagrożenia, wynikające z uszkodzeń podziemnego uzbrojenia

Pytania / obserwacje	Działania poprawiające stan bhp
Zastosowanie sprzętu mechanicznego do kopania wykopów bez rozpoznania uzbrojenia podziemnego, np. wodociągów, gazociągów, kabli elektroenergetycznych.	Zgłoszenie robót inwestorowi (lub właścicielowi) sieci - uzyskanie dokumentacji uzbrojenia, rozpoznanie uzbrojenia podziemnego, ewentualne przejście na kopanie ręczne.