Poważną przyczyną zranienia stóp, zwłaszcza w budownictwie, może być nadepnięcie na gwóźdź lub ostry przedmiot. Skutecznym zabezpieczeniem przed przekłuciem stopy jest cienka wkładka ze stali lub innego materiału wmontowana na stałe w spód obuwia, chroniąca przed przekłuciem z siłą co najmniej 1100 N. Wkładki powinny mieć określone wymiary i powinny być odporne na zginanie, tzn. nie powinny wykazywać żadnych widocznych oznak pęknięć po poddaniu jej 106 cyklom zginania [1,2,3]. Dodatkowo wkładki metalowe powinny być odporne na korozję zaś niemetalowe na starzenie chemiczne i cieplne.

Odporność na przecięcie jest dodatkową cechą ochronną, którą może się charakteryzować obuwie bezpieczne (wyposażone w podnoski o odporności na uderzenie z energią 200 J i naciskiem 15 kN) lub ochronne (mające podnoski wytrzymałe na uderzenie z energią 100J i nacisk 10 kN). Obuwie chroniące przed przecięciem musi być dodatkowo wyposażone w wkładkę chroniącą przed przekłuciem. Nie powinien być stosowany model konstrukcji obuwia typu A, czyli półbuty, sandały lub klapki. Obuwie może mieć wierzch skórzany lub z gumy bądź tworzywa sztucznego. Powierzchnia ochronna przed przecięciem powinna rozciągać się od podnoska do końca pięty i od linii łączenia (wierzch ze spodem) do wysokości równej co najmniej 30 mm ponad nią (patrz rysunek 1) [1,2].

Rysunek 1. Zasięg powierzchni chroniącej przed przecięciem [1,2]

Nie powinno być przerwy pomiędzy podnoskiem i materiałem ochronnym. Materiał ochronny powinien być ściśle przymocowany do obuwia. Jeżeli zastosowane są różne materiały chroniące przed przecięciem powinny być one albo ze sobą połączone albo zachodzić na siebie. Odporność na przecięcie jest charakteryzowana współczynnikiem I, który nie powinien być mniejszy niż 2,5. Współczynnik ten wyznacza się według metody opisanej w normie PN-EN 388 [4].

Obuwie bezpieczne chroniące przed przecięciem pilarką łańcuchową przenośną, zarówno wykonane ze skóry jak i całogumowe lub całotworzywowe, powinno być zaopatrzone w specjalny układ materiałowy o ciągłej powierzchni ochronnej, obejmującej bezpieczny podnosek przyszwę, język (jeśli jest obecny) oraz część cholewy. Ochrona może być osiągnięta przez:

zastosowanie włókien o dużej odporności na przecięcie, które absorbują energię ruchu obrotowego i zmniejszają prędkość łańcucha, użycie materiałów, które w momencie zetknięcia łańcucha z butem powodują ślizganie się łańcucha, zastosowanie włókien, które są wciągane przez ogniwo tnące łańcucha w koło napędowe i blokują ruch łańcucha.

Zabezpieczenie przed przecięciem pilarką łańcuchową może być zamontowane tylko w butach z cholewką do połowy łydki (model C), butach z cholewką do kolana (model D) i butach z cholewką powyżej kolana (model E). Wysokość powierzchni ochronnej zależy od modelu obuwia i zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 17249:2006 [5] wynosi 195 mm w modelu D i modelu E niezależnie od wielkości obuwia zaś zmienia się od 172 mm do 195 mm w zależności od wielkości obuwia w modelu C.

Zależnie od potrzeb występujących na stanowiskach pracy są stosowane cztery klasy obuwia (tabela 1), którym odpowiadają różne prędkości łańcucha stosowane podczas badania odporności na przecięcie pilarką łańcuchową zgodnie z metodą podaną w normie PN-EN 381-3:2000 [6]. Podczas badania według tej metody nie może nastąpić przecięcie obuwia.

Tabela 1 Szybkość łańcucha podczas badania [5]

Klasa ochrony	Prędkość łańcucha podczas badania [m/s]
1 2 3 4	20 24 28 32

Wymagane jest, aby podczas badania według metody opisanej w normie PN-EN 381-3:2000 [6] z odpowiednią dla danej klasy obuwia szybkością łańcucha nie nastąpiło przecięcie.

Oznakowanie każdej półpary obuwia powinno zawierać wszystkie informacje wymagane w przypadku obuwia o cechach ochronnych, a dodatkowo znak graficzny pokazany na rys. 2. łącznie z zapewnianą klasą ochrony (klasa 1, klasa 2, klasa 3 lub klasa 4), umieszczony na etykiecie przymocowanej w widocznym miejscu na zewnątrz obuwia.

Rysunek 2. Znak graficzny oznaczający ochronę przed przecięciem pilarką łańcuchową

Literatura

1. PN-EN ISO 20345:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie bezpieczne
2. PN-EN ISO 20346:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie ochronne
3.PN-EN ISO 20347:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie zawodowe
4.PN-EN 388:2006 Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi
5. PN-EN ISO 17249:2006 Obuwie bezpieczne odporne na przecięcie piłą łańcuchową
6. PN-EN 381-3:2000 Odzież ochronna dla użytkowników pilarek łańcuchowych przenośnych- Metoda badania obuwia