Izolujący sprzęt ochrony układu oddechowego dzieli się na:

Do pierwszej z wymienionych grup zaliczamy wszystkie rodzaje sprzętu, w których powietrze do oddychania jest doprowadzane za pomocą przewodu spoza strefy skażenia. Są to: aparaty wężowe świeżego powietrza (w wersji: z maską, półmaską lub zespołem ustnika); aparaty wężowe sprężonego powietrza (w wersji: z maską z automatem oddechowym, z półmaską z automatem oddechowym nadciśnieniowym, o przepływie ciągłym). Grupę autonomicznego sprzętu izolującego tworzą dwie podstawowe kategorie: aparaty powietrzne butlowe (w wersji: ze sprężonym powietrzem); aparaty regeneracyjne (w wersji: ze sprężonym tlenem, z ciekłym tlenem i z tlenem chemicznie związanym).

Cechą charakterystyczną sprzętu autonomicznego jest posiadanie własnego, niezależnego źródła powietrza lub tlenu do oddychania.

Skład powietrza do oddychania  

Wspólną cechą dla sprzętu izolującego jest zapewnienie ciągłego dopływu powietrza zdatnego do oddychania. Istotnym zagadnieniem staje  się określenie wymagań dla  powietrza oddechowego, w sposób gwarantujący bezpieczeństwo dla użytkowników. Generalnie powinno ono spełniać trzy podstawowe warunki:

zawierać minimalną ilość  zanieczyszczeń, bezwzględnie w stężeniu poniżej określonych normatywów higienicznych oraz nie powinno zawierać zanieczyszczeń powodujących dyskomfort podczas użytkowania; nie powinno reagować z zanieczyszczeniami środowiska zewnętrznego, które mogą, nawet w niewielkich ilościach wnikać w strefę oddechową użytkownika sprzętu; nie powinno wpływać negatywnie na poprawne funkcjonowanie sprzętu izolującego.

Typowy skład powietrza naturalnego według normy PN-EN 132 podano w tabeli 1.

Tabela 1.  Skład powietrza naturalnego

Składnik	Masa    - % w    suchym powietrzu	Objętość    - % w    suchym powietrzu
TLEN	23,14	20,9476
AZOT	75,52	78,084
ARGON	1,288	0,934
DWUTLENEK    WĘGLA	0,048	0,0314
WODÓR	0,000003	0,00005
NEON	0,00127	0,001818
HEL	0,000073	0,000524
KRYPTON	0,000330	0,000144
KSENON	0,000039	0,0000087

Norma PN-EN 132 precyzuje także wymagania niezbędne dla zapewnienia czystości powietrza do oddychania. Powinno ono spełniać następujące warunki:

jeżeli nie ustalono inaczej, zawartość zanieczyszczeń musi być ograniczona do minimum i w żadnym wypadku nie może przekraczać wartości dopuszczalnych. zawartość olejów mineralnych nie może być wyczuwalna powonieniem (próg wyczuwalności wynosi w przybliżeniu 0,3 mg/m3 ). zawartość wody w powietrzu w aparatach butlowych sprężonego powietrza nie może przekraczać 30 mg/m3 dla aparatów na 300 barów i  50 mg/m3 w aparatach na 200 barów. punkt rosy powietrza w wężowych aparatach sprężonego powietrza musi leżeć  dostatecznie nisko, by nie dochodziło do zamarzania układów aparatu.

Wszystkie informacje dotyczące parametrów powietrza dostarczanego do strefy oddechowej użytkownika powinny zawierać instrukcje użytkowania sprzętu izolującego, w celu umożliwienia dokonania sprawdzeń czystości powietrza oddechowego na każdym stanowisku pracy. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia dla wszystkich typów sprzętu stacjonarnego, gdyż parametry źródła świeżego lub sprężonego powietrza, na stanowisku użytkowania sprzętu, determinują parametry powietrza oddechowego. Wszystkie dokumenty normalizacyjne zawierające wymagania, metody badań i sposoby znakowania tej grupy sprzętu odnoszą się jedynie do oceny poprawności funkcjonowania, zapewnienia minimalnego całkowitego przecieku wewnętrznego, spełnienia parametrów użytkowych, poprawności działania przewodów doprowadzających powietrze do oddychania. Do obowiązków użytkownika  należy spełnienie zapisu zawartego w każdej z norm, o konieczności zapewnienia czystości powietrza doprowadzanego pod część twarzową sprzętu, stosując rozwiązania techniczne odpowiednie do parametrów źródła powietrza.  

