Seminarium PPT BPP Priorytety i formy badań naukowych i prac rozwojowych w ramach Polskiej Platformy Technologicznej Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle.


W dniu 17 maja 2007 r. w siedzibie Centralnego Instytut Ochrony Pracy – Państwowego Instytut Badawczego odbyło się seminarium pn. Priorytety i formy badań naukowych i prac rozwojowych w ramach Polskiej Platformy Technologicznej Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle.

Celem tego seminarium było zainicjowanie działań ukierunkowanych na implementację Strategicznego Programu Badawczego opracowanego przez PPT BPP i przyjętego na Walnym Zgromadzeniu Platformy w 2006 r. Tematyka seminarium objęła w szczególności informacje o możliwościach ubiegania się o dofinansowanie projektów badawczych w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz w Ministerstwie Gospodarki, a także prezentację koncepcji projektów, które byłyby realizowane przez członków PPT BPP.  W seminarium udział wzięło 45 przedstawicieli instytucji zrzeszonych w Polskiej Platformie Technologicznej Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle.

Program seminarium PPT BPP

Prezentacje

Zdjęcia

Posiedzenie Walnego Zgromadzenia Polskiej Platformy Technologicznej „Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle” (PPT BPP)

Dnia 5 czerwca 2006 r. w Warszawie odbyły się obrady Walnego Zgromadzenia Polskiej Platformy Technologicznej Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle (PPT BPP), którym przewodniczyła dyrektor CIOP-PIB prof. dr hab. med. Danuta Koradecka. Obecnych było 69 osób z 47 instytucji – członków Platformy. Podczas obrad przedstawiono dotychczasowe dokonania Platformy oraz ustalono kierunki działania na przyszłość.

Polskie platformy technologiczne zainaugurowały działalność w ubiegłym roku. Powstały jako krajowy odpowiednik platform europejskich (European Technology Platforms) zainicjowanych przez Komisję Europejską celem mobilizacji przemysłu i jednostek naukowych do skutecznej komercjalizacji wyników badań prowadzonych i finansowanych ze środków UE, a także do wypracowania wspólnej wizji rozwoju wybranych dziedzin i technologii. Naturalnie, wiąże się to z potrzebą znaczącego  zwiększenia nakładów na badania i rozwój technologiczny. Jako źródła finansowania wskazuje się 7. Program Ramowy, fundusze strukturalne, Europejski Bank Inwestycyjny, a przede wszystkim sam przemysł, który pełni podwójną rolę: współtwórcy i odbiorcy uzyskanych wyników badań. Efektem przyjętej strategii ma być doprowadzenie do umocnienia pozycji gospodarki europejskiej na światowym rynku, co w obliczu konkurencji ze strony USA i państw azjatyckich jest zadaniem coraz bardziej naglącym.

Jedną z europejskich platform jest European Technology Platform on Industrial Safety (ETPIS), której działanie obejmuje obszar bezpieczeństwa w przemyśle. Długofalowym celem ETPIS jest doprowadzenie do takiej poprawy stanu bezpieczeństwa w przemyśle, by do 2020 r. liczba rejestrowanych wypadków przy pracy zmniejszyła się o 25%. Łączy się to z priorytetowym traktowaniem kultury bezpieczeństwa zarówno na etapie projektowania, jak i wykonawstwa, obsługi, działań operacyjnych i zarządzania na wszystkich poziomach przedsiębiorstwa. Przewiduje się, że do 2020 r. stanowiska, na których zapewnione są bezpieczne warunki pracy, staną się normą. Obecnie w pracach ETPIS uczestniczy 21 państw (z UE oraz Norwegia, Szwajcaria i Rumunia).

Podczas obrad Walnego Zgromadzenia zatwierdzono treść Porozumienia dotyczącego utworzenia i funkcjonowania PPT BPP, zaakceptowano zaproponowany Regulamin, określono liczebność i zasady wyłaniania Komitetu Doradczego oraz przeprowadzono wybory do tego gremium. Komitet Doradczy liczy 12 członków – 5 przedstawicieli przemysłu, 4 przedstawicieli instytucji naukowych oraz 3 przedstawicieli organizacji pracodawców, pracowników i innych. W czasie obrad wybrano 10 osób. (Komitet Doradczy PPT BPP). Przyjęto ponadto, że pozostałe 2 osoby – reprezentujące NSZZ Solidarność i OPZZ – zostaną wskazane przez te organizacje w późniejszym terminie.

Istotnym punktem obrad był przegląd tematów włączonych do projektu Strategicznego Programu Badawczego. Przewiduje się silne powiązanie przygotowywanego programu z 7. Programem Ramowym UE Badań Naukowych i Rozwoju Technologicznego  oraz z Krajowym Programem Ramowym. Szczególnego znaczenia nabiera zatem wygenerowanie dobrych wniosków o finansowanie projektów badawczych zamawianych i celowych. Podstawą do sformułowania projektu Strategicznego Programu Badawczego były tematy zgłaszane przez członków PPT BPP. Zostały one podzielone na 5 obszarów przyporządkowanych do odpowiednich grup roboczych, określonych w strukturze organizacyjnej Platformy.

