Oprawy oświetleniowe źródło:  "Syntetyczna charakterystyka oświetlenia elektrycznego na stanowiskach pracy" opracowanie: dr inż. Agnieszka Wolska, mgr inż. Andrzej Pawlak- CIOP-PIB

  Największą luminancję we wnętrzu wytwarzają źródła światła. Dlatego też należy je przesłaniać, umieszczając w oprawach oświetleniowych o odpowiedniej konstrukcji. Celem tego jest ograniczenie ich jaskrawości, czyli ochrona oczu pracownika przed olśnieniem.

Oprawa oświetleniowa jest to urządzenie służące do rozsyłu, filtracji i przekształcania światła emitowanego przez jedno lub kilku źródeł światła. Zawiera ona wszystkie elementy niezbędne do podtrzymania, mocowania i zabezpieczenia tych źródeł oraz w razie potrzeby obwody pomocnicze wraz z elementami potrzebnymi do ich podłączenia do sieci zasilającej.

  Uzyskuje się to poprzez zastosowanie w oprawach następujących elementów: klosz (mleczny, pryzmatyczny), odbłyśnik, raster (różny kształt oraz rodzaj powierzchni). W celu najlepszego ograniczenia olśnienia przykrego, np. na stanowisku z komputerem, należy stosować oprawy z parabolicznym, zwierciadlanym rastrem (typu „dark light”).

           

Natomiast do zastosowań przemysłowych należy dobrać właściwą oprawę w zależności od warunków panujących w danym wnętrzu (np. zapylenie, wilgotność, pomieszczenie wysokie, itp.) Mogą to być np. oprawy przystosowane do wysokoprężnych lamp wyładowczych i przeznaczoną do wysokich pomieszczeń (jak na rysunku obok)

lub

oprawy świetlówkowe przeznaczone do oświetlania pomieszczeń o dużym zapyleniu i wilgotności (IP 66). Klosz tej oprawy odporny jest na urazy mechaniczne oraz promieniowanie UV (proces żółknięcia).

  Jednak zawsze należy pamiętać, aby do oświetlania stanowisk pracy nie stosować opraw oświetleniowych bez żadnych elementów ograniczających olśnienie.

Spośród kilkunastu parametrów charakteryzujących oprawy oświetleniowe poniżej zostaną omówione dwa podstawowe:

  Skuteczność świetlna oprawy oświetleniowej - jest to stosunek całkowitego strumienia świetlnego wysyłanego przez oprawę oświetleniową do całkowitej mocy pobieranej przez tę oprawę (dla źródeł wyładowczych - moc pobierana przez źródło i osprzęt elektryczny). Jednostką skuteczności świetlnej jest [lm/W].

  Krzywa światłości jest to krzywa odzwierciedlająca rozkład światłości oprawy przedstawiony dla charakterystycznej płaszczyzny lub płaszczyzn przekroju danej oprawy.




Na rys. 2 przedstawiono przykłady charakterystycznych krzywych światłości. Krzywa uwydatnioną (tzw. „batwing”) posiadają oprawy z rastrem parabolicznym, a rozproszony oprawy z gładkim kloszem mlecznym. Oprawy z rozsyłem skupionym bądź skośnym przeznaczone są do doświetlania małych obszarów - np. stanowisk pracy lub płaszczyzn pionowych - regały, ściany. Producenci opraw podają krzywe światłości w formie wykreślnej (patrz rys. 3) lub w formie tabelarycznej.




  Kąt ochrony (δ) jest to kąt płaski wyznaczony w pionowej płaszczyźnie przechodzącej przez środek świetlny oprawy, określający strefę, w której przedziałach oko obserwatora jest chronione przed bezpośrednim promieniowaniem źródła światła (kąt δ zaznaczony na wykresie z rys. 3).