Części twarzowe

Podstawowe znaczenie dla skuteczności sprzętu izolującego, podobnie jak dla sprzętu oczyszczającego, ma rodzaj kompletowanej części twarzowej. Wartości całkowitego przecieku wewnętrznego dla samych części twarzowych w postaci: masek, półmasek, ćwierćmasek lub  kapturów pozostają na tym samym poziomie jak dla sprzętu oczyszczającego (patrz tabela 5.5). Istnieją także preferencje dotyczące kompletowania części twarzowych z odpowiednimi typami sprzętu izolującego, zawarte w  przewodniku brytyjskim BS 4275:1997.

Ze względu na konieczność połączeń pomiędzy częściami twarzowymi, a elementami wszystkich typów sprzętu izolującego istotne jest łączenie poszczególnych części składowych w sposób zapewniający zachowanie szczelności. Zagadnienie to dotyczy głównie połączeń gwintowych, gdzie przy niewielkich różnicach w wymiarach gwintów (np. Rd 40x4 i Rd 40x 1/7”) istnieje możliwość ich połączenia, ale jednocześnie złącze to nie gwarantuje odpowiedniej poprawności działania i szczelności. Instrukcje użytkowania powinny zawierać szczegółowe informacje o możliwych połączeniach  elementów składowych sprzętu, którego wszystkie złącza muszą posiadać oznaczenia jednoznacznie identyfikujące rodzaj łącznika. Obecnie istnieją trzy obowiązujące dokumenty normalizacyjne, które stanowią uzupełnienia norm podstawowych dla sprzętu ochrony układu oddechowego, które precyzują wymagania dla łączników części twarzowych:

PN-EN 148-1:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Gwinty do części twarzowych. Łącznik z gwintem okrągłym PN-EN 148-2:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Gwinty do części twarzowych. Łącznik centralny PN-EN 148-3:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Gwinty do części twarzowych. Łącznik z gwintem M45x3

Kryteria doboru sprzętu izolującego

Przy doborze sprzętu izolującego do zagrożeń układu oddechowego decydujące znaczenie mają następujące aspekty:

organizacja stanowiska pracy, czynności zawodowych użytkownika sprzętu, możliwość zidentyfikowania wszystkich zagrożeń dla układu oddechowego, dodatkowe zagrożenia zewnętrzne (np. zagrożenie wybuchem, wysoka lub niska temperatura powietrza wdychanego).

Aparaty wężowe świeżego powietrza należy stosować, gdy istnieje możliwość zainstalowania źródła powietrza doprowadzanego do oddychania w strefie poza obszarem zanieczyszczenia. Wymagane jest, aby przewody świeżego powietrza miały długość co najmniej 9 m, co wymaga kontroli ze strony nadzorujących pracę, czy nie nastąpiło zgniecenie lub odłączenie przewodów doprowadzających powietrze. Sprzęt ten zaleca się jedynie do pracy w środowisku dokładnie znanym pod względem zawartych w nim zanieczyszczeń.

Aparaty wężowe sprężonego powietrza ogólnie podzielone są na dwie kategorie:

z automatem oddechowym z maską i nadciśnieniowe z półmaską, o przepływie ciągłym.

Aparaty należące do tej grupy sprzętu wyposażane są w maski, kaptury lub hełmy, co rozszerza zakres ochrony układu oddechowego na ochrony oczu, twarzy i głowy użytkownika. Należy jednak pamiętać, o zapewnieniu spełnienia wymagań z zakresie bezpieczeństwa elektrostatycznego, gdy istnieje zagrożenie wybuchem lub zapaleniem łatwopalnych mieszanin gazów.

Sprzęt izolujący autonomiczny jest typem sprzętu ochrony układu oddechowego, który zapewnia najwyższy stopień ochrony. Szczególnie dotyczy to aparatów powietrznych butlowych z nadciśnieniem, które głównie zalecane są do stosowania podczas akcji gaszenia pożaru, gdy skład chemiczny powietrza może ulegać gwałtownym zmianom. Aparaty regeneracyjne, które wyposażone są w tlen lub w mieszanki gazu do oddychania nie powinny być używane w warunkach  przemysłowych, w sytuacjach zagrożenia pożarem, w atmosferze wzbogaconej w tlen. W aparatach tych powietrze przechodzi przez pochłaniacz dwutlenku węgla i zregenerowane dostarczane jest pod część twarzową do użytkownika, co w połączeniu z wymienionymi zagrożeniami mogłoby spowodować dodatkowe niebezpieczeństwa dla użytkowników.

Użytkowanie sprzętu izolującego musi być poprzedzone uważnym zapoznaniem się z instrukcją użytkowania, przeprowadzeniem odpowiednich szkoleń w zakresie: zakładania, użytkowania, zdejmowania, konserwacji i przechowywania tego sprzętu. Znajomość tych zasad, w przypadku sprzętu izolującego, jest jednakowo ważna jak właściwy dobór sprzętu do występujących zagrożeń.