Obszar badawczy proponowany przez Grupę Roboczą „Technologie redukcji ryzyka zawodowego”, przedstawiony przez Koordynator Grupy - dr inż. Katarzynę Majchrzycką, obejmuje zagadnienia zapewnienia bezpieczeństwa w przemyśle poprzez opracowywanie i wdrażanie rozwiązań technicznych eliminujących lub minimalizujących ryzyko związane z procesami produkcyjnymi oraz stosowaniem maszyn i narzędzi w procesie pracy. Jako główne kierunki badań wskazano rozwiązania techniczne zapewniające eliminację zagrożeń u źródła, systemy i urządzenia przeznaczone do ochrony zbiorowej pracowników oraz zaawansowane technologie rozwoju indywidualnych środków i systemów ochronnych.

Grupa Robocza „Metody oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem”, kierowana przez dr inż. Zofię Pawłowską, proponuje podjęcie badań nad identyfikowaniem zagrożeń występujących w środowisku pracy i analizą ich potencjalnych skutków w odniesieniu do bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, skutecznym zarządzaniem ryzykiem zawodowym w środowisku pracy oraz zarządzaniem ryzykiem zawodowym w małych i średnich przedsiębiorstwach. Znalazły się tu zagadnienia dotyczące oceny i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do zagrożeń fizycznych, chemicznych i biologicznych, a także związane z doskonaleniem metod i narzędzi zarządzania ryzykiem zawodowym oraz z analizą kosztów i korzyści zarządzania ryzykiem zawodowym.

Zakres badań nakreślony przez dr hab. med. Iwonę Sudoł-Szopińską koordynującą Grupę Roboczą „Czynniki ludzkie i organizacyjne w procesach pracy” ujmuje takie aspekty zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy, jak: ocena ryzyka zawodowego związanego z uciążliwościami w procesach pracy, optymalizacja i projektowanie stanowisk badawczych z uwzględnieniem wymagań ergonomii, metody zarządzania zasobami ludzkimi, doskonalenie systemów zarządzania BHP, projektowanie nowych technologii z uwzględnieniem czynników ludzkich, promocja i kształtowanie kultury bezpieczeństwa, dostosowywanie stanowisk pracy w aspekcie starzejącego się społeczeństwa. Proponowane zagadnienia podzielono na następujące obszary: czynniki ludzkie a bezpieczeństwo w procesach produkcji, czynniki ludzkie i efektywność zarządzania a bezpieczeństwo pracy i produktywność, ocena ryzyka zawodowego i optymalizacja stanowisk pracy, z uwzględnieniem obciążeń układu mięśniowo-szkieletowego i aspektów starzejącego się społeczeństwa.

Tematyka prac badawczych proponowanych przez Grupę Roboczą „Edukacja i rozwój kultury bezpieczeństwa”, przedstawiona przez dr inż. Małgorzatę Suchecką, obejmuje stymulowanie rozwoju efektywnych metod, nowoczesnych środków dydaktycznych i oryginalnych zastosowań współczesnych technologii przekazu informacji, m.in. informatycznych i telekomunikacyjnych, do edukacji w dziedzinie BHP oraz ergonomii w środowisku pracy. Metody te i środki będą ukierunkowane zwłaszcza na przygotowanie kadry inżynieryjno-technicznej dla przemysłu w zakresie problematyki związanej z bezpieczeństwem pracy i ergonomią, kształcenie projektantów i konstruktorów w zakresie projektowania środków pracy z uwzględnieniem zasad BHP i ergonomii, kształcenie kadry kierowniczej w zakresie organizacji procesów technologicznych i stanowisk pracy z uwzględnieniem BHP i ergonomii, kształcenie specjalistów w dziedzinie BHP i ergonomii oraz medycyny pracy, kształcenie ustawiczne pracodawców i pracowników w zakresie BHP i ergonomii. Zainteresowania tej grupy skupiają się zatem wokół problematyki stymulowania rozwoju efektywnych metod, nowoczesnych środków dydaktycznych i oryginalnych zastosowań współczesnych technologii przekazu informacji. W szczególności dotyczą rozwoju i adaptacji nowych metod kształcenia (również ustawicznego) w zakresie BHP i ergonomii, w tym metody on-site training, rozwoju zastosowań nowoczesnych technik informatycznych i multimedialnych w edukacji i szkoleniach w dziedzinie BHP, rozwoju nowoczesnych środków dydaktycznych podnoszących dostępność i efektywność edukacji i szkoleń w dziedzinie BHP i ergonomii, a także rozwoju internetowych środowisk kształcenia na odległość.

Obszar badawczy proponowany przez Grupę Roboczą „Zapobieganie poważnym awariom w przemyśle”, omówiony przez jej koordynatora - prof. dr hab. inż. Jerzego S. Michalika, został określony z myślą o wdrożeniu wyników w 337 zakładach przemysłowych stwarzających w Polsce zagrożenia poważnymi awariami. Uznano, że tematy badawcze, oprócz kwestii związanych z poważnymi awariami  w obiektach stacjonarnych, powinny również obejmować wybrane zagadnienia dotyczące poważnych awarii łączących się z transportem niebezpiecznych substancji chemicznych i materiałów. Przyjęto też, że najwłaściwszym sposobem przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym jest systemowe zapobieganie możliwości ich wystąpienia. Tematy badawcze dotyczą zatem opracowania narzędzi do analizy i oceny ryzyka poważnych awarii, metod i narzędzi zapobiegania poważnym awariom i ograniczania ich ryzyka, zarządzania bezpieczeństwem w zakładach przemysłowych i na obszarach zagrożonych skutkami poważnych awarii oraz zagadnienia związane z procedurami i narzędziami reagowania na awarie i zwalczania sytuacji kryzysowych.

Poszczególne tematy Strategicznego Programu Badawczego zostały ujęte w dwu perspektywach: bliższej – do 2007 r., i dalszej – do 2013 r. Finalnym efektem ma być istotna poprawa bezpieczeństwa pracy w przemyśle, wyrażająca się poprawą ergonomiczności procesów i wyrobów, znaczącą redukcją liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz poważnych awarii i katastrof przemysłowych, a także zmniejszeniem niekorzystnego oddziaływania przemysłu na środowisko naturalne. Pośrednio wpłynie to również na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw.

Realizacja Strategicznego Programu Badawczego wymaga pełnego wykorzystania najnowszej wiedzy i możliwości, jakie dają zaawansowane metody symulacji komputerowych, techniki rzeczywistości wirtualnej i współczesne technologie informatyczne. Pewną ścieżkę dostępu do tych narzędzi może zapewnić aktywny udział członków Platformy w pracach ETPIS. Równie istotne jest wypracowanie przejrzystej drogi przejścia od nauki do przemysłu, zapewniającej dobre wdrożenie uzyskiwanych rozwiązań. Dlatego tak duże znaczenie ma jak najszersze wprowadzenie przemysłu w prace PPT BPP. Należy podkreślić, że prace nad Strategicznym Programem Badawczym w poszczególnych grupach roboczych są na tyle zaawansowane, że umożliwiły większości z nich opracowanie i zgłoszenie wniosków do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego o finansowanie projektów badawczych zamawianych. Sformułowano też (wprawdzie jeszcze nieliczne) wnioski o finansowanie projektów celowych, których realizacja z założenia łączy się ze znaczącym udziałem przemysłu. Wszystko wskazuje,  że tego typu działania w najbliższym czasie nabiorą tempa.

Po roku działalności Polska Platforma Technologiczna Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle  rozpoczyna nowy etap - krystalizowania długofalowej wizji i uruchamiania realizacji Strategicznego Programu Badawczego.

Dokumentem wyjściowym do dyskusji nad wizją stanu bezpieczeństwa pracy w przemyśle, który zamierza osiągnąć PPT BPP będzie wizja określona przez ETPIS. Do debaty na forum internetowym nad tą wizją są zaproszeni wszyscy członkowie Platformy.

Podsumowując, określono następujące zadania stojące przed PPT BPP (na lata 2006-2007):

• uaktualnienie listy członków PPT BPP na podstawie złożonych deklaracji przystąpienia,



• przygotowanie i wydanie nowej wersji ulotki o PPT BPP między innymi dla potrzeb konferencji „Komercjalizacja wyników prac badawczych”, która odbywa się podczas MPT (19 czerwca 2006),



• uruchomienie strony internetowej PPT BPP i zamieszczenie aktualnego wykazu członków i materiałów z Walnego Zgromadzenia PPT BPP,



• zwiększenie zaangażowania przemysłu w działaniach PPT BPP (wpływ na treść Strategicznego Programu Badań i aktywny udział w projektach badawczych)



• realizacja Strategicznego Programu Badań PPT BPP poprzez opracowywanie i składanie wniosków do MNiSW o finansowanie projektów badawczych zamawianych i celowych,



• zwiększenie udziału przedstawicieli PPT BPP w pracach ETPIS (w szczególności włączenie się do realizacji projektów badawczych 7. Programu Ramowego UE).

Sekretariat Koordynatora PPT BPP

Daniel Podgórski, tel. 022 623 46 02, dapod@ciop.pl
Katarzyna Buszkiewicz, tel. 022 623 43 82, kabus@ciop.pl

www.ciop.pl/PlatformaBPP
www.industrialsafety-tp